Στην οδό Αγίας Ζώνης 39, σε έναν πεζόδρομο ανάμεσα στις πυκνοκατοικημένες γειτονιές της Κυψέλης, δεσπόζει ένα ιστορικό κτίριο, όπου φιλοξενεί εδώ και 126 χρόνια άτομα με αναπηρίες (ΑμΕΑ). Το Ασυλο ανιάτων.
Πρόκειται για το Άσυλο Ανιάτων, ένα κοινωφελές μη κερδοσκοπικό φιλανθρωπικό σωματείο που από το 1893 μέχρι σήμερα έχει παράσχει σε χιλιάδες άπορους ασθενείς, πάσχοντες από χρόνια νοσήματα, πλήρη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη με εξειδικευμένο προσωπικό (ιατρικό και νοσηλευτικό).
Η επιγραφή στην είσοδο αναγράφει «Ίδρυμα Περιθάλψεως Χρονίως Πασχόντων» και μπαίνοντας μέσα παρατηρεί κανείς το επιβλητικό οίκημα με τον μεγάλο κήπο.
Σε μία από τις πτέρυγες του κτιρίου, στην Ιζαιλώφειο πτέρυγα, ξεχωρίζει από μακριά η κ. Βάσω.
Καθισμένη στο ηλεκτρικό της αμαξίδιο που το έχει διακοσμήσει με πολλά χρωματιστά αντικείμενα και φορώντας ένα πουά κόκκινο μαντήλι η κ. Βάσω χαμογελά και ετοιμάζεται να επισκεφθεί τον φυσικοθεραπευτή της.
Με καταγωγή από το Διδυμότειχο και έχοντας ζήσει εκεί μέχρι τα 16 της, δεν έπαψε ποτέ να χαμογελάει και να προσπαθεί να ζήσει την κάθε της στιγμή. Στα 16 της χρόνια αρρώστησε και αποφάσισε να φύγει από το χωριό της και να επισκεφθεί την Αθήνα. Σταματώντας για τρία χρόνια στην Αγιάσο της Μυτιλήνης επέστρεψε στην Αθήνα και από το 1976 βρίσκεται στο Άσυλο Ανιάτων.
«Κάποτε με είχε ρωτήσει μία εργαζόμενη εδώ, αν ζηλεύω κάποιον εκεί έξω και της είχα απαντήσει πως δεν ζηλεύω τίποτα διότι μου λείπουν τα πόδια όχι το μυαλό, αφού έχω το μυαλό τα καταφέρνω όλα», λέει στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η κ. Βάσω. Το δωμάτιό της είναι ένας συνδυασμός χρωμάτων και φωτογραφιών ενώ μπροστά από το κρεβάτι της, υπάρχει ένα τραπέζι έτοιμο να υποδεχτεί όποιον θελήσει να την επισκεφθεί. Κατά τη διάρκεια της φυσικοθεραπείας της μιλάει για τα ταξίδια που έχει κάνει αλλά και για την αγάπη της για το θέατρο και τις συναυλίες. «Δεν θα ξεχάσω μία παράσταση που είδα στο Ηρώδειο φέτος» αναφέρει, εκφράζοντας το παράπονό της που δεν κατάφερε να βρει εισιτήριο για μία συναυλία του Σταμάτη Σπανουδάκη.
110 άτομα εργάζονται στο Ασυλο ανιάτων
Το Άσυλο Ανιάτων αυτή την στιγμή παρέχει φροντίδα σε περίπου 180 περιθαλπόμενους ηλικίας από 18 χρόνων και άνω, δίχως να δέχεται καμία κρατική επιχορήγηση, βασιζόμενο στις δυνάμεις του και σε διάφορους εθελοντές και δωρητές που το στηρίζουν ανά διαστήματα.
Οι περιθαλπόμενοι πάσχουν από παραπληγίες, τετραπληγίες, εγκεφαλοπάθειες, σκλήρυνση κατά πλάκας και παθήσεις του κεντρικού νευρικού συστήματος με κύριο χαρακτηριστικό τις διαταραχές της κινητικότητας κ.λπ.
Το 80% των ασθενών είναι κατάκοιτοι και ακρατικοί.
Οι ασθενείς παραμένουν στο Ίδρυμα ως το τέλος της ζωής τους. Για την περίθαλψή τους εργάζονται 110 άτομα (ιατροί, φυσικοθεραπευτές, νοσοκόμοι, εργασιοθεραπευτές, διοικητικό προσωπικό, εργατοτεχνίτες κ.α.), προσφέροντας 24ωρη υποστήριξη.
«Ολοι μία οικογένεια»
Τα τελευταία πέντε χρόνια ο πιο κοντινός άνθρωπος των περιθαλπόμενων είναι η διευθύντρια της νοσηλευτικής υπηρεσίας , Σοφία Αρτέμη. Η κ. Αρτέμη προχωρά στους διαδρόμους του Ιδρύματος και δεν σταματάει να χαιρετάει και να μιλάει στους ασθενείς. «Είμαστε μια οικογένεια εδώ μέσα», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ καθώς περιηγείται στο χώρο.
Σύμφωνα με την κ. Αρτέμη κύρια πάθηση όλων όσων είναι εδώ μέσα είναι η κινητική αναπηρία, είτε κληρονομική είτε επίκτητη .
«Στόχος είναι να γίνει το Ίδρυμα, το σπίτι τους και να καλύψει κάθε είδους ανάγκη τους, είτε ιατρική, φαρμακευτική είτε στο κομμάτι των δραστηριοτήτων. Και νομίζω ότι το έχουμε καταφέρει κατά κάποιον τρόπο, διότι όταν τους ρωτάμε πώς νιώθουν εδώ μέσα μας απαντούν ότι εδώ είναι το σπίτι τους», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Οι νοσηλευτές δεν φροντίζουν απλώς τους ασθενείς, αλλά είναι γι' αυτούς, τα χέρια και τα πόδια τους» , συμπληρώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ενώ τονίζει ότι η ποιότητα ζωής όσων μένουν στο Άσυλο Ανιάτων βελτιώνεται κατά 80%.
Παρόλα αυτά η Πολιτεία χρειάζεται να λάβει αρκετά μέτρα ακόμη ώστε να γίνει πιο εύκολη η ζωή τους έξω από το Άσυλο. «Όταν βγουν έξω από εδώ με καροτσάκι και δεν υπάρχει η κατάλληλη δομή να κατέβουν το πεζοδρόμιο, όταν δεν υπάρχει προσβασιμότητα, όταν χρειάζονται κάποιον άλλο, όχι γιατί δεν μπορούν να σπρώξουν το καρότσι να πάνε στην τράπεζα αλλά γιατί δεν μπορούν να μπουν στην τράπεζα τότε ναι, νιώθουν αδύναμοι. Ωστόσο, με το πέρασμα των χρόνων έχουν αρχίσει να βελτιώνονται οι συνθήκες, η ποιότητα της ζωής τους και έχουν καταλάβει ότι τους βλέπουμε σαν μέλη της οικογένειας μας», λέει η κ. Αρτέμη.
Δημιουργική απασχόληση μέσα στο Ασυλο ανιάτων
Μέσα στο κτίριο λειτουργεί και τμήμα δημιουργικής απασχόλησης όπου οι ασθενείς δημιουργούν χειροτεχνίες και τις εκθέτουν σε διάφορες εκδηλώσεις που διοργανώνει το Άσυλο Ανιάτων.
Η Ιωάννα Ηλιάδη, πρόεδρος του Ασύλου Ανιάτων, έχοντας σηκώσει το βάρος της οικονομικής κρίσης στις πλάτες της και αντιμετωπίζοντας αυτά τα χρόνια αρκετά προβλήματα, φαίνεται πλέον να βλέπει το μέλλον του Ιδρύματος με μεγαλύτερη αισιοδοξία.
Όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, το όραμά της είναι να γίνει το Άσυλο Ανιάτων «ένα σύγχρονο σωματείο φιλανθρωπικό ώστε να το παραδώσουμε στην επόμενη γενιά. Να αποκτήσει το Άσυλο την αίγλη που είχε όταν ξεκίνησε, στις σημερινές συνθήκες. Το Άσυλο Ανιάτων για εμένα είναι το δεύτερο μου σπίτι και η οικογένειά μου».
Το Ασυλο ανιάτων στεγάζεται σε κτήριο του 1831
Η ιστορική έπαυλη που στεγάζεται το Άσυλο Ανιάτων οικοδομήθηκε το 1831 από τον φιλέλληνα ναύαρχο Πάλτνετ Μαλκολμ. Μετά τον ναύαρχο, κατοικήθηκε από τον πρέσβη της Γαλλίας Πισκατόου, και στη συνέχεια η έπαυλη αγοράστηκε από την δούκισσα της Πλακεντίας, Σοφία Λεμπρέν και αργότερα από τον πρωθυπουργό Σπυρίδωνα Τρικούπη. Έπειτα αγοράστηκε από τον λογοτέχνη Δημήτριο Ροδοκανάκη, την οποία νοίκιαζε το Άσυλο Ανιάτων από το 1901 και την αγόρασε τελικά το 1905.
Περισσότεροι από 150 άνθρωποι στην οδό Αγίας Ζώνης 39 έχουν βρει το σπίτι τους ενώ, στα πρόσωπα του προσωπικού που τους παρέχει φροντίδα, έχουν βρει την οικογένειά τους.