Σε μια παγκόσμια συγκυρία όπου η επισφάλεια έχει παγκοσμιοποιηθεί μέσα από πολέμους, περιβαλλοντικές κρίσεις, αυξανόμενη φτώχεια, διάρρηξη κοινωνικών δεσμών και εντεινόμενη μισαλλοδοξία, η έννοια της ποιότητας ζωής των μεταναστριών, μεταναστών και προσφύγων είναι πιο επίκαιρη από ποτέ.
Η συνεχής μετακίνηση πληθυσμών με στόχο την επιβίωση και τη διεκδίκηση μιας αξιοπρεπούς καθημερινότητας αποκτά επείγον χαρακτήρα, καθώς η μετανάστευση δεν αφορά μόνο γεωγραφική μετατόπιση, αλλά μια υπαρξιακή επαναδιαπραγμάτευση της ζωής μέσα σε συνθήκες αβεβαιότητας, ρήξης και ανασύστασης. Στην Ελλάδα, οι μεταναστευτικές και προσφυγικές κοινότητες καλούνται να οικοδομήσουν μια καθημερινότητα μέσα σε ένα περιβάλλον περιορισμών, αορατότητας και θεσμικής επισφάλειας. Η ποιότητα ζωής δεν κρίνεται μόνο από τη βιολογική επιβίωση ή τη διοικητική ένταξη· προϋποθέτει την πρόσβαση στην υγεία, την εκπαίδευση και την εργασία με αξιοπρέπεια, αλλά και την αναγνώριση, τη συμμετοχή και τη συνύπαρξη. Για πολλά άτομα, όμως, αυτά παραμένουν αιτήματα σε αναμονή. Δεν αρκεί να μιλούν άλλοι για τη μεταναστευτική εμπειρία οι ίδιες οι κοινότητες χρειάζονται, ρόλο και λόγο στον δημόσιο λόγο.
Η ημερίδα με τίτλο «Η Ζωή μας Εδώ Μετανάστευση και Ποιότητα Ζωής: Εμπειρίες, Προκλήσεις και Ένταξη», που θα πραγματοποιηθεί στις 27 Ιουνίου 2025 στο ξενοδοχείο Royal Olympic στην Αθήνα, διοργανώνεται από την εταιρεία Mindview με την επιστημονική υποστήριξη του Εργαστηρίου Κοινωνιολογικής Θεωρίας και Εμπειρικής Έρευνας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Τμήματος Πολιτικών Δημόσιας Υγείας της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων.
Στόχος της ημερίδας είναι να αναδείξει τις καθημερινές, συχνά αθέατες, πραγματικότητες μεταναστών, μεταναστριών και προσφύγων στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια δράση που συνδυάζει την επιστημονική προσέγγιση με τις παρεμβάσεις της κοινωνίας των πολιτών, ενώ δίνει προτεραιότητα στις ίδιες τις κοινότητες. Η ημερίδα επιδιώκει να καταγράψει, να ονοματίσει και να αναδείξει την πολυπλοκότητα της ενταξιακής πορείας, δίνοντας έμφαση στη διαθεματική προσέγγιση (Crenshaw, 1989) δηλαδή στην κατανόηση της εμπειρίας των μεταναστών/ριών και προσφύγων μέσα από την ταυτόχρονη επίδραση παραγόντων όπως το φύλο, η τάξη, η φυλή και το καθεστώς παραμονής.
Η δομή της ημερίδας αρθρώνεται σε τρεις θεματικούς άξονες: υγεία, εκπαίδευση και εργασία. Στο πρώτο στρογγυλό τραπέζι, η συζήτηση επικεντρώνεται στα εμπόδια πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη, με έμφαση στην ψυχική υγεία και την έμφυλη διάσταση της μετανάστευσης. Το δεύτερο τραπέζι αναδεικνύει την εκπαίδευση και την εργασία ως βασικά εργαλεία ένταξης και αυτονομίας: από τη γλωσσική ενδυνάμωση και τη διά βίου μάθηση, μέχρι την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων και την ισότιμη συμμετοχή στην αγορά εργασίας. Στο τρίτο τραπέζι, η κουβέντα μετατοπίζεται από τη διαπίστωση των δυσκολιών στη συλλογική διαμόρφωση λύσεων. Οι κοινότητες, οι οργανώσεις, η τοπική αυτοδιοίκηση, η δημόσια διοίκηση και η επιστημονική κοινότητα καλούνται να προτείνουν μια συστημική προσέγγιση που βασίζεται στη συμπερίληψη, τη συνεργασία και την πολιτική βούληση. Η ποιότητα ζωής των μεταναστών, μεταναστριών και προσφύγων δεν είναι ένα στατικό αποτέλεσμα, αλλά μια δυναμική, αμφίδρομη διαδικασία, μια σχέση που χτίζεται καθημερινά ανάμεσα στην κοινωνία υποδοχής και στις κοινότητες που αγωνίζονται να υπάρξουν με αξιοπρέπεια, ισότητα και αναγνώριση. Η ημερίδα «Η Ζωή μας Εδώ» δεν επιδιώκει απλώς να καταγράψει ζητήματα· φιλοδοξεί να θεμελιώσει την παρουσία των μεταναστευτικών και προσφυγικών κοινοτήτων στον δημόσιο λόγο. Να συμβάλει στην καθιέρωση ενός σταθερού χώρου ακρόασης και συνδιαμόρφωσης πολιτικής. Να καταστήσει τα αιτήματα, τις ανάγκες και τις προτάσεις των κοινοτήτων ορατά και ενεργά, όχι εκ των υστέρων, αλλά σε πραγματικό χρόνο. Σε μια εποχή που η συμμετοχή είναι αναγκαία συνθήκη κοινωνικής συνοχής, η δράση των ίδιων των κοινοτήτων αποτελεί πολιτική πράξη αλλαγής.