Πολύωρες και συγκινητικές προσπάθειες καταβάλλουν οι διασώστες για να κρατήσουν στη ζωή το είδος φάλαινας που ξεβράστηκε στις ακτές του Αλίμου.
Το βράδυ της Παρασκευής αποφάσισαν να της δώσουν μια ευκαιρία για να ζήσει.
Λίγο μετά τις 21:00 της Παρασκευής, και ενώ οι ειδικοί ολοκλήρωσαν τη φαρμακευτική αγωγή στη φάλαινα (ζιφιός ονομάζεται το συγκεκριμένο κήτος), οδηγήθηκε στα βαθιά, περίπου 2 μίλια μακριά από την ακτή, χωρίς να υπάρχει δίπλα της ανθρώπινη παρουσία.
Αυτό αποφασίστηκε καθώς ο ζιφιός ανταποκρίθηκε στη φαρμακευτική αγωγή και έπλεε ικανοποιητικά.
Όπως εξήγησε στο iefimerida.gr η καθηγήτρια Κτηνιατρικής ΑΠΘ Νατάσα Κομνηνού, η οποία βρίσκεται από νωρίς στο σημείο και είναι η υπεύθυνη για τη φροντίδα του κήτους, «του δίνουμε μια ευκαιρία, και περιμένουμε μέχρι αύριο το πρωί να δούμε πώς θα ανταποκριθεί. Αν επιστρέψει στα ρηχά, τότε τα νέα δεν θα είναι καλά. Τότε, θα δούμε τι θα κάνουμε και ποια αγωγή θα ακολουθήσουμε. Αν το κήτος αποχωρήσει, τότε αυτό θα σημαίνει ότι προσπαθεί να ζήσει».
Άλλωστε, όπως εξηγεί η Νατάσα Κομνηνού, οι ειδικοί και εθελοντές, που βρίσκονται μέσα στα κρύα νερά επί πολλές ώρες μαζί με το κήτος, δεν έχει νόημα να παραμείνουν και τη νύχτα μαζί του.
Ωστόσο, σκάφη του Λιμενικού βρίσκονται στο σημείο και θα παρακολουθούν τις κινήσεις του ζιφιού. «Αν προσαράξει στα ρηχά, θα τρέξουμε αμέσως», μας λέει η κτηνίατρος.
Οι άνθρωποι που κάνουν το παν για να διασώσουν το θηλαστικό, του έδωσαν το συμβολικό όνομα «Σωτήρης».
Συγκινητικές προσπάθειες για τη διάσωση του κήτους
Το iefimerida.gr επικοινώνησε νωρίτερα με την Αιμιλία Δρούγα, βιολόγο- ωκεανογράφο, επιστημονική υπεύθυνη της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Αρίων». Πρόκειται για το Ερευνητικό Κέντρο Διάσωσης και Περίθαλψης Κητωδών που από την πρώτη στιγμή βρέθηκε στο πλάι του ζιφιού, προσπαθώντας να διασώσουν το ζώο.
Το θηλαστικό, που έχει συντριπτικό κάταγμα στο ρύγχος, όλες αυτές τις ώρες υποστηρίζεται από κτηνιάτρους, βιολόγο και εθελοντές της ομάδας διάσωσης. Όπως μας ενημερώνει, γίνονται συνεχείς εξετάσεις επί τόπου, ώστε να επιλέγεται η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, κορτιζόνη, αντιβίωση και ορός.
«Η κατάσταση του κήτους είναι στάσιμη. Διαρκώς, εθελοντές το έχουν στα χέρια τους ώστε να μην τρίβεται το σώμα του στον βυθό. Κάνουμε ό,τι μπορούμε ώστε να μην υποφέρει. Δυστυχώς, οι πιθανότητες να επιβιώσει είναι ελάχιστες. «Εξαρτάται από το ίδιο το ζώο πόσο μπορεί να αντέξει. Όταν βγαίνουν στις ακτές όμως, συνήθως αυτό είναι το τέλος», μας αναφέρει.
Ο Νικήτας Βογιατζής, εθελοντής διασώστης που βρίσκεται στη θάλασσα του Αλίμου, τονίζει στο iefimerida.gr ότι «όλοι εμείς θα παραμείνουμε διαρκώς δίπλα στο ζώο, για όσο χρειαστεί και για όσο μας έχει ανάγκη. Δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο. Θέλω να ευχαριστήσω τους δημόσιους φορείς, που συνεργάζονται άψογα για αυτή την επιχείρηση, το Λιμεναρχείο, τον δήμαρχο Αλίμου, την Πολιτική Προστασία και το υπουργείο Περιβάλλοντος».
Ζιφιός, το στολίδι των ελληνικών θαλασσών
Το iefimerida.gr επικοινώνησε με τον Δρα Αλέξανδρο Φραντζή, επιστημονικό διευθυντή του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος», ο οποίος μας ενημέρωσε αναλυτικά για αυτό το σπουδαίο κήτος των ελληνικών θαλασσών.
Οι θάλασσες της χώρας μας, μάλιστα, αποτελούν τη μία από τις τέσσερις παγκοσμίως σπουδαιότερες περιοχές για την επιβίωση αυτού του ιδιαίτερου και αξιοθαύμαστου θηλαστικού.
Ο ζιφιός είναι ο καλύτερος δύτης του κόσμου, αφού με μια ανάσα μπορεί να φτάνει σε βάθη μέχρι τα 3.000 μέτρα και να παραμείνει για 90 λεπτά, προκειμένου να θραφεί με μεσοπελαγικά ή βαθυπελαγικά καλαμάρια, που στη χώρα μας αποτελούν και την αποκλειστική τροφή του.
Αυτό που το ξεχωρίζει από τις φάλαινες -και το καθιστούν πιο συγγενές είδος του δελφινιού- είναι το γεγονός ότι έχει δόντια. Το μέγεθός του φτάνει τα 5,5 μέτρα, ζει έως 40 χρόνια, και στις ελληνικές θάλασσες ο πληθυσμός τους ανέρχεται σε λίγες εκατοντάδες. Είναι μοναχικά κήτη, αλλά συχνά διαμορφώνουν μικρά κοπάδια, από 3 έως 7 μέλη.
Ο ζιφιός ζει στη λεγόμενη ελληνική τάφρο, συνήθως σε βάθη 500 μέτρων -η οποία έχει ανακηρυχθεί περιοχή υψηλής σπουδαιότητας παγκοσμίως για αυτό το κητώδες-, συνήθως εκεί που υπάρχουν μεγάλοι υποβρύχιοι γκρεμοί, διότι εκεί συγκεντρώνεται και το θήραμά τους, τα καλαμάρια.
Συνολικά, στον κόσμο υπάρχουν 25 είδη ζιφιών, στη Μεσόγειο όμως μόνο το συγκεκριμένο.
Ο ζιφιός στην ακτή της Αττικής
Σύμφωνα με τον δρα Φραντζή, όταν ένα τέτοιο θηλαστικό εντοπίζεται στις ακτές, τα νέα δεν είναι καθόλου καλά και οι πιθανότητες επιβίωσής του είναι ελάχιστες. Στον Σαρωνικό, άλλωστε, δεν προσεγγίζει ποτέ, αφού διαβιεί στις βαθιές λεκάνες του Αιγαίου.
Ο ζιφιός εντοπίστηκε χθες στα λιμανάκια της Βουλιαγμένης, όπου και πάλι οι διασώστες το φρόντισαν. Το κητώδες κινήθηκε προς τα ανοιχτά, όμως μάλλον τραυματίστηκε σε βράχια (φέρει κοψίματα) και η κατάστασή του επιδεινώθηκε.
Σε περίπτωση θανάτου, τα αίτια μπορούν να γίνουν γνωστά μόνον ύστερα από νεκροψία, αλλά η εμπειρία δείχνει ότι ο αιφνίδιος θάνατός του επέρχεται λόγω των ακόλουθων αιτιών:
- Στρατιωτικές ασκήσεις με σόναρ, που τα επηρεάζουν
- Σεισμικές έρευνες για υδρογονάνθρακες
- Να έχει καταπιεί το κήτος σακούλες ή πλαστικό, καθώς το «Πέλαγος» έχει εντοπίσει πολλές φορές τέτοια αντικείμενα στα στομάχια νεκρών ζιφιών. «Στην περίπτωση αυτή, ο θάνατος είναι φριχτός και επέρχεται από ασιτία, ενώ το κήτος πονάει έντονα μέχρι την τελευταία του ανάσα», μας λέει ο Δρ. Φραντζής.
«Προσοχή στις ανθρωπογενείς ιώσεις»
- Να κολλήσει κάποια ίωση, είτε φυσική είτε ανθρωπογενή. Τα κήτη κινδυνεύουν να κολλήσουν τις ξένες για αυτά ανθρώπινες ιώσεις, σε περίπτωση που ο άνθρωπος έρθει σε πολύ κοντινή επαφή μαζί του.
Μια τέτοια ίωση θα μπορούσε να είναι και ο κορωνοϊός. «Τα θηλαστικά αυτά δεν έχουν κανένα αντίσωμα για τις δικές μας ιώσεις. Για αυτό δεν πρέπει οι διασώσεις να γίνονται από ανθρώπους που δεν έχουν γνώση. Η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική για όποιον έρχεται σε κοντινή επαφή μαζί τους», επισημαίνει ο επιστήμονας.
«Μπορεί να εξαφανιστούν ολόκληρα κοπάδια από μια τέτοια ίωση», τονίζει.
Στο ερώτημα για ποιον λόγο αυτά τα κήτη αφήνουν τον φυσικό τους χώρο όταν είναι τραυματισμένα ή έχουν σοβαρό πρόβλημα υγείας, ο Δρ Φραντζής απαντά:
«Αυτό το κάνουν όταν καταρρέουν τα όργανά του, δεν προσανατολίζονται σωστά, ή εάν λόγω των προβλημάτων μπορεί να νιώσει την ανάγκη να ακουμπήσει κάπου».
Ο Δρ Αλέξανδρος Φραντζής καταλήγει:
«Την ίδια στιγμή που βλέπουμε με χαρά όλον αυτόν τον κόσμο να συγκινείται, ένα σκάφος πραγματοποιεί σεισμικές έρευνες μεγάλης έντασης για υδρογονάνθρακες στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, ακριβώς σε μια περιοχή που αποτελεί το βασικό "σπίτι" των ζιφιών, υποβαθμίζοντας έτσι το περιβάλλον τους και πιθανότατα προκαλώντας σε πολλά από αυτά τα σοβαρά προβλήματα που σας ανέφερα.
Να μην ευαισθητοποιούμαστε μόνο τη στιγμή της κρίσης κι όταν είναι οι κάμερες μπροστά. Να ευαισθητοποιούμαστε ως Πολιτεία όλον τον χρόνο για την προστασία των θαλάσσιων ειδών μας. Εκτός αν αποφασίσουμε ότι δεν μας ενδιαφέρει. Ας μην ξεχνάμε, όμως, ότι το φυσικό κεφάλαιο και το περιβάλλον είναι τα σημαντικότερα στοιχεία της χώρας μας».
«Αρίων»: Τι πρέπει να κάνετε όταν εντοπίσετε ένα τραυματισμένο κητώδες
1) Βεβαιωθείτε ότι το ζώο είναι ζωντανό. Αναπνέει κάθε 15-20 δευτερόλεπτα.
2) Μην το οδηγήσετε ποτέ στα βαθιά. Μη το τραβάτε από τα πτερύγια ή την ουρά.
3) Φροντίστε ώστε ο φυσητήρας (το ρουθούνι) να είναι καθαρός και πάντοτε έξω από το νερό. Μη βάζετε τα δάχτυλα μέσα στο ρουθούνι ή το πρόσωπο σας πάνω από αυτό όταν εκπνέει.
4) Διατηρείστε τα μέρη του σώματος που είναι εκτεθειμένα στον αέρα υγρά (και δροσερά) με θαλασσινό νερό. Μη βρέχετε το ρουθούνι του.
5) Σκεπάστε το με ανοιχτόχρωμο και βρεγμένο ύφασμα, αφήνοντας ακάλυπτα τα πτερύγια τα μάτια και το ρουθούνι, κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας ή όταν φυσά έντονος αέρας.
6) Καλύψτε με βαζελίνη (όχι αντηλιακά) τα μέρη του σώματος που είναι εκτεθειμένα στον αέρα. Προσοχή, όχι στα μάτια και ρουθούνι ούτε στα χείλη του στόματος.
7) Μην ρίχνετε νερό ή οτιδήποτε άλλο στο ρουθούνι. Σταθεροποιήστε το ζώο κρατώντας το ραχιαίο του πτερύγιο από την μπροστινή του βάση. Ίσως χρειαστείτε την βοήθεια και από δεύτερο άτομο.
8) Μην χορηγείτε τροφή ή υγρά.
9) Απομακρύνετε τον κόσμο. Διορίστε έναν “υπεύθυνο ακτής”, ο οποίος θα κατευθύνει και θα συντονίζει τη διαδικασία της διάσωσης. Τοποθετήστε περιοριστική κορδέλα γύρω από την περιοχή διάσωσης στην ακτή, έτσι ώστε να απομακρύνεται το πλήθος.
10) Ηρεμία και ησυχία κατά τους χειρισμούς. Το στρες μπορεί να αποβεί μοιραίο.
11) Μη χρησιμοποιείτε ισχυρό φωτισμό πάνω στο δελφίνι.
12) Ειδοποιείστε αμέσως τον «ΑΡΙΩΝ» που έχει μακρόχρονη εμπειρία σε διασώσεις κητωδών (τηλ. 6945-531850 ή 6945-644994 ή 6972-664675) και το τοπικό λιμεναρχείο (108).