Ως ένα σημαντικό γεγονός, ιστορικής αξίας, χαρακτηρίζει την Εθνική Κοινωνική Συμφωνία μεταξύ των Κοινωνικών Εταίρων και του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, ο εργατολόγος, Γιάννης Καρούζος.
«Το πρόσημο της συμφωνίας αυτής είναι ανεπιφύλακτα θετικό», λέει στο iefimerida.gr. «Οι παρεμβάσεις έχουν μία σημειολογική σημασία, κυρίως ως προς το γεγονός ότι καταργούνται μνημονιακές διατάξεις, αλλά και που πρακτικά αφορούν άμεσα την τσέπη των εργαζομένων, αλλά και τη δυνατότητα ενός κακού διευθυντικού δικαιώματος, μείωσης μισθών, που θα μπορούσε ο εργοδότης να ασκήσει την περίοδο που έληγε μια συλλογική σύμβαση εργασίας. Σύμφωνα με τις ισχύουσες μνημονιακές διατάξεις, η συλλογική σύμβαση εργασίας ή η διαιτητική απόφαση που λήγει, ισχύει για τρεις μήνες από τη λήξη της και μετά ο εργοδότης μπορεί να προβεί σε μια οριζόντια μείωση των μισθών, που αγγίζει ποσοστό 35-40%».
Oμαλή και καθολική μετενέργεια της συλλογικής σύμβασης εργασίας
Παράλληλα, όπως σημειώνει ο γνωστός εργατολόγος, επανέρχεται, αν ψηφιστεί ο σχετικός νόμος που θα ρυθμίζει το ζήτημα αυτό, η ομαλή και καθολική μετενέργεια της συλλογικής σύμβασης εργασίας, που σημαίνει στην πράξη ότι, όταν λήγει μια συλλογική σύμβαση εργασίας ή μια διαιτητική απόφαση, δεν θα υπάρχει ανατροπή στα μισθοδοτικά καθεστώτα των εργαζομένων. Θα εξακολουθούν να ισχύουν και οι μισθολογικοί και οι θεσμικοί όροι της λήξασας συλλογικής σύμβασης εργασίας ή της διαιτητικής απόφασης, μέχρις ότου υπογραφεί μια νέα συλλογική σύμβαση εργασίας.
«Αυτό στην πράξη σημαίνει, ότι δεν θα έχουμε μία ανατροπή του μισθοδοτικού και θεσμικού καθεστώτος προστασίας των εργαζομένων, αλλά και ταυτόχρονα μια άρση της στρέβλωσης του αθέμιτου ανταγωνισμού των επιχειρήσεων, που πάρα πολλές, λειτουργώντας και στον ίδιο κλάδο, εκμεταλλευόντουσαν τη διάταξη αυτή και προέβαιναν σε μονομερή μείωση των μισθών, έναντι άλλων που δεν προέβαιναν και αντιμετωπίζονταν διαφορετικά από τον ανταγωνισμό στις μεταξύ τους σχέσεις. Αυτό πλέον θα αρθεί. Η ομαλότητα στη μισθοδοτική πολιτική μιας επιχείρησης θα αποτελεί κανόνα, ενώ οι εξαιρέσεις βεβαίως, θα αντιμετωπίζονται σε κάθε περίπτωση από τις Δικαστικές Αρχές», τονίζει.
Ενισχύεται ο ρόλος της ΓΣΕΕ
Επιπλέον, ιστορικής σημασίας αποτελεί η επαναφορά στη ΓΣΕΕ, μιας αρμοδιότητας σε εθνικό επίπεδο, που την είχαμε γνωρίσει στα χρόνια πλήρους ισχύος της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, ως προς όλα τα ζητήματα και όχι μόνο ως προς τα θεσμικά, όπως ισχύει σήμερα. Δηλαδή, του ρόλου της ΓΣΕΕ, να μπορεί να υπογράφει ύστερα από αίτηση μέλους της, κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας εθνικού επιπέδου, η οποία θα ισχύει για το σύνολο των εργαζομένων, ακόμα για εκείνους που δεν είναι συνδικαλιστικά ενταγμένοι, αρκεί να υπογράφει από την εργοδοτική πλευρά, μια τριτοβάθμια αντίστοιχη εργοδοτική οργάνωση.
Ο κ. Καρούζος εξηγεί ότι «μια τέτοια κλαδική, εθνικού βεληνεκούς, συλλογική σύμβαση εργασίας, θα ισχύει για όλους τους εργαζόμενους και για όλες τις επιχειρήσεις, χωρίς να ελέγχεται το ποσοστό της αντιπροσωπευτικότητας για την κήρυξή της ως υποχρεωτικής. Το ζήτημα δε αυτό, δηλαδή της προϋπόθεσης να κηρύσσεται μια συλλογική σύμβαση υποχρεωτική, σήμερα αγγίζει ένα ποσοστό 51% των εργαζομένων που δουλεύουν στις επιχειρήσεις, που συμμετέχουν στην εργοδοτική οργάνωση. Ένα ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό για μια εργοδοτική οργάνωση - να καλύπτει δηλαδή το 51% των εργαζομένων του κλάδου. Το ποσοστό αυτό αλλάζει με τη συμφωνία πλαίσιο, από 51% σε 40%. Η μείωση αυτή δεν είναι σημαντική. Ωστόσο, είναι σημειολογική, ώστε να μην υπάρχει αποδυνάμωση των εργοδοτικών συνδικαλιστικών οργανώσεων και να παραμένουν ισχυρές, αποφεύγοντας τη διαρροή των μελών τους, γεγονός που είχε παρατηρηθεί ειδικά την περίοδο των μνημονίων».
Ελαχιστοποιείται η γραφειοκρατία
Ταυτόχρονα, μετά τις χθεσινές ανακοινώσεις, ελαχιστοποιείται η γραφειοκρατική διαδικασία, ενώπιον του ΟΜΕΔ. Εδώ δεν έχουμε συγκεκριμένες εξαγγελίες, παρά μόνο, ότι θα υπάρξει η σύσταση μιας επιστημονικής επιτροπής κύρους, η οποία θα προβαίνει σε προέλεγχο των αιτήσεων ως προς τις προϋποθέσεις για προσφυγή στη Μεσολάβηση και μονομερώς στη Διαιτησία. «Ο προέλεγχος θα είναι τυπικός, αλλά και ουσιαστικός. Θα προ-ελέγχεται δηλαδή για τη Μεσολάβηση, αν έχουν αποτύχει οι διαπραγματεύσεις και για τη μονομερή προσφυγή στη Διαιτησία, αν η σχετική συλλογική διαφορά συνδέεται με την εθνική οικονομία, το δημόσιο συμφέρον ή όταν οι επιχειρήσεις είναι ΔΕΚΟ, έλεγχος που μέχρι σήμερα ανήκε στους διαιτητές», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γιάννης Καρούζος.
Τέλος, από ότι φαίνεται, η πολιτεία συμμορφώνεται στην επιταγή του Συμβουλίου της Επικρατείας και σε μια δικαστική απόφαση, που η καθαρογραφή της εκκρεμεί για τουλάχιστον μια τριετία - δηλαδή να μπορεί ένα σωματείο να υπογράψει συλλογική σύμβαση εργασίας, ακόμη και αν αυτό δεν έχει εγγραφεί στο ΓΕΜΗΣΟΕ, δηλαδή, η συνδικαλιστική λειτουργία του σωματείου να υπογράφει συλλογικές συμβάσεις, να μην κωλύεται και να μην αναστέλλεται από μια τυπολατρική υπαγωγή του στο μητρώο ΓΕΜΗΣΟΕ. Όμως, το ίδιο σωματείο, σύμφωνα με τη δέσμευση της κοινωνικής συμφωνίας, δε θα μπορεί να υποβάλει αίτηση και να προσφύγει στον ΟΜΕΔ και δε θα μπορεί να ζητήσει να κηρυχθεί υποχρεωτική η συλλογική σύμβαση που έχει υπογράψει.