Από το Κάστρο και το Νησί του Αλί Πασά μέχρι την τεχνολογική ανάπτυξη και τις σύγχρονες υποδομές, τα Ιωάννινα αποκαλύπτουν γιατί μπορούν να γίνουν ο τρίτος μεγάλος πόλος συνεδριακού τουρισμού μετά την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
Το ξημέρωμα στα Ιωάννινα έχει πάντα μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Η ομίχλη της λίμνης ανασηκώνεται αργά, σαν κουρτίνα θεάτρου που ανοίγει για να αποκαλύψει το σκηνικό μιας πόλης με βαθύ παρελθόν και ανήσυχο μέλλον.
Σε αυτό το τοπίο, ο Δήμος Ιωαννίνων προσπαθεί να πετύχει κάτι περισσότερο από μια τουριστική ανάταση. Επιχειρεί να διαμορφώσει έναν νέο προσανατολισμό, να τοποθετήσει την πόλη ως τον τρίτο πόλο συνεδριακού τουρισμού μετά την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Εν μέσω κακοκαιρίας με έντονη βροχόπτωση ξεκίνησε και η δημοσιογραφική αποστολή από την Αθήνα για να πραγματοποιήσει ένα βιωματικό ταξίδι το οποίο λειτούργησε ως ζωντανό επιχείρημα της παραπάνω φιλοδοξίας.
Ιωάννινα: Από μεμονωμένος προορισμός σε κεντρικό κόμβο της Ηπείρου
Η ξενάγηση ξεκινά από το Δημαρχείο Ιωαννίνων, όπου ο δήμαρχος κ. Θωμάς Μπέγκας και ο Αντιδήμαρχος Τουρισμού κ. Χρήστος Τάτσης υποδέχονται τους επισκέπτες με άνεση και σαφήνεια στόχων. Ο δήμαρχος υπογράμμισε ότι τα Ιωάννινα δεν μπορούν να παρουσιάζονται μόνο ως ένας μεμονωμένος προορισμός, αλλά ως κεντρικός κόμβος μιας ευρύτερης, ηπειρωτικής ενότητας που περιλαμβάνει τα Τζουμέρκα, τα Ζαγόρια, τη Δωδώνη, την Κόνιτσα, τη Ζίτσα και το Μέτσοβο «Αυτό που επιδιώκουμε», τόνισε «είναι ο επισκέπτης να μένει περισσότερο. Να χρησιμοποιεί τα Ιωάννινα ως βάση και να εξερευνά ολόκληρη την Ήπειρο».
Πρόκειται για μια στρατηγική που στοχεύει στην ανάδειξη των Ιωαννίνων ως έναν ισχυρό πόλο του συνεδριακού τουρισμού. «Είμαστε μια πόλη που προσφέρει υψηλού επιπέδου διοργανώσεις, αλλά και δραστηριότητες, φυσική ομορφιά, γαστρονομία και μοναδικές εμπειρίες λίγες μόλις ώρες μακριά από Αθήνα και Θεσσαλονίκη». Στο επίκεντρο της συζήτησης βρίσκεται και η προσβασιμότητα. Με τον νέο αυτοκινητόδρομο, τα Ιωάννινα βρίσκονται πλέον μόλις 3,5 ώρες από την Αθήνα, κάτι που ανατρέπει την παλιά αίσθηση «απομόνωσης» και τα καθιστά έναν από τους πιο εύκολα προσβάσιμους προορισμούς της δυτικής Ελλάδας. Ενώ από τη Θεσσαλονίκη με μια φυσιολογική μέση ταχύτητα το ταξίδι διαρκεί περίπου 2 ώρες και 40 λεπτά. Αντίστοιχα, το αεροδρόμιο Ιωαννίνων, ένα από τα πιο «έτοιμα» και σύγχρονα αεροδρόμια με κρατικό καθεστώς που το καθιστά ελκυστικό και οικονομικό για αεροπορικές εταιρείες, αποτελεί, όπως τονίζει ο δήμαρχος, «ένα διαμάντι που παραμένει υποχρησιμοποιημένο».
Σήμερα εξυπηρετεί κυρίως την Αθήνα, αλλά ο στόχος όμως είναι οι απευθείας διεθνείς πτήσεις, κυρίως προς τη Γερμανία, όπου ζει και δρα μια ισχυρή κοινότητα Ηπειρωτών και όπου οι επιχειρηματικές σχέσεις με την περιοχή είναι ιδιαίτερα ενεργές. « Χρειαζόμαστε περισσότερες πτήσεις, περισσότερη συχνότητα, περισσότερη εξωστρέφεια», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κύριος Μπέγκας και τονίζει «Τα Ιωάννινα έχουν πια όλα τα εφόδια για να το διεκδικήσουν».
Η ζωντανή μνήμη της Ισραηλίτικης κοινότητας στο Κάστρο των Ιωαννίνων
Μετά την επίσημη υποδοχή, η δημοσιογραφική αποστολή στρέφεται προς το Κάστρο των Ιωαννίνων. Η είσοδος στις πύλες του μοιάζει με μετάβαση σε άλλον χρόνο. Στην Ιερά Συναγωγή Kehila Kedosha Yashan, η Αλέγρα Μάτσα, γενική γραμματέας της Ισραηλιτικής Κοινότητας, αφηγήθηκε την ιστορία της Ισραηλίτικης κοινότητας μιας μοναδικής στον κόσμο κοινότητας που ριζώνει στα Ιωάννινα επί αιώνες.
«Είμασταν μια κοινότητα με 5000 άτομα, ενώ το 96% αυτών δολοφονήθηκαν από τους Ναζί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ελάχιστοι επέστρεψαν. Σήμερα είμαστε μόνο 50 άτομα».
Ο χώρος λειτουργεί ως ζωντανός φορέας μνήμης, υπενθυμίζοντας πως η ταυτότητα της πόλης υπήρξε πάντοτε σύνθεση κουλτούρων, θρησκειών και ανθρώπων. Ακολουθεί η περιήγηση στο Ιτς Καλέ, όπου το τζαμί του Ασλάν Πασά και ο τάφος του Αλή Πασά διατηρούν την οθωμανική μνήμη ενεργή μέσα σε έναν χώρο που ακτινοβολεί Ιστορία.
Ιωάννινα: Στα μονοπάτια της τέχνης και της προσφοράς
Η επίσκεψη στο Μουσείο Αργυροτεχνίας, που ανήκει στο δίκτυο μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, υπό την καθοδήγηση της Καλλιρόης Φωτίου, ξεδιπλώνει τη σχέση των Ιωαννίνων με μια τέχνη που τα καθόρισε για αιώνες. Η ηπειρώτικη αργυροτεχνία, με τα περίτεχνα σχέδια και τις αναλλοίωτες τεχνικές, δεν αποτελεί μονάχα ιστορικό κατάλοιπο αλλά πηγή σύγχρονης δημιουργικότητας και εξωστρέφειας, στοιχείο που τα Ιωάννινα αξιοποιούν στη νέα τουριστική τους ταυτότητα. Εκεί σε συνεργασία με το τμήμα Καλών Τεχνών φοιτητές εξασκούνται στον σχεδιασμό και στην κατασκευή κοσμημάτων και άλλων αντικειμένων. Επόμενες στάσεις το Μέκειον Οικοτροφείο για μια συζήτηση με τις κυρίες που κρατούν την παράδοση της υφαντικής τέχνης, και το Αρχοντικό Κωνσταντίνου Φρότζου όπου έγινε ξενάγηση από τον καθηγητή ιστορίας και φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Κωνσταντίνο Πέτσιο.
Επόμενη στάση, η Ιερά Μονή Δουραχάνης, που προσφέρει μια διαφορετική διάσταση. Αυτήν της κοινωνικής προσφοράς. Εκατοντάδες παιδιά ορφανά ή που έκριναν οι εισαγγελικές Αρχές ότι πρέπει να φύγουν από τις φυσικές τους οικογένειες βρίσκουν καταφύγιο στις εγκαταστάσεις της Μονής που διατηρεί ορφανοτροφείο αλλά και γηροκομείο. Εκεί το Αρχονταρίκι ανοίγει με παραδοσιακό κέρασμα και ακολουθεί μια συγκινητική συζήτηση με την Ηγουμένη αλλά και ξενάγηση στους χώρους του Ορφανοτροφείου και του Γηροκομείου. Η παρουσία της Μονής λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι η πόλη δεν ορίζεται μόνο από τα μνημεία της, αλλά και από το ανθρώπινο έργο που παράγει καθημερινά.
Το Νησί της Παμβώτιδας: Ένα ταξίδι με τις παραδοσιακές βάρκες
Η μετάβαση στο Νησί της Παμβώτιδας, με τις παραδοσιακές βάρκες, αποτελεί εμπειρία καθαυτή. Το Νησί αποκαλύπτεται ως μια μικρή αυτόνομη πολιτεία, όπου η Μονή Φιλανθρωπινών με τις αγιογραφίες του 16ου αιώνα συνδυάζει τέχνη και πνευματικότητα. Το Μουσείο Αλή Πασά αναβιώνει την τελευταία πράξη του θρυλικού ηγεμόνα, ενώ μια βόλτα στα καλντερίμια οδηγεί στο εργαστήριο του Γυναικείου Συνεταιρισμού, όπου ο παραδοσιακός μπακλαβάς κρατά ζωντανή μια γαστρονομική κληρονομιά που περνά από γενιά σε γενιά. Το ταξίδι κορυφώνεται στο Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων Παύλου Βρέλλη στην Πεδινή. Εκεί, η Ιστορία ζωντανεύει μέσα από τις φιγούρες και τις σκηνογραφίες που δημιούργησε με πάθος ο Παύλος Βρέλλης, αφήνοντας την αίσθηση πως ο επισκέπτης κινείται μέσα από τους ίδιους τους αιώνες.
Στο βιωματικό ταξίδι οι δημοσιογράφοι της αποστολής είχαν την ευκαιρία να δουν αλλά και να ανοίξουν οι ίδιοι ηπειρώτικο φύλλο για τις παραδοσιακές πίτες. Σε αυτό φρόντισε η κυρία Σούλα από το εστιατόριο Θαμών στο οποίο πραγματοποιήθηκε και δείπνο με θέμα την αστική κουζίνα της πόλης των Ιωαννίνων, αλλά και να ζήσουν μια βραδιά ηπειρώτικης οινογνωσίας στην «Κάβα 800».
Όταν η Ιστορία συναντά το μέλλον: Το παράδειγμα των Ιωαννίνων
Όμως τα Ιωάννινα δεν είναι μόνο η Ιστορία τους. Είναι μια πόλη που εξελίσσεται ταχέως σε κόμβο τεχνολογίας, με διεθνείς εταιρείες πληροφορικής όπως η TeamViewer και η P&I να επενδύουν στο ανθρώπινο δυναμικό της. Είναι η πόλη των πάνω από 30.000 φοιτητών, με πανεπιστημιακά τμήματα υψηλού επιπέδου – από Ιατρική και Πολυτεχνική μέχρι Πληροφορική και Αρχιτεκτονική – που τροφοδοτούν μια δυναμική κοινότητα γνώσης. Είναι επίσης μια από τις πιο ευτυχισμένες πόλεις της Ελλάδας, σύμφωνα με έρευνα της HCD, προσφέροντας ασφάλεια, ποιότητα ζωής και πρόσβαση σε υπηρεσίες που σπάνια συναντώνται σε πόλεις αντίστοιχου μεγέθους, ανάμεσά τους και δύο πανεπιστημιακά νοσοκομεία. Παράλληλα, τα Ιωάννινα συμμετέχουν στην Ευρωπαϊκή Αποστολή των 100 Κλιματικά Ουδέτερων Πόλεων, προσελκύοντας ειδικούς, ερευνητές και ταξιδιώτες που αναζητούν όχι μόνο την ομορφιά, αλλά και τη βιώσιμη προοπτική ενός σύγχρονου αστικού προορισμού.
Τα Ιωάννινα είναι ένας τόπος που ζεις και θέλεις να επιστρέψεις
Όλα τα παραπάνω συνθέτουν την εικόνα μιας πόλης που δεν στηρίζεται μόνο στην κληρονομιά της, αλλά κοιτάζει μπροστά με στρατηγική και αυτοπεποίθηση. Τα Ιωάννινα διαθέτουν τους χώρους, τις υποδομές, το ανθρώπινο δυναμικό και το περιβάλλον για να εξελιχθούν στον τρίτο πόλο συνεδριακού τουρισμού της Ελλάδας. Μια πόλη που μπορεί να φιλοξενεί συνέδρια υψηλού επιπέδου και να προσφέρει βιωματικές, αυθεντικές εμπειρίες το.
Μια πόλη που θέλει – και μπορεί – να γίνει σημείο συνάντησης ιδεών, πολιτισμού, γνώσης και εμπνεύσεων. Σε αυτό το ταξίδι, καταλαβαίνει κανείς ότι τα Ιωάννινα δεν είναι απλώς ένας τόπος που επισκέπτεσαι. Είναι ένας τόπος που ζεις και που σε προκαλεί να επιστρέψεις.