Ραγδαία αύξηση των εμφανίσεων της μωβ μέδουσας καταγράφεται τις τελευταίες ημέρες στον Παγασητικό, στον Ευβοϊκό, στον Θερμαϊκό και σε άλλες περιοχές.
Σύμφωνα με το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, η κατάσταση είχε υποτιμηθεί, κυρίως λόγω της περιορισμένης συμμετοχής των πολιτών στις καταγραφές.
Η χαμηλή ενημέρωση και καταγραφή δημιούργησε την ψευδαίσθηση ότι η παρουσία της μέδουσας ήταν ελεγχόμενη. Πλέον, η εικόνα είναι σαφώς διαφορετική και ιδιαίτερα ανησυχητική.
Οι περιοχές που υπάρχει μεγάλος πληθυσμός μωβ μέδουσας
Η εξάπλωση του φαινομένου είναι ταχύτερη από τις αρχικές εκτιμήσεις. Αξιόπιστες αναφορές κάνουν λόγο για έντονη παρουσία από τη Χαλκίδα και τον Βόρειο Ευβοϊκό -με εντονότερο πρόβλημα όσο προχωρά κανείς βορειότερα- έως τη Βόρεια Εύβοια, που φαίνεται να λειτουργεί ως «πύλη» προς το Αιγαίο. Παράλληλα, ολόκληρος ο Παγασητικός συνεχίζει να πλήττεται, κυρίως στις ανατολικές ακτές του, ενώ η έξαρση έχει φτάσει ακόμη και στις Βόρειες Σποράδες, με επιβεβαιωμένες εμφανίσεις σε Σκιάθο και Σκόπελο.
Το Παρατηρητήριο καλεί τους πολίτες να ανεβάζουν καταγραφές μέσω της εφαρμογής iNaturalist, ώστε τα δεδομένα να είναι διαθέσιμα στην επιστημονική κοινότητα.
Το φαινόμενο θυμίζει τη μεγάλη έξαρση της περιόδου 2020-2023 στη Μεσόγειο, με το Γιβραλτάρ να βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο, ενώ προβλήματα αναφέρονται και σε Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία και Αδριατική.
ΕΔΩ μπορείτε να δείτε έναν live χάρτη με την παρουσία μεδουσών στην ελληνική επικράτεια:
Τι είναι η μωβ μέδουσα
Η μωβ μέδουσα ή τσούχτρα (επιστημονική ονομασία: Pelagia noctiluca) είναι μέδουσα της οικογένειας Πελαγίδες και το μόνο αναγνωρισμένο επί του παρόντος είδος στο γένος της.
Η επιστημονική ονομασία προέρχεται από τα ελληνικά, πελαγία σημαίνει «θαλασσινός», από τη λέξη πέλαγο, και στα λατινικά noctiluca είναι η συνδυαστική μορφή του nox «νύχτα» και lux σημαίνει φως· επομένως, η Pelagia noctiluca μπορεί να περιγραφεί ως ένας θαλάσσιος οργανισμός με την ικανότητα να λάμπει στο σκοτάδι (βιοφωταύγεια).
Απαντάται παγκοσμίως σε τροπικές και θερμές, εύκρατες θάλασσες, αν και υπάρχουν υποψίες ότι καταγραφές από την περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού και του Κόλπου του Μεξικού περιλαμβάνουν στενά συγγενικά αλλά προς το παρόν μη αναγνωρισμένα είδη.
Ένα αρκετά μικρό και ποικιλόχρωμο είδος, τόσο τα πλοκάμια του όσο και η (ασυνήθιστο στις μέδουσες) καμπάνα καλύπτονται από κεντριά. Τα περιστατικά τσιμπήματος είναι κοινά, επώδυνα, και τα συμπτώματα μπορεί να επιμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά γενικά δεν είναι επικίνδυνα.
Έχουν καταγραφεί σμήνη Pelagia noctiluca που εξαφανίζουν ολόκληρα ιχθυοτροφεία. Εξαιτίας αυτού έχει γίνει ένα από τα πιο μελετημένα είδη μεδουσών.
Τα συμπτώματα του τσιμπήματος από μωβ μέδουσα
Οι νηματοκύστες προκαλούν στο ανθρώπινο δέρμα ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο, όπως και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο-νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.
Τα συμπτώματα μετά από επαφή-τσίμπημα από τη μέδουσα μπορεί να είναι πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος του αποτυπώματος της μέδουσας, ναυτία, πτώση πίεσης, ταχυκαρδία, κεφαλαλγία, εμετός, διάρροια, σπασμός των βρόγχων, δύσπνοια.
Σε περίπτωση εμφάνισης συστηματικών συμπτωμάτων (σπάνια), όπως υπόταση, βράχος φωνής, εισπνευστικός συριγμός, γενικευμένο αγγειοοίδημα - εκτεταμένο κνιδωτικό εξάνθημα, διαταραχές επιπέδου επικοινωνίας-συνείδησης, έμετος, είναι επιβεβλημένη η άμεση διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο.
Οδηγίες από τον ΕΟΔΥ, σε περίπτωση που σας τσιμπήσει μωβ μέδουσα:
- Απομακρύνετε τα τυχόν κολλημένα στο σώμα σας πλοκάμια. Όχι όμως με γυμνά χέρια, διότι αυτό θα οδηγήσει σε κόλλημα των πλοκαμιών στα χέρια και μεταφορά του ερεθισμού εκεί.
- Ξεπλύνετε την περιοχή του τσιμπήματος με άφθονο θαλασσινό νερό. Αν δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος, γεμίστε τη χούφτα σας με άμμο και τρίψτε το σημείο του σώματος που είναι κολλημένα τα πλοκάμια της τσούχτρας. Μη χρησιμοποιείτε γλυκό νερό, διότι μπορεί να ενεργοποιήσει κεντριά που έχουν μείνει στο δέρμα.
- Τοποθετήστε στο σημείο του τσιμπήματος πάγο ή κρύες κομπρέσες. Αυτό περιορίζει τα τοπικά φαινόμενα από το δέρμα.
- Αλείψτε την πάσχουσα περιοχή με κορτιζονούχο κρέμα. Περιορίζει την τοπική φλεγμονώδη αντίδραση και ανακουφίζει γρήγορα από το τσούξιμο και τη φαγούρα.
- Πάρτε κάποιο χάπι αντιισταμινικό. Με τα αντιισταμινικά αντιμετωπίζονται συστηματικότερα συμπτώματα, όπως ο κνησμός. Η ανάγκη για φάρμακα τέτοιου είδους είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η έκταση του προσβληθέντος δέρματος.
- Τέλος, αν τα συμπτώματα είναι έντονα και ιδιαίτερα αν δεν υποχωρούν μετά την εφαρμογή των τοπικών μέτρων, μπορεί να χρειασθεί κάποια ένεση κορτιζόνης. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει οπωσδήποτε να πάτε στο νοσοκομείο ή να επισκεφθείτε κάποιο Κέντρο Υγείας.