Η Ελλάδα έχει σημειώσει πρόοδο, αλλά υπάρχουν ακόμη προκλήσεις, επισημαίνουν οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ, μετά την επίσκεψη σε φυλακές στη χώρα μας.
Η τριμελής αντιπροσωπεία της ομάδας εργασίας για τις αυθαίρετες κρατήσεις του ΟΗΕ εξέδωσε προκαταρκτική ανακοίνωση, μετά τη 10ήμερη επίσκεψη που πραγματοποίησε στην Ελλάδα. Η τελική έκθεση των εμπειρογνωμόνων θα παρουσιαστεί στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, τον Σεπτέμβριο του 2020. Η αντιπροσωπεία επισκέφθηκε 20 δομές κράτησης- αστυνομικά τμήματα, φυλακές, προαναχωρησιακά κέντρα, ψυχιατρικές δομές- μίλησαν με περισσότερους από 150 κρατούμενους και συναντήθηκαν με κυβερνητικούς αξιωματούχους, δικαστές και δικηγόρους.
Οι ανησυχίες για τους προσωρινά κρατούμενους στις φυλακές
Οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ εξέφρασαν ιδιαίτερη ανησυχία για το πλήθος των προφυλακίσεων στην Ελλάδα, αλλά και την κατάσταση για τους προσωρινά κρατούμενους στις φυλακές. Παράλληλα επισημαίνουν ότι υπάρχει σοβαρός υπερπληθυσμός στα περισσότερα κέντρα κράτησης.
«Η προσωρινή κράτηση θα πρέπει να αποτελεί εξαίρεση και όχι τον κανόνα. Η εφαρμογή ποινών εναλλακτικών στην κράτηση θα βοηθούσε, επίσης, στην αντιμετώπιση των σημαντικών προβλημάτων υπερπληρότητας στα σωφρονιστικά καταστήματα», επισημαίνουν οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ, που υπογραμμίζουν ότι στις φυλακές δεν υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα σε προφυλακισμένους και καταδικασμένους, όπως και ότι όσοι περιμένουν να δικαστούν έχουν την ίδια αντιμετώπιση με τους κατάδικους, σε αντίθεση με το τεκμήριο της αθωότητας που ισχύει για όλους πριν από την καταδίκη.
Αυτή η κατάσταση στις φυλακές έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 10 της Διεθνούς Σύμβασης για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, επισημαίνουν οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ που καλούν την Ελλάδα να τηρήσει τις διεθνείς υποχρεώσεις της, διασφαλίζοντας ότι η προφυλάκιση θα γίνεται κατ’ εξαίρεση, όπως και ότι όσοι περιμένουν να δικαστούν θα κρατούνται ξεχωριστά από τους κατάδικους και θα έχουν διαφορετική αντιμετώπιση.
Διαφορετική αντιμετώπιση σε Ελληνες και ξένους
Παράλληλα, οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ αναφέρουν ότι διαπίστωσαν σε κάποιες περιπτώσεις καλύτερες συνθήκες για τους Ελληνες κρατούμενους στις φυλακές σε σύγκριση με τους αλλοδαπούς. Ως παράδειγμα αναφέρουν ότι στις πτέρυγες των Ελλήνων υπάρχουν λιγότεροι κρατούμενοι. Επίσης, αλλοδαποί ανέφεραν ότι αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας, τα οποία χρήζουν άμεσης ιατρικής βοήθειας, η οποία δεν τους παρέχεται.
Επιπλέον, οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ διαπίστωσαν ότι τα ιατρεία των φυλακών είναι υποστελεχωμένα, κάτι που- σημειώνουν- μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερο κίνδυνο θανάτων κρατουμένων. Ακόμη, ανέφεραν ότι έλαβαν αξιόπιστες πληροφορίες για ανθρώπους που είναι προφυλακισμένοι αποκλειστικά με βάση την αστυνομική αναφορά και χωρίς αποδείξεις για την ενοχή τους. Επιπλέον, ανέφεραν ότι κρατούμενοι δεν είχαν ενημερωθεί για το δικαίωμά τους σε νομική βοήθεια, όπως και ότι έλαβαν πληροφορίες για έλλειψη μεταφραστών, κάτι που έχει ως συνέπεια αλλοδαποί κρατούμενοι να μην καταλαβαίνουν γιατί συνελήφθησαν ή ποια είναι τα δικαιώματά τους.
Ο ΟΗΕ για τις επαναπροωθήσεις στον Εβρο
Τέλος, οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ αναφέρουν ότι έλαβαν πληροφορίες ότι μετανάστες που περνούν παράνομα στον Εβρο συλλαμβάνονται, κρατούνται σε πολύ άσχημες συνθήκες και επαναπροωθούνται στην Τουρκία, χωρίς να τους δοθεί η ευκαιρία να ζητήσουν διεθνή προστασία στην Ελλάδα. Οι επαναπροωθήσεις δεν επιτρέπονται υπό την ελληνική νομοθεσία και είναι σε αντίθεση με το δικαίωμα στο αίτημα ασύλου. Για αυτό τον λόγο, οι εμπειρογνώμονες καλούν την κυβέρνηση να τερματίσει άμεσα τις επαναπροωθήσεις και να διασφαλίσει ότι τέτοιες πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων πιθανών βίαιων ενεργειών, θα ερευνηθούν πλήρως.