«Φως» σε μια υπόθεση που εγείρει σοβαρά ερωτήματα για υπηρεσίες του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) αλλά και συγκεκριμένου Τμήματος του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ) ρίχνει πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας.
Η συγκεκριμένη υπόθεση, που ήδη διαβιβάστηκε αρμοδίως στην Εισαγγελία Εφετών Αθηνών, ξεκίνησε να ερευνάται μετά από μια «ανορθόδοξη» -όπως προκύπτει από τα στοιχεία καταγγελίας- εκλογή επίκουρης καθηγήτριας στο Τμήμα Φυσικοθεραπείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.
Για την ίδια θέση, του επίκουρου καθηγητή στο Τμήμα Φυσικοθεραπείας του ΠΑΔΑ, είχε δηλώσει υποψηφιότητα και η Δρ. Σοφία Στάση, η οποία, σύμφωνα με τον φάκελό της, πληρούσε όλα τα αναγκαία προσόντα για τη θέση. Τη θέση, ωστόσο, κατέλαβε έτερη υποψήφια, η Μ.Μ.
Όπως αναφέρεται στο πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, η Δρ. Στάση ζήτησε, όπως προβλέπεται από τη διαδικασία, να λάβει γνώση των στοιχείων του φακέλου της συνυποψήφιάς της Μ.Μ. και τότε αποκαλύφθηκαν έγγραφα που αφορούσαν στη διαδικασία επιλογής της στο Πρόγραμμα Υποτροφιών του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών, στο πλαίσιο της πράξης «Ενίσχυση Μεταδιδακτόρων ερευνητών/ερευνητριών -Β’ Κύκλος».
Πηγή που γνωρίζει καλά την υπόθεση είπε στο iefimerida.gr πως η συγκεκριμένη υποτροφία θεωρήθηκε ως «εξαιρετικό προσόν» κατά την επιλογή της από το Εκλεκτορικό Σώμα, για τη θέση στο Τμήμα Φυσικοθεραπείας του ΠΑΔΑ.
Ανησυχητικά ευρήματα στο πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας
Η Δρ. Σοφία Στάση αποφάσισε τότε να ακολουθήσει τη θεσμική οδό και υπέβαλε καταγγελία, με όλα τα στοιχεία, στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας.
Τον περασμένο Μάρτιο η ΕΑΔ εξέδωσε την Έκθεση Ελέγχου, δηλαδή το πόρισμα, για την υπόθεση, εστιάζοντας τόσο στη νομιμότητα της διαδικασίας επιλογής υποψηφίων για μεταδιδακτορική έρευνα στο Τμήμα Φυσικοθεραπείας του ΠΑΔΑ όσο και στα ανησυχητικά δεδομένα για το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών.
Να σημειωθεί ότι το iefimerida.gr ζήτησε εγγράφως, ήδη από τις 5 Ιουλίου 2021, την τοποθέτηση του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών για την υπόθεση, δίχως όμως να λάβει καμία απάντηση μέχρι σήμερα.
Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, κατά την πολύμηνη έρευνά της, εντόπισε μια σειρά «ύποπτων» ενεργειών, καταλήγοντας σε πλήθος ερωτημάτων που χρήζουν απαντήσεων. Όπως προκύπτει από την Έκθεση, ο έλεγχος του φακέλου δικαιολογητικών της Μ.Μ., νυν Επίκουρου Καθηγήτριας στο Τμήμα Φυσικοθεραπείας του ΠΑΔΑ, ήταν πλημμελής, κυρίως σε ό,τι αφορά τα έγγραφα που αφορούν τη διαδικασία έγκρισης της Μεταδιδακτορικής Έρευνας της Μ.Μ. από το Εκλεκτορικό Σώμα. Στο Εκλεκτορικό Σώμα, σημειωτέον, προήδρευε ο Επιβλέπων Καθηγητής της Μεταδιδακτορικής Έρευνάς και νυν πρόεδρος του Τμήματος Φυσικοθεραπείας του ΠΑΔΑ.
Η χρηματοδότηση από το ΙΚΥ
Στην Έκθεση ελέγχου της ΕΑΔ επισημαίνεται, επιπλέον, πως η Μ.Μ. έλαβε χρηματοδότηση για Μεταδιδακτορική Έρευνα από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ), χωρίς να έχει καταθέσει, κατά την ημερομηνία λήξης της υποβολής των αιτήσεων στο ΙΚΥ (21 Ιουνίου 2019), ούτε Διδακτορικό Τίτλο -τον οποίο απέκτησε μετέπειτα, εκτός προθεσμίας, στις 09 Ιουλίου 2019, αλλά ούτε και την απαιτούμενη Αίτηση Αναγνώρισης του Διδακτορικού της Τίτλου από τον ΔΟΑΤΑΠ (κατέθεσε τον απαιτούμενο φάκελο για την Αναγνώριση Τίτλου Σπουδών στις 9 Αυγούστου του 2019).
Τονίζεται ότι η εν λόγω Μεταδιδακτορική Έρευνα είναι χρηματοδοτούμενη, με το ποσό των 26.400 ευρώ, από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» 2014-2020, στο πλαίσιο της πράξης «Ενίσχυση Μεταδιδακτόρων Ερευνητών/Ερευνητριών - Β Κύκλος» του ΙΚΥ.
Στην παράγραφο 4 «Παραδεκτό της αίτησης - Επιλεξιμότητα αίτησης υποψηφιότητας» της σχετικής πρόσκλησης του ΙΚΥ [ΑΔΑ: Ψ9Γ14653ΠΣ-6ΦΙ] αναγράφεται ότι:
4.1 Αιτήσεις υποψηφιότητας οι οποίες δεν θα υποβληθούν σύμφωνα με την προβλεπόμενη στο παρόν κεφάλαιο διαδικασία ή/και είναι εκπρόθεσμες, δεν θα ληφθούν υπ’ όψιν στην διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής.
4.2 Αιτήσεις υποψηφίων οι οποίοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής του Κεφαλαίου Β’ ή δεν είναι ορθώς και πλήρως συμπληρωμένες ή δεν συνοδεύονται από όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, απορρίπτονται ως μη επιλέξιμες κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο Κεφάλαιο Δ’ της παρούσας. (σελ. 6, Παράγραφος 4 - ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’)
Τα παραπάνω, απαραίτητα έγγραφα, σύμφωνα με την Έκθεση της ΕΑΔ, κατατέθηκαν εκπρόθεσμα. Παρά ταύτα, το αρμόδιο τμήμα του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών έδωσε το «πράσινο φως» για τη χρηματοδότηση της, από δημόσιους πόρους. Αξίζει να σημειωθεί πως αν είχαν κατατεθεί εμπρόθεσμα, τότε η Μ.Μ. θα πληρούσε όλους τις προϋποθέσεις για την υποτροφία.
Ποινική και πειθαρχική έρευνα για την υπόθεση
Άλλη πηγή ανέφερε στο iefimerida.gr ότι με το πόρισμά της η ΕΑΔ δίνει το έναυσμα για δυο διαφορετικές έρευνες. Η πρώτη αφορά το πειθαρχικό σκέλος και θα γίνει από την Επιτροπή Δεοντολογίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής -που θα συνεδριάσει άμεσα για την υπόθεση.
Το δεύτερο σκέλος είναι το ποινικό. Ο φάκελος της υπόθεσης έχει διαβιβαστεί στην Εισαγγελία Εφετών Αθηνών και, κατά πληροφορίες, στα σχετικά έγγραφα (παρ. Δ της Έκθεσης) κατονομάζονται συγκεκριμένα πρόσωπα που θα κληθούν να δώσουν εξηγήσεις.
Τα ερωτήματα που, σύμφωνα με την πλευρά της καταγγέλλουσας, πρέπει να απαντηθούν είναι πολλά:
- Αναζητήθηκαν τυχόν πειθαρχικές ευθύνες από τα αρμόδια όργανα του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών για την αξιολόγηση και συμπερίληψη της Μ.Μ. στους Επιλεγέντες Υποψηφίους, παρότι δεν είχε τα απαραίτητα δικαιολογητικά;
- Αναζητήθηκαν τυχόν πειθαρχικές ευθύνες από τους αρμόδια όργανα του ΙΚΥ ως προς το ποιος ευθύνεται που το ΙΚΥ αξιολόγησε και τελικά συμπεριέλαβε την Μ.Μ. στους Επιλεγέντες Υποψηφίους αφού δεν είχε τα απαραίτητα δικαιολογητικά;
- Πως διαχειρίστηκε το ΙΚΥ το γεγονός ότι ο Επιβλέπων Καθηγητής υπέγραψε βεβαίωση και η Υποψήφια Μεταδιδάκτωρ Μ.Μ. υπέγραψε Υπεύθυνη Δήλωση, το περιεχόμενο των οποίων δεν ανταποκρίνεται στην απόφαση της Συνέλευσης του Τμήματος Φυσικοθεραπείας σχετικά με την έγκριση της Μεταδιδακτορικής Έρευνας;
- Τι θα συμβεί με το ποσό που έχει ήδη καταβάλλει το ΙΚΥ στην Μ.Μ., πριν την Έκθεση Ελέγχου της ΕΑΔ;
Η έρευνα για το ΠΑΔΑ
Σε ό,τι αφορά το ΠΑΔΑ, η πλευρά της καταγγέλλουσας επισημαίνει πως θα πρέπει να επίσης να απαντηθεί το γιατί η τότε Πρόεδρος και τα Μέλη του Τμήματος Φυσικοθεραπείας δέχθηκαν την από 14-06-2019 αίτηση της Μ.Μ. και τη συζήτησαν στη Συνέλευσή τους στις 19-06-2019, παρά τα προβλεπόμενα από τον Κανονισμό Μεταδιδακτορικών Σπουδών του ΠΑΔΑ (ΦΕΚ: Β’ 827/08.03.2019). Ερωτήματα εγείρονται και για τη Βεβαίωση που έδωσε ο Επιβλέπων Καθηγητής στο ΙΚΥ, καθώς το ίδιο έγγραφο δεν τέθηκε υπόψη της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας. Η ΕΑΔ, υπενθυμίζεται, στο πόρισμά της κάνει λόγο για Βεβαίωση μη επίσημη που «χορηγήθηκε χωρίς να φέρει αριθμό πρωτοκόλλου του ΠΑΔΑ» και είχε μόνο «βεβαίωση γνησίου της υπογραφής του Επιβλέποντος Καθηγητή».
Σύμφωνα με τον νομικό σύμβουλο της Δρ. Σοφίας Στάση, Καθηγητή Κων/νο Χρυσόγονο ενόψει του γεγονότος ότι ο ν. 4009/2011 με το άρθρο 19, παρ.1 δ) απαιτεί «ένας υποψήφιος να κρίνεται για τη συνολική του επιστημονική και ερευνητική δραστηριότητα, η οποία πρέπει να διακατέχεται από ακαδημαϊκό ήθος», επιτακτική παρίσταται η διερεύνηση των ανακυπτόντων διοικητικών και νομικών ζητημάτων, που δημιουργούν ερωτηματικά σε σχέση με την τήρηση της νομιμότητας της διαδικασίας έγκρισης της Μεταδιδακτορικής Έρευνας αλλά και της διαδικασίας εκλογής της Μ.Μ. στη θέση του Επίκουρου Καθηγητή.
Ο ίδιος επισημαίνει στα Υπομνήματά της προς το ΠΑΔΑ και την Ειδική Διοικητική Προσφυγή προς το υπουργείο Παιδείας ότι «σε εποχές κρίσης η διαδικασία επιλογής των επιστημόνων/ερευνητών που θα επανδρώσουν τα Ερευνητικά Κέντρα ή/και τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας αποκτά ακόμη μεγαλύτερη και ιδιαίτερη βαρύτητα, ανταποκρινόμενη στο αίτημα της έννομης τάξης για αντικειμενικότητα, διαφάνεια και αξιοκρατία.»
Ακολούθως σημειώνει ότι «το ΙΚΥ με 68 χρόνια παρουσίας ως Εθνικός Φορέας Υποτροφιών έχει συμβάλλει ουσιαστικά στην ενδυνάμωση της ελληνικής ερευνητικής επιστημονικής κοινότητας. Το ΠΑΔΑ ως νέο Πανεπιστήμιο έθεσε κατά τη ίδρυσή του (2018) και εφαρμόζει υψηλές ακαδημαϊκές προδιαγραφές, με σκοπό την εθνική και διεθνή εδραίωσή του. Είναι απαράδεκτο και σκανδαλώδες οι δύο αυτοί Δημόσιοι Φορείς που αποτελούν ζωτικά και αναπόσπαστα κομμάτια της ελληνικής ακαδημαϊκής κοινότητας να εκτίθονται από μεμονωμένες ενέργειες και πρακτικές του ανθρώπινου δυναμικού τους».
Τμήμα των συμπερασμάτων (παρ. Γ, σελ. 25) του πορίσματος της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας:
Τι απαντά το ΠΑΔΑ και το Τμήμα Φυσικοθεραπείας
Στέλεχος του Τμήματος Φυσικοθεραπείας μίλησε στο iefimerida.gr για την υπόθεση, υποστηρίζοντας ότι τέτοιες προσφυγές συνηθίζονται και πως παρότι ηχούν ανησυχητικά τα στοιχεία πρόκειται για ένα καθαρά γραφειοκρατικό ζήτημα.
Επιγραμματικά, οι θέσεις του Τμήματος Φυσικοθεραπείας του ΠΑΔΑ συνοψίζονται στα εξής σημεία (ακολουθεί σε ορισμένα σημεία ο αντίλογος):
1) Δεν διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο η υποτροφία. Τα κριτήρια ήταν η ποιότητα του δημοσιευμένου επιστημονικού έργου. Η Μ.Μ. κρίθηκε ότι υπερέχει κατά πολύ σε ό,τι αφορά τα προσόντα.
Ο αντίλογος: Στην κρίση του Εκλεκτορικού γίνεται ρητή αναφορά στις «υποτροφίες ΙΚΥ και μεταδιδακτορικές σπουδές» (Πρακτικό Εκλογής ΑΠΕΛΛΑ: ΑΡΡ15478).
2) Για να κάνει κάποιος μεταδιδακτορική έρευνα δεν χρειάζεται να έχει υποτροφία, δεν παίρνει τη θέση άλλου. Χρειάζεται να έχει πρέπουσες σπουδές και μια καλή ερευνητική πρόταση που την υποβάλλει, την εγκρίνει το τμήμα και ορίζεται κάποιος να σε επιβλέψει. Οπότε υλοποιείς αυτή τη μελέτη. Παίρνεις μια βεβαίωση, ούτε πληρώνεσαι, ούτε πάσο παίρνεις, ούτε πληρώνεις δίδακτρα.
3) Τα πανεπιστήμια, και ειδικά το ΠΑΔΑ, χρειάζονται αυτούς τους ανθρώπους, αυξάνουν την έρευνα, τα papers, το ανθρώπινο δυναμικό. Θέλουμε να ενθαρρύνουμε τέτοιους ανθρώπους.
Ο αντίλογος: Στον Κανονισμό Μεταδιδακτορικών Σπουδών του ΠΑΔΑ (ΦΕΚ: Β’ 827/08.03.2019) σαφώς αναγράφεται ότι: «1.Δικαίωμα υποβολής αίτησης για εκπόνηση μεταδιδακτορικής έρευνας έχουν οι κάτοχοι Διδακτορικού Διπλώματος από ΑΕΙ της ημεδαπής ή αναγνωρισμένου ισότιμου τίτλου σπουδών από ιδρύματα του εξωτερικού….2. Οι αιτήσεις …συνοδεύονται από:…. γ. Αντίγραφο διδακτορικού διπλώματος Πανεπιστημίου του εσωτερικού ή ισότιμου τίτλου σπουδών του εξωτερικού».
4) Στόχος του ΙΚΥ είναι η απορρόφηση κεφαλαίων ΕΣΠΑ, ενίσχυση μεταδιδακτορικής έρευνας, να κρατήσει επιστήμονες εδώ, να επαναπατρίσει άλλους κ.λπ.
5) Υπάρχει υπουργική απόφαση που ορίζει τις διαδικασίες. Η υπουργική έλεγε: Υποβάλλετε αιτήσεις όσοι έχετε διδακτορικό δίπλωμα ή όσοι έχετε εξεταστεί να το πάρετε.
6) Όταν θα τελειώσει αξιολόγηση και κριθούν οι προτάσεις, τότε θα γίνει έλεγχος δικαιολογητικών από το ΙΚΥ. Αν έλεγε «ελάτε όλοι», τότε θα έρχονται και όσοι δεν πρόκειται να πάρουν διδακτορικό. Θα μιλούσαμε για χιλιάδες αιτήσεις.
7) Οπότε το ΙΚΥ και η υπουργική λέει ουσιαστικά ελάτε το καλοκαίρι και πείτε μου ποιοι θα συμμετέχετε. Αλλά με εχέγγυα ότι έχετε διδακτορικό ή θα εξεταστείτε για να το πάρετε. Το ΙΚΥ ήθελε δηλώσεις προθέσεων ουσιαστικά και ότι υπάρχει καθηγητής που θα σε επιβλέψει.
Ο αντίλογος: Η κοινή υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 1639/τ. Β'/13-05-2019) και η συγκεκριμένη πρόσκληση του ΙΚΥ (ΑΔΑ: Ψ9Γ14653ΠΣ-6ΦΙ) θέτουν συγκεκριμένα και καθορισμένα κριτήρια επιλεξιμότητας.
8) Καλώς έγινε ο έλεγχος από ΕΑΔ. Ένα σωρό θέματα εμφανίζονται ως παρατυπίες. Δεν μπορείς να κρίνεις με το στενό λογικό γραφειοκρατίας. Πρέπει να κριθούν με την ευελιξία ενός οργανισμού που προσπαθεί να κάνει πράγματα για να κρατήσει μυαλά στην Ελλάδα.
Ο αντίλογος: Η ΕΑΔ έλεγξε το περιεχόμενο της καταγγελίας και το πόρισμα της διαβιβάστηκε αυτεπάγγελτα στο ΠΑΔΑ, στο ΙΚΥ και στην Εισαγγελία Εφετών Αθηνών.