Τη χαμηλότερη καθαρή χρέωση για το νερό ανάμεσα στις πρωτεύουσες των κρατών μελών της ΕΕ εξακολουθεί να έχει η Αθήνα και μετά την εισήγηση της ΕΥΔΑΠ για ήπια προσαρμογή στα πάγια τέλη το 2026.
Η προσαρμογή κρίθηκε αναγκαία ώστε να συγκεντρωθούν πόροι για τη θωράκιση των αποθεμάτων νερού της Αττικής έναντι της παρατεταμένης λειψυδρίας.
Σύμφωνα με τον εξειδικευμένο φορέα Global Water Intelligence (GWI), για κατανάλωση 15 κυβικών μέτρων νερού σε υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης ένα αθηναϊκό νοικοκυριό θα πληρώνει ανά μήνα 17,36 ευρώ προ φόρων. Πρόκειται για τη χαμηλότερη επιβάρυνση για οικιακές συνδέσεις μεταξύ 24 πρωτευουσών της ΕΕ για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα.
Στον αντίποδα, σε περισσότερες από 20 από τις πόλεις που αξιολογήθηκαν το μηνιαίο κόστος για 15 κυβικά μέτρα νερού είναι τουλάχιστον 23 ευρώ και σε 11 εξ αυτών υπερβαίνει τα 40 ευρώ. Στην Πράγα η χρέωση ξεπερνά τα 78 ευρώ, όμως τα ανεπίσημα «σκήπτρα» ακρίβειας κατέχει το Άμστερνταμ, που δεν αποτελεί έδρα της ολλανδικής κυβέρνησης αλλά είναι η συνταγματική πρωτεύουσα, όπου τα 15 κμ νερού τιμολογούνται πάνω από τα 82 ευρώ. Δεύτερη φθηνότερη πρωτεύουσα, μετά την Αθήνα, είναι η Βουδαπέστη, όπου η χρέωση για την αντίστοιχη οικιακή κατανάλωση ανέρχεται σήμερα σε περίπου 18,4 ευρώ.
Τι δείχνουν τα στοιχεία για την ύδρευση και την αποχέίτευση στην Αττική
Από πλευράς ύδρευσης, η ελληνική πρωτεύουσα κατατάσσεται δεύτερη φθηνότερη, καθώς, συμπεριλαμβάνοντας την αύξηση του πάγιου τέλους, ο λογαριασμός για κατανάλωση 15 κμ υπολογίζεται στα 10,25 ευρώ προ φόρων. Μόνο η Βουδαπέστη έχει χαμηλότερες χρεώσεις. Στο άλλο άκρο βρίσκεται η Βαλέτα της Μάλτας, όπου το αντίτιμο για αυτή την ποσότητα νερού αγγίζει τα 50 ευρώ.
Στο σκέλος της αποχέτευσης, η Αθήνα είναι και πάλι δεύτερη φθηνότερη, ακολουθώντας μόνο τη Σόφια της Βουλγαρίας. Η χρέωση, μετά την εισαγωγή του πάγιου τέλους, ανέρχεται στα 7,11 ευρώ προ φόρων για 15 κυβικά μέτρα οικιακής κατανάλωσης. Πρωταθλήτρια σε αυτή την κατηγορία είναι η Πράγα, όπου η το κόστος είναι άνω των 39 ευρώ.
Τα στοιχεία της GWΙ δείχνουν επίσης πως η Αθήνα είναι μία από μόλις τέσσερις πρωτεύουσες στην ΕΕ όπου οι χρεώσεις για το νερό δεν αυξήθηκαν μεταξύ 2013 και 2024. Για την ακρίβεια, η τελευταία αναπροσαρμογή στα τιμολόγια της ΕΥΔΑΠ έγινε το 2008, που σημαίνει ότι η επιχείρηση δεν μετακύλισε στους καταναλωτές τις αυξήσεις που προέκυψαν στο κοστολόγιό της τόσο κατά την οικονομική κρίση όσο και κατά την παγκόσμια έξαρση του πληθωρισμού.
Σε κάθε περίπτωση, ενδεικτικό του διαχρονικά χαμηλού κόστους του νερού στην Αθήνα είναι ότι το 2023 το ετήσιο κόστος ύδρευσης και αποχέτευσης ως ποσοστό του ΑΕΠ ανά κάτοικο του λεκανοπεδίου ήταν μόλις 0,86%. Η μοναδική πρωτεύουσα στην ΕΕ που είχε καλύτερη επίδοση ήταν του Λουξεμβούργου, χώρα που - μαζί με το Μονακό και το Λιχτενστάιν - έχει ένα από τα τρία υψηλότερα κατά κεφαλήν ΑΕΠ παγκοσμίως.
Πώς θα γίνει η προσαρμογή στα τιμολόγια για τη θωράκιση κατά της λειψυδρίας
Υπενθυμίζεται πως η εισήγηση της ΕΥΔΑΠ προς την ΡΑΑΕΥ προβλέπει ότι οι ευάλωτοι καταναλωτές, δηλαδή όσοι υπάγονται στο κοινωνικό τιμολόγιο, οι υπερήλικες και οι πολύτεκνοι, θα δουν μειώσεις τους λογαριασμούς τους, καθώς όλα τα τέλη τους μηδενίζονται. Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες καταναλωτές στην Αθήνα βρίσκονται σε ακόμα καλύτερη θέση στην ευρωπαϊκή κλίμακα.
Για τους υπόλοιπους οικιακούς καταναλωτές, με βάση την εισήγηση, θα γίνει μηνιαία προσαρμογή στο πάγιο τέλος ύδρευσης κατά 1 ευρώ πλέον ΦΠΑ και θα εισαχθεί πάγιο τέλος αποχέτευσης 1 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Άρα, η τελική μεικτή επιβάρυνση θα είναι 2,48 ευρώ ανά μήνα.
Για την αντιμετώπιση της έλλειψης υδάτινων πόρων στην πρωτεύουσα, η ΕΥΔΑΠ εκτελεί πρόγραμμα έργων ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ σε βάθος δεκαετίας. Επενδύσεις γίνονται, μεταξύ άλλων, για την αντικατάσταση παλαιών αγωγών και την τοποθέτηση 2 εκατομμυρίων «έξυπνων» μετρητών, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι διαρροές. Στη λίστα των έργων περιλαμβάνεται επίσης η αναβάθμιση των Μονάδων Επεξεργασίας Νερού και η κατασκευή τριών νέων Κέντρων Επεξεργασίας Λυμάτων.