Με εντυπωσιακά αντανακλαστικά –δεδομένου του μικρού χρόνου προετοιμασίας- το υπουργείο Πολιτισμού και το Ιδρυμα Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη ανακοίνωσαν δεκάδες σημαντικές, διεθνούς απεύθυνσης, δράσεις για την επέτειο από τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας και τη Μάχη των Θερμοπυλών.
Στο Μουσείο της Ακρόπολης το μεσημέρι της Δευτέρας, οι εξαγγελίες που είχε κάνει στο Ζάππειο ο Πρωθυπουργός για τον εορτασμό των 2.500 χρόνων από τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας και τη Μάχη των Θερμοπυλών, πήραν σάρκα. Παρουσιάστηκε μια πραγματική καταιγίδα δράσεων, εκθέσεων, ομιλιών αλλά και εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών από την πρόεδρο του Ιδρύματος Μαριάννα Β Βαρδινογιάννη και πρόεδρο της Τιμητικής Κοσμητείας της διοργάνωσης και την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.
Στη συνέντευξη Τύπου παρέστη και ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος, αφού το υπουργείο είναι ο έτερος πυλώνας του εορτασμού, όμως ο υπουργός επιφυλάχτηκε να κάνει ανακοινώσεις στο άμεσο μέλλον. Είπε ότι η ομάδα που έχει δημιουργήσει ασχολείται με την επεξεργασία των ιδεών και θα έχει καταλήξει ως τον Ιανουάριο.
Η μοναδική… ανακοίνωση που έκανε είναι ότι αποφασίστηκε σήμερα το πρωί σε συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ να διαγραφεί το χρέος των 2,4 εκατομμυρίων ευρώ του Δήμου της Σαλαμίνας προς την ΕΥΔΑΠ. Μια μικρή «αστοχία» μέσα σε μια εκδήλωση μιάμιση ώρας που ακούσαμε για κορυφαία ονόματα που αναλαμβάνουν δράση, διοργάνωση εκθέσεων πρωτόφαντων, καθώς και τη δημιουργία μιας πολυεπίπεδης «επίθεσης» γνώσης που στην καρδιά της, ως βασικό κοινό στόχο, έχει τους νέους. Η απόφαση να στηριχθεί ο ιστορικός δήμος στο οικονομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει εδώ και χρόνια με αφορμή τον εορτασμό, ήταν η παραφωνία της εκδήλωσης με την έννοια ότι δεν είχε την ουσιαστική υφή και δομή ενός εορτασμού παρά την επίλυση ενός χρόνιου ζητήματος με αφορμή τον εορτασμό.. Μάλιστα η κυρία Βαρδινογιάννη έκανε μια επιπλέον σημαντική ανακοίνωση, πέραν των δράσεων: με αφορμή τον πρόσφατο θάνατο 19χρονης στην Σαλαμίνα, το Ιδρυμα της αναλαμβάνει την ανακαίνιση και επέκταση του Ιατρικού Κέντρου του νησιού ενώ σε επικοινωνία με το υπουργείο Υγείας φροντίζει για τον εφοδιασμό του με ασθενοφόρα.
Η πανστρατιά φορέων και υπηρεσιών του υπουργείου Πολιτισμού
Η Λίνα Μενδώνη έθεσε το ζήτημα της ιστορικής τριλογίας: Μαραθώνας, Θερμοπύλες Σαλαμίνα. Οπως ανακοίνωσε, το Μουσείο της Ακρόπολης θα διοργανώσει μια έκθεση για την καταστροφή της Ακρόπολης από τους Πέρσες στην αρχαϊκή περίοδο, εστιάζοντας στην προσωπικότητα του Θεμιστοκλή. Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στις 29 Σεπτεμβρίου – μέρα που εκτιμάται ότι έγινε η ναυμαχία- θα παρουσιάσει μια πολλά υποσχόμενη έκθεση που θα εστιάζει στην ιδέα της νίκης, με αρχαιότητες που συνδέονται με Αθήνα, Σαλαμίνα, Θερμοπύλες, Αρτεμίσιο, Πλαταιές, Μαραθώνα. Η Διεύθυνση Μουσείων σχεδιάζει μια σπονδυλωτή έκθεση, μαζί με το Επιγραφικό Μουσείο, το Νομισματικό Μουσείο, την Εφορεία Αρχαιοτήτων της Πόλης Αθηνών, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής.
Οσο και αν φαίνεται παράδοξο, η πρώτη περιοδική έκθεση στην ιστορία του Αρχαιολογικού Μουσείου Σπάρτης θα πραγματοποιηθεί με αφορμή τον εορτασμό. Η έκθεση θα έχει στο κέντρο της το άγαλμα του οπλίτη που θεωρείται ότι είναι ο Λεωνίδας και θα αναγνώσει διαφορετικές δομές του βίου των Λακεδαιμόνων. Επίσης, με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, όπως ανακοίνωσε η Λίνα Μενδώνη, θα αναγεννηθεί το Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης, με τις εργασίες να αρχίζουν το 2020. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας θα κάνει μια έκθεση όχι αρχαιολογική, αλλά βασισμένη στο αρχειακό υλικό που υπάρχει από την πρώτη και μοναδική ανασκαφή του σπουδαίου αρχαιολόγου Σπυρίδωνα Μαρινάτου στις Θερμοπύλες, ενώ θα πραγματοποιηθεί και μια ημερίδα για τη θέση της μάχης των Θερμοπυλών στην ιστορία από την πραγματοποίησή της ως και το 1943.
Ευχάριστη έκπληξή είναι η στροφή της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς στις εκπαιδευτικές δράσεις. Θα δημιουργεί παιδικός οδηγός για τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, θα πραγματοποιηθούν ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα, ενώ το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά θα πραγματοποιήσει πλωτές ξεναγήσεις στον φυσικό χώρο της ναυμαχίας! Τα παιδιά πάνω σε πλοιάρια θα διδαχθούν αρχαία κείμενα που αφορούν στη ναυμαχία. Αυτές είμαι μερικές ενδεικτικές δράσεις από Εφορείες Αρχαιοτήτων και Διευθύνσεις του υπουργείου.
Οσον αφορά φορείς του υπουργείου, το Εθνικό Θέατρο με τον Δημήτρη Λιγνάδη (τον οποίο με αγωνία αναζητούσε στην αίθουσα η Ελένη Αρβελέρ) θα ανεβάσει τους Πέρσες του Αισχύλου σε Επίδαυρο, Σαλαμίνα και Δελφούς, η Εθνική Λυρική Σκηνή θα ανεβάσει σε επιμέλεια του Γιώργου Κουμεντάκη την όπερα «Μαραθών Σαλαμίς» του Παύλου Καρρέρ. Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου ετοιμάζει ένα λιμπρέτο βασισμένο σε αρχαία κείμενα, στον Αισχύλο, στον Αγγελο Βλάχο, τον Καβάφη και τον Ηρόδοτο που θα είναι η κύρια εκδήλωση που θα γίνει στις Θερμοπύλες, πλαισιωμένη από το Αξιον Εστί του Μίκη Θεοδωράκη που θα παρουσιάσει η Λυρική και μια παράσταση με χορούς που βασίζονται σε μοιρολόγια και παραδοσιακούς πολεμικούς χορούς.
Η έκπληξη από το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
Το Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά κάνει μια ακόμα έκπληξη αφού ετοιμάζει το πρόγραμμα «Οι Πέρσες στην πόλη μου» που θα ανοίξει διάλογο με την ιρανική κοινότητα στην Ελλάδα. Ολοι οι εποπτευόμενοι φορείς του υπουργείου Πολιτισμού θα κάνουν κάλεσμα σε νέους δημιουργούς για έργα που αφορούν το περίφημο ίτε, την κίνηση εμπρός. Οσον αφορά την υποδομή που θα μείνει ως κληρονομιά πέρα από τις δράσεις, η Λίνα Μενδώνη επανέλαβε ότι τα τρία πέτρινα κτίρια κοντά στο λατομείο που χρησίμευαν ως αμυντικά οχυρά θα αποκατασταθούν και θα γίνουν χώροι πολιτισμού. Θα αποκατασταθεί το σωζόμενο τμήμα του κατά τον Ηρόδοτο «φωκικού τείχους» στον λόφο των Θερμοπυλών, ενώ θα αποκατασταθούν το πωλητήριο και το αναψυκτήριο και θα φιλοξενήσουν και εποπτικό υλικό για να έχουν οι επισκέπτες καλύτερη εικόνα για την μάχη.
Τα 59 μέλη της Κοσμητείας: Από Νομπελίστα μέχρι τον Μαγκντί Γιακούμπ
Η ψυχή της επετείου, η Μαριάννα Βαρδινογιάννη παρουσίασε τα 59 μέλη της Τιμητικής Κοσμητείας με ονόματα ισχυρά όπως ο διευθυντής της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, ο Νομπελίστας Soyinka από τη Νιγηρία, ο Ζαν Μισέλ Ζαρ, μέχρι και τον περίφημο καρδιοχειρουργό Γιακούμπ! Το Ιδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη χρηματοδοτεί όλες τις δράσεις που ανακοίνωσε, ενώ οι δράσεις του υπουργείου Πολιτισμού καλύπτονται από τον ετήσιο προϋπολογισμό του εκάστοτε φορέα, χωρίς επιπλέον επιβάρυνση των εθνικών πόρων.
Ηδη στις 20 Ιανουαρίου θα γίνει η πρώτη από τις δράσεις που σχεδίασε το Ιδρυμα, στο ΚΠΙΣΝ, μια ημερίδα με έξι ομιλητές και θέμα «Θερμοπύλες και Σαλαμίνα, αποτυπώνοντας τη σημασία τους σήμερα». Θα ακολουθήσει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών εκδήλωση με τίτλο «Πολλοί και λίγοι» με ομιλία του καθηγητή κυρίου Μπουραζέλη και συμμετοχή αρχηγών κρατών. Στις 6 Μαρτίου στους Δελφούς θα γίνει ειδική ημερίδα, αντίστοιχη στο Athens Democracy Forum τον Σεπτέμβριο και τον Νοέμβριο στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με την εποπτεία της Ελένης Αρβελέρ.
Πανελλήνιος διαγωνισμός δοκιμίων-ζωγραφικής για μαθητές με έπαθλο ταξίδια
Σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας θα πραγματοποιηθεί πανελλήνιος διαγωνισμός δοκιμίων με θέμα πως επηρεάζουν οι ιστορικές αυτές μάχες τον σύγχρονο πολίτη που απευθύνεται σε μαθητές Λυκείου με σημαντικά έπαθλα όπως εκπαιδευτικά ταξίδια στο Λούβρο και στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας. Για τα παιδιά του δημοτικού στην Ελλάδα αλλά και στον απόδημο ελληνισμό θα γίνει αντίστοιχος διαγωνισμός ζωγραφικής. Το μετάλλιο για τον εορτασμό σχεδιάζει ο Αλέκος Φασιανός.