Δύο στους τρεις Ελληνες αξιολογεί ως «πολύ σημαντικό» το πρόβλημα της διαφθοράς, σε τομείς όπως τα δημόσια έργα και προμήθειες του Δημοσίου.
Διαφθορά που ποτέ ή σπανίως τιμωρείται, σύμφωνα με το 87% των ερωτηθέντων σε έρευνα της κοινής γνώμης για τη διαφθορά, που διεξήγαγε η Εθνική Αρχή Διαφάνειας και παρουσίασε στο 1ο Φόρουμ Ακεραιότητας (1st Integrity Forum). Συμπληρώθηκαν ηλεκτρονικά 777 ερωτηματολόγια, από τις 11/9 ως τις 30/11, είτε από τους επισκέπτες του περιπτέρου της ΕΑΔ στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, είτε από εγγεγραμμένους στο newsletter της Αρχής.
Στο πρώτο ερώτημα, «πόσο σημαντικό είναι το πρόβλημα της διαφθοράς;», 67% απαντά «πολύ σημαντικό», ενώ ένα ποσοστό 30% το αξιολογεί ως «αρκετά σημαντικό».
Στο δεύτερο ερώτημα, «ποιοι από τους παρακάτω τομείς θα λέγατε ότι είναι πιο εκτεθειμένοι στη διαφθορά; (μέχρι 3 απαντήσεις)», προηγούνται τα δημόσια έργα και οι προμήθειες του δημόσιου τομέα (με 62%), ακολουθεί το πολιτικό σύστημα (59%), τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (48%), οι δήμοι και οι περιφέρειες (39%), η απονομή της δικαιοσύνης (21%), η παροχή ιατρικών υπηρεσιών από το ΕΣΥ (18%), η έκδοση οικοδομικών αδειών (14%), οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου (11%), ο ιδιωτικός τομέας (9%) και, τέλος, η αδειοδότηση των επιχειρήσεων (3%).
Σε ένα ερώτημα επίκαιρο, «θεωρείτε ότι σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης /φυσικών καταστροφών /πανδημιών αυξάνονται οι πιθανότητες εκδήλωσης φαινομένων διαφθοράς;», καταφατικά απάντησε το 80%, αρνητικά το 13%, το υπόλοιπο 7% δεν απάντησε.
Οι σημαντικότεροι παράγοντες ύπαρξης της διαφθοράς
Στο επόμενο ερώτημα της έρευνας, στο οποίο ζητείται η άποψη του πολίτη για τους σημαντικότερους παράγοντες ύπαρξης της διαφθοράς (μέχρι 4 απαντήσεις), η ΕΑΔ συνέλλεξε τις εξής απαντήσεις:
- η ατιμωρησία για τους διεφθαρμένους 85%
- τα κόμματα και οι πελατειακές σχέσεις 73%
- η απουσία διαφάνειας στις δραστηριότητες των κρατικών οργανισμών 43%
- η αδιαφορία των κυβερνήσεων 40%
- η απουσία σαφούς νομοθετικού /κανονιστικού πλαισίου 34%
- η ανεπαρκής χρήση των νέων τεχνολογιών στις σχέσεις κράτους - πολίτη 27%
- η ανθρώπινη απληστία 25%
- η άγνοια των δικαιωμάτων των πολιτών απέναντι στη δημόσια διοίκηση 20%
«Μιλώντας γενικά, πιστεύετε ότι στην Ελλάδα η διαφθορά τιμωρείται», σπάνια/ποτέ απάντησε το 87% των ερωτηθέντων, πολύ συχνά/συχνά το 10%, ενώ το «δεν γνωρίζω/δεν απαντώ» επέλεξε το 3%.
«Σε περίπτωση που γινόσασταν μάρτυρας περιστατικού διαφθοράς ή άμεσο θύμα διαφθοράς, θα το καταγγέλλατε;», ήταν το επόμενο ερώτημα και εδώ οι απαντήσεις είχαν ως εξής: ναι 56%, ίσως-δεν είμαι σίγουρος/η 39%, όχι 2%, δεν γνωρίζω /δεν απαντώ 3%.
Ειδικότερα, όμως, «για ποιο λόγο δεν θα κάνατε καταγγελία;», απάντησαν ως εξής: «καμία προστασία για όσους καταγγέλλουν» 50%, «είναι δύσκολο να αποδείξει κανείς τα περιστατικά» 22%, «φοβάμαι τις συνέπειες» 17%, «δεν θα έκανε καμία διαφορά» 6%, «όλοι γνωρίζουν για αυτές τις υποθέσεις και κανείς δεν κάνει κάτι για αυτές» 6%.
Σε ποιον θεσμό έχει την περισσότερη εμπιστοσύνη ο κόσμος
Στο ερώτημα δε, «αν θελήσετε να καταγγείλετε τυχόν φαινόμενα διαφθοράς που αφορούν δημόσιο υπάλληλο, ποιον ή ποιους από τους παρακάτω θεσμούς θα εμπιστευόσασταν περισσότερο; (μέχρι 3 απαντήσεις)», διαβάζουμε: την Εθνική Αρχή Διαφάνειας 65%, τη δικαιοσύνη (δικαστήρια - εισαγγελία) 51%, το Συνήγορο του Πολίτη 49%, τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης 33%, την αστυνομία 19%, τα ΜΜΕ 10%, τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις 4%, τα συνδικάτα 2%, τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών 1%, τέλος, βουλευτές/ δημάρχους/ δημοτικούς συμβούλους 1%.
Κλείνοντας, στο ερώτημα αν έχει τύχει να πληροφορηθεί ο ερωτώμενος μέσω των ΜΜΕ κάτι σχετικό με την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, καταφατικά απαντά το 78%, αρνητικά το υπόλοιπο 22%.
Και, τέλος, στο ερώτημα «τι εντύπωση σας έκανε» η πληροφορία που πήρε για τη δράση της ΕΑΔ, μάλλον θετική απάντησε το 71%, μάλλον αρνητική το 4%, ούτε θετική ούτε αρνητική το 24%, τέλος, δεν γνωρίζω δεν απαντώ το 1%.