Δέκα επτά μήνες μετά την ετυμηγορία του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων, που έκρινε ότι η Χρυσή Αυγή δρούσε ως εγκληματική οργάνωση, καθαρογράφηκε και καταχωρίστηκε στο ειδικό βιβλίο η απόφαση των δικαστών, που αριθμεί 12.746 σελίδες!
Χρειάστηκαν 5,5 χρόνια ακροαματικής διαδικασίας, η οποία ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2015 και ολοκληρώθηκε μετά από 465 συνεδριάσεις, τον Οκτώβριο του 2020, ώστε να ολοκληρωθεί η δίκη που οδήγησε στη φυλακή τον Νίκο Μιχαλολιάκο και τα «πρωτοπαλίκαρά» του, όπως τον Ηλία Κασιδιάρη, τον Γιάννη Λαγό και άλλους, αλλά και πολλά μέλη της κόμματος, όπως ο Γιώργος Ρουπακιάς, οι οποίοι καταδικάστηκαν για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, τις επιθέσεις στους Αιγύπτιους ψαράδες κ.α.
Με την καθαρογραφή της απόφασης ανοίγει ο δρόμος για τον προσδιορισμό του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου, που αναμένεται σύντομα.
Εγκληματική οργάνωση -Τα πρώτα χρόνια
Στο σκεπτικό της απόφασης, το οποίο αριθμεί περί τις 500 σελίδες, αποτυπώνονται αναλυτικά οι λόγοι για τους οποίους οι δικαστές έκριναν ότι το νεοναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής λειτουργούσε ως εγκληματική οργάνωση.
Μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι «η Χρυσή Αυγή ιδρύθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ως ολιγάριθμη ομάδα εθνικοσοσιαλιστικής επιμόρφωσης με επικεφαλής τον κατηγορούμενο Νικόλαο Μιχαλολιάκο, η οποία στη συνέχεια μετεξελίχθηκε σε πολιτικό σχηματισμό κατά τα πρότυπα του γερμανικού εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος με την επωνυμία Λαϊκός Σύνδεσμος Χρυσή Αυγή».
Όπως επισημαίνεται στο σκεπτικό, «η ναζιστική ιδεολογία της οργάνωσης αποτυπώνεται σε έγγραφα της ίδιας της οργάνωσης από ιδρύσεώς της, όπως ενδεικτικά:
*κείμενο του Χρήστου Παππά με τίτλο «Χρυσή Αυγή Όρκος 30/6/1983»,
*άρθρα του κατηγορουμένου Νικόλαου Μιχαλολιάκου (1987) με τον τίτλο «Χίτλερ για χίλια χρόνια»
*Ιδεολογική διακήρυξη που είναι κείμενο αμιγώς εθνικοσοσιαλιστικό όπως και μεγάλος αριθμός φωτογραφιών, εγγράφων, βίντεο του Αδόλφου Χίτλερ των SS με ναζιστικά σύμβολα, ναζιστικές σημαίες, στρατιωτικές στολές των ναζί.
Οι δικαστές τονίζουν ότι «η ναζιστική ιδεολογία δεν άλλαξε από το 1992, ούτε οι υποστηρικτές αυτής απομακρύνθηκαν, όπως αβάσιμα οι κατηγορούμενοι ισχυρίζονται. Τούτο άλλωστε σαφώς προκύπτει από δηλώσεις, έγγραφα, φωτογραφίες, βίντεο, ναζιστικά σύμβολα, ναζιστικό χαιρετισμό, ομιλίες εντός των γραφείων αλλά και δημόσια ,όπως ενδεικτικά αποσπάσματα δημοσιεύματα στην εφημερίδα χρυσή Αυγή του 2006 δηλώσεις του Νίκου Μιχαλολιάκου ομιλίες του και άλλα. Την ναζιστική ιδεολογία τους ηγετικά στελέχη της Χρυσής Αυγής την καθιστούσαν εμφανή πλην άλλων και με δερματοστιξία, όπως ο ναζιστικός αετός του Ιωάννη Λαγού, η σβάστικα του Ηλία Κασιδιάρη, το « Sieg Heil » του Παναγιώτη Ηλιόπουλου, όπως και με άλλους τρόπους μεταξύ των οποίων και η εκπαίδευση ενηλίκων με το « χάιλ Χίτλερ».
Ιεραρχική δομή
Εκτενής είναι στο σκεπτικό της απόφασης η αναφορά στην ιεραρχική δομή της εγκληματικής οργάνωσης, με αρχηγό τον Νίκο Μιχαλολιάκο.
«Κύριο χαρακτηριστικό της εγκληματικής οργάνωσης, η οποία εκκολάφθηκε και στους κόλπους του πολιτικού σχηματισμού και μετέπειτα πολιτικού κόμματος με την επωνυμία λαϊκός σύνδεσμος Χρυσή Αυγή και δραστηριοποιείτο υπό την κάλυψη του, ήταν η ιεραρχική δομή της, με επικεφαλής τον αρχηγό της Νικόλαο Μιχαλολιάκο ,στη συνέχεια τους βουλευτές του κόμματος οι οποίοι είχαν οριστεί και περιφερειάρχες σε συνενωμένες μεγάλες εκλογικές περιφέρειες για τον συντονισμό των δράσεων και τέλος τους υπεύθυνους κάθε τοπικής οργάνωσης που αποκαλούνταν πυρηνάρχες.
Η εγκληματική τους δράση που σκοπό είχε την διά της βίας αντιμετώπιση των αλλοδαπών, των ιδεολογικών αντιπάλων, των αντιφρονούντων και δια του τρόπου αυτού την επιβολή και διάδοση πολιτικών ιδεών και θεωριών, εκδηλωνόταν μέσω των τοπικών οργανώσεων και πάντα υπό την καθοδήγηση ανώτερου στην ιεραρχία στελέχους της.
Η ιεραρχική δομή της Χρυσής Αυγής ήταν τέτοια ώστε να εξασφαλίζει όχι μόνο ότι κάθε κατώτερο όργανο θα υπακούει στις εντολές του ανώτερου, αλλά περαιτέρω ότι καμιά κομματική ενέργεια δεν θα υλοποιείται χωρίς την ρητή εκ των προτέρων εντολή του ανώτερου οργάνου που φτάνει ως την κεντρική διοίκηση. Η αρχή αυτή επαναλαμβάνεται από τα στελέχη της οργάνωσης και αποτελεί αντικείμενο εγκυκλίων.
Η «αρχή του αρχηγού»
Η «απόλυτη, απεριόριστη και αδιαμφισβήτητη εξουσία» του Νίκου Μιχαλολιάκου, αλλά και η «απόλυτη ευθύνη» του για τις τελικές αποφάσεις αναλύονται στην απόφαση του δικαστηρίου.
«Η αρχή του αρχηγού αποδεικνύεται ότι διαπερνά την ιεραρχική δομή της εγκληματικής οργάνωσης από την αρχή της ίδρυσης της. Η πίστη στον αρχηγό ανάγεται σε επίπεδο μεταφυσικής, εκδηλώνεται δε πανηγυρικά και με τη διαδικασία του όρκου.
Από την αποδεικτική διαδικασία προέκυψε ότι κάθε παραβίαση της ιεραρχίας επέσυρε πειθαρχικές ποινές για μέλη τα οποία παράκουσαν εντολή που δόθηκε από ανώτερο όργανο. Υπεύθυνος στο πειθαρχικό συμβούλιο ήταν οι Λαγός και Παναγιώταρος. Οι πειθαρχικές ποινές περιελάμβαναν ακόμα και τον αποκλεισμό του αποπεμφθέντος από τα γραφεία».
Τα «τάγματα εφόδου»
Σημαντικό κεφάλαιο στη δικαστική απόφαση αποτελεί η «επιχειρισική δράση» των μελών της Χρυσής Αυγής και το modus operandi των «ταγμάτων εφόδου». Μεταξύ άλλων αναφέρεται:
«Η επιχειρησιακή δράση της Χρυσής Αυγής έναντι τρίτων υλοποιείται από επίλεκτες ομάδες στελεχών, μελών, υποστηρικτών που ασπάζονται τους σκοπούς της και την ιδεολογία της, για την οποία τακτικές ήταν οι ιδεολογικού προσανατολισμού επιμορφωτικές συναντήσεις, όπου αναλύονται θέματα σχετικά με τις απόψεις και τους στόχους της Χρυσής Αυγής από ειδικούς ομιλητές.
Πρόκειται για ομάδες ατόμων που συμμετείχαν σε παραστρατιωτικές εκπαιδεύσεις, έφεραν ομοιόμορφη στρατιωτική ενδυμασία, κατείχαν σχεδόν όλοι παράνομα όπλα και επιτίθετο σε συγκεκριμένες ομάδες - στόχους. Στα εξωτερικά γραφεία της Χρυσής Αυγής οι ομάδες αυτές αναφέρονται ως ομάδες ασφαλείας, σε μπλούζες Χρυσαυγιτών αναγράφεται ομάδες κρούσης, οι μάρτυρες τις αποκαλούσαν τάγματα εφόδου, ενώ οι κατηγορούμενοι ομάδες περιφρούρησης.
Οι επιθέσεις τους είχαν πάρα πολλά κοινά στοιχεία όπως αριθμός δραστών υπέρτερος απέναντι στα θύματα, μπλούζες Χρυσής Αυγής και πολλές φορές δήλωση ταυτότητας, μαχαίρια, κοντάρια, ξύλα και σίδερα ως όπλα, γρήγορος χρόνος εκτέλεσης 10 με 15 λεπτά, συχνά παράγγελμα τέλους επίθεσης και τα θύματα ήταν πάντα ιδεολογική αντίπαλοι της Χρυσής Αυγής οι μετανάστες. Αυτό ήταν το modus operandi των ομάδων αυτών οι επιθέσεις των οποίων σημειώθηκαν σε όλη την Ελλάδα. Τα μέλη των ομάδων αυτών εξασκούντο με όπλα διαφόρων ειδών και τύπων με σκοπό να εκπαιδευτούν και να εξοικειωθούν με αυτά.
Κινούντο συντεταγμένα ως παραστρατιωτικές ομάδες με στρατιωτικά παραγγέλματα και στρατιωτικό βηματισμό. Η ομοιόμορφη αμφίεση τους αποτελούμενη κυρίως από ρούχα παραλλαγής, μαύρα ρούχα, αρβύλα, κράνη, ο εξοπλισμός τους με κοντάρια όπου ήταν τυλιγμένες σημαίες, σιδερολοστούς, ασπίδες και ρόπαλα, ο στρατιωτικός βηματισμό τους, τα παραγγέλματα, οι κραυγές, οι αρχές και τα συνθήματα όπως αίμα τιμή Χρυσή Αυγή και γενικά ο τρόπος που ενεργούσαν σκοπό είχε να προκαλέσει τον φόβο σε όποιον ήθελε να βρεθεί στο δρόμο τους.
Οι ομάδες αυτές που σε κάποιες περιπτώσεις ήταν ολιγομελείς αποτελούμενες από δύο έως πέντε άτομα δρούσαν άλλοτε προγραμματισμένα άλλοτε παρεμπιπτόντως στο πλαίσιο των καθημερινών τους δραστηριοτήτων, πάντοτε όμως με την εδραία πεποίθησή ότι ενεργούν ως γνήσιοι Χρυσαυγίτες υλοποιώντας τις καταστατικές αρχές και επιδιώξεις της εγκληματικής αυτής οργάνωσης.
Στην Χρυσή Αυγή τα θύματα της επιλέγονταν ανάμεσα σε κατηγορίες ανθρώπων που είχαν χαρακτηριστεί ως «εχθροί» (Πρόσφυγες, μετανάστες, πολιτικοί αντίπαλοι κι άλλα). Η στοχοποίηση εκφράζεται μέσω της ρητορικής μίσους και της διαδικασίας «απανθρωποποίησής» των εχθρών, που στη συνέχεια γινόταν πράξη μέσα από τις επιθέσεις των ταγμάτων εφόδου. Τα τάγματα εφόδου υλοποιούσαν την πολιτική της Χρυσής Αυγής και γι’ αυτό δεν αποδοκιμάζοντο αλλά επιβραβεύοντο και η δράση τους επικροτείτο.»
Η ρητορική μίσους
Σε ό,τι αφορά στους «πύρινους λόγους» του Νίκου Μιχαλολιάκου και των πρωτοκλασάτων στελεχών της Χρυσής Αυγής οι δικαστές αναφέρουν μεταξύ άλλων τα εξής:
«Η δημόσια αυτή ρητορική μίσους του αρχηγού, της ηγετικής ομάδας ως και υψηλόβαθμων στελεχών του κόμματος απέναντι σε όσους σκέφτονται διαφορετικά, απέναντι σε πολιτικούς αντιπάλους, αντιφρονούντες, μετανάστες απέναντι σε κατηγορίες ανθρώπων που ανήκουν στους χαρακτηρισμένους εχθρούς του, καλλιεργούσαν την ιδέα και πράξη της φυλετικής υπεροχής, διαμόρφωναν σκόπιμα και όχι τυχαία σε ορισμένους οπαδούς στελέχη και μέλη αντίστοιχη συνείδηση, εξουδετέρωναν τους ενδοιασμούς, ηθικούς φραγμούς και αναστολές τους και εξοικειώνουν αυτούς με τη χρήση βίας και με το έγκλημα.
Η επιθετική αυτή δημόσια ρητορική γεμάτη μίσος και απροκάλυπτη βία διαμορφώνει σε ορισμένους οπαδούς, μέλη και στελέχη που δρούσαν στα πλαίσια μιας οργάνωσης με αυστηρή ιεραρχία, πίστη σε πολιτικές και συνθήματα όπως αίμα τιμή Χρυσή Αυγή, πειθαρχία και απόλυτη υπακοή των κατώτερων στους ανώτερους όπως τις στρατιωτικές μονάδες, συνείδηση που υποβιβάζει σε κατώτερα ανθρώπινα όντα τον αντιφρονούντα, τον πολιτικό αντίπαλο, τον μετανάστη, πυροδοτούσε και διευκόλυνε την τέλεση των εγκληματικών πράξεων προς υλοποίηση των καταστατικών της οργάνωσης στόχων, ενοχοποιώντας το θύμα.
Η ρητορική αυτή αποκρυπτογραφούσε το «μήνυμα», το «γενικό πλαίσιο εντολής» εντός του οποίου έπρεπε να κινηθούν οι δράστες των εγκληματικών ενεργειών. Ελεγχόμενοι οι δράστες πλήρως από το κόμμα και τα ιδεολογικά του όργανα και δρώντας εξ ονόματος και λογαριασμού του κόμματος και της πολιτικής τους ιδεολογίας, μετά από κάθε μία αξιόποινη πράξη αποτελούσαν, θεωρούσαν ότι πρόσφεραν εξαιρετική υπηρεσία στην πατρίδα και στο κόμμα τους, ότι επέτυχαν «νίκη» στη μάχη του εθνικιστικού κινήματος, πίστευαν δε ότι μέσω της παράνομης και εγκληματική τους δράση μετατρέπονται σε άτομα σημαντικά και υπολογίσιμα.»
Η δολοφονία Φύσσα
Στην απόφαση γίνεται εκτενής αναφορά στην ιατροδικαστική έκθεση νεκροψίας νεκροτομής του Παύλου Φύσσα αναφέροντας τα τραύματα αυτά, όσο και εκείνα που επίσης διαπιστώθηκαν στη ράχη, στο μέτωπο, στα δάχτυλα και στις παλάμες του θύματος, «αποδεικνύουν ότι το θύμα δέχτηκε επίθεση και χτυπήματα από τα μέλη της Χρυσής Αυγής, πριν το θανάσιμο τραυματισμό του. Χαρακτηριστικές και ενδεικτικές για την κατάσταση που επικρατούσε στο σημείο, όπου έλαβε χώρα το τραγικό περιστατικό, είναι οι σχετικές διαβιβάσεις από και προς την ομάδα Δίας, την Άμεση Δράση και την ασφάλεια Πειραιά από τις 10:30 το βράδυ της 17ης έως τις 00:30 το πρωί της 18ης Σεπτεμβρίου 2013.»
Όπως περιγράφεται στην απόφαση, «ο Παύλος Φύσσας δεν πρόλαβε να αντιδράσει απέναντι στον Ρουπακιά, ο οποίος ενεργώντας βάσει σχεδίου κινήθηκε πράγματι κυκλωτικά, σε σχέση με τους υπόλοιπους επιτιθέμενους Χρυσαυγίτες που με τα αλλεπάλληλα κύματα επιθέσεων σε βάρος του Παύλου Φύσσα, ανέμεναν το Ρουπακιά να έρθει από διαφορετική κατεύθυνση και να αιφνιδιάσει τον Παύλο Φύσσα όπως και έγινε. Ο εν λόγω δράστης δεν είχε οποιαδήποτε προσωπική σχέση, αντιπαλότητα, αντιδικία η αντιπαράθεση με το θύμα αλλά η εγκληματική του ενέργεια αποτέλεσε εκτέλεση συγκεκριμένου σχεδίου και εντολής. Ειδικότερα από τις νόμιμες καταγεγραμμένες συνομιλίες των μελών της Χρυσής Αυγής από την ΕΥΠ προκύπτει ότι ο Παύλος Φύσσας ήταν στόχος της Χρυσής Αυγής στην περιοχή του Πειραιά.»
«Στοχευμένη και οργανωμένη επίθεση»
Οι δικαστές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η δολοφονική επίθεση σε βάρος του μουσικού ήταν στοχευμένη και οργανωμένη.
«Ο Ρουπακιάς δεν έδρασε μόνος του και αυτοβούλως, η ανθρωποκτονία του Παύλου Φύσσα ήταν αποτέλεσμα της οργανωμένης κινητοποίησης της ασφάλειας της τοπικής οργάνωσης Νίκαιας της Χρυσής Αυγής, το δε κίνητρο ήταν πολιτικό -ιδεολογικό. Ο κατηγορούμενος Γεώργιος Ρουπακιάς δεν ήταν ένας απλός ψηφοφόρος της Χρυσής Αυγής ούτε ένας τυχαίος περαστικός από τα γραφεία, όπως ισχυρίστηκε σε δηλώσεις του ο γενικός γραμματέας Νικόλαος Μιχαλολιάκος. Ήταν μέλος της τοπικής Νίκαιας ήδη από τον Ιούλιο του 2012 και μάλιστα μέλος του πενταμελούς της τοπικής Νικίας της Χρυσής Αυγής και συγκεκριμένα ήταν ταμίας.»
Για τους υπόλοιπους συγκατηγορούμενους του που καταδικάστηκαν για συνεργεία στην ανθρωποκτονία ως μέλη της εγκληματικής οργάνωσης, το δικαστήριο έκρινε ότι «δημιούργησαν ευνοϊκές συνθήκες για την τέλεση του κακουργήματος και συγκεκριμένα κλίμα γενικότερης σύγχυσης και οχλαγωγίας, έντασης και εκφοβισμού του ευρισκομένου το σημεία αυτού Παύλο Φύσσα καθώς και της ολιγομελούς παρέας του, στην οποία συμμετείχαν και δύο νεαρές γυναίκες, με τον προπηλακισμό τούτων με ιαχές και ύβρεις καθώς και με τον ξυλοδαρμό τους εκ μέρους κάποιων από το τάγμα εφόδου, με αποτέλεσμα της συμπεριφοράς τους αυτής, που συνιστούσε προετοιμασία εδάφους για την καίρια και μοιραία παρέμβαση του Ρουπακιά, ο Παύλος Φύσσας να εγκλωβιστεί από αυτούς και έτσι να καταστεί ευάλωτος, ενώ παράλληλα ενδυνάμωσαν και ενθάρρυναν ψυχικά το Γ. Ρουπακιά, ο οποίος έχοντας πλέον την αίσθηση της αριθμητικής υπεροχής, της δύναμης και της ασφάλειας, έπληξε τον Παύλο Φύσσα αιφνιδιαστικά και απρόκλητα, επανειλημμένως στο αριστερό ημιθωράκιο, με συνέπεια εκ των πραγμάτων αυτών ως μόνη και αποκλειστική αιτία να επέλθει ο θάνατος του.»
Επιχείρηση συγκάλυψης
Στο σκεπτικό της απόφασης γίνεται λόγος και για «επιχείρηση συγκάλυψης» της ανθρωποκτονίας του Παύλου Φύσσα από την ηγεσία και επιφανή στελέχη της Χρυσής Αυγής. Αναφέρονται σχεδιαγράμματα των τηλεφωνικών κλήσεων που έλαβαν χώρα το βράδυ, κάνοντας μνεία μεταξύ άλλων και στη συνομιλία Λαγού-Πατέλη.
Τέλος, επισημαίνεται πως η Χρυσή Αυγή έκλεισε τυπικά τα γραφεία της στη Νίκαια, αφού, όπως προκύπτει από τις τηλεφωνικές συνομιλίες των μελών της, συγκεντρώνονταν πλέον στα γραφεία της τοπικής του Πειραιά, ενώ προέκυψε ότι ο Λαγός στην προσπάθεια συγκάλυψης που γινόταν έδινε εντολές «να καθαρίσουν τα σπίτια», δηλαδή να απαλλαγούν από όπλα και τυχόν άλλο υλικό ενοχοποιητικό για τη Χρυσή Αυγή. Ακόμη, όσοι κατηγορούμενοι γνώριζαν ότι παρακολουθούνται τα τηλέφωνα, ενίοτε προσπαθούσαν να περάσουν τη γραμμή ότι δεν είχαν ιδέα τι είχε συμβεί, ενώ κάποιοι από αυτούς πέταξαν τα τηλέφωνά τους και τα αντικατέστησαν με καινούργια.