Ιούλιος του 2022 και η μεγάλη πυρκαγιά που ξεσπά στο Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς-Λευκίμμης- Σουφλίου απειλεί με αφανισμό στην καταστροφική πορεία της τη χλωρίδα και την πανίδα που συναντά στο διάβα της.
Στο δάσος που φλέγεται εντοπίζονται καθηλωμένοι στη φωλιά όπου γεννήθηκαν δύο νεοσσοί Ασπροπάρηδες, οι οποίοι αδυνατώντας να πετάξουν, λόγω του νεαρού της ηλικίας τους, απομακρύνονται προληπτικά. Τα μικρά αρπακτικά επιστρέφουν στη φωλιά και τους γονείς τους μόνον όταν δεν υφίσταται πλέον ο κίνδυνος της φωτιάς, αλλά δακτυλιωμένα.
Η παρακολούθηση από τους ερευνητές το επόμενο διάστημα της επανασύνδεσης της οικογένειας των Ασπροπάρηδων δείχνει ότι οι γονείς των δύο νεοσσών συνέχισαν -άμα τη επιστροφή τους- τη φροντίδα τους σαν να μη διακόπηκε ποτέ.
Τις επόμενες ημέρες τα δύο αδέρφια επιχειρούν τις πρώτες πτήσεις τους και στις αρχές Σεπτεμβρίου ξεκινούν το μεγάλο μεταναστευτικό ταξίδι τους με προορισμό την Αφρική και έκτοτε χάνονται τα ίχνη τους.
Αύγουστος του 2025, τρία χρόνια μετά τη γέννησή τους στις στάχτες που άφησε πίσω της μία μεγάλη πυρκαγιά, ο ένας εκ των δύο Ασπροπάρηδων εντοπίζεται στη Βουλγαρία από τους ερευνητές της BSPB (Bulgarian Society for the Protection of Birds - BirdLIFE Bulgaria).
Στη διάρκεια της τοποθέτησης πομπού από την επιστημονική ομάδα της γείτονος αποκαλύπτεται η ελληνική καταγωγή του νεαρού Ασπροπάρη από τον μοναδικό κωδικό που αναγράφεται στο δαχτυλίδι του πουλιού, ενώ μέσω του πομπού που πλέον φέρει διαπιστώνεται στη συνέχεια πως αναζητά στην ορεινή Ροδόπη το κατάλληλο μέρος φωλεοποίησης και αναπαραγωγής.
Την επιστροφή του Ασπροπάρη σ' ένα δασικό τοπίο το οποίο στη διάρκεια των τριών ετών διαφοροποιήθηκε λόγω και της εκδήλωσης της μεγαλύτερης σε έκταση πυρκαγιάς της τελευταίας 20ετίας σε ευρωπαϊκό έδαφος, καθώς και την ιστορία διάσωσής του γνωστοποίησε η Εταιρία Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης με έδρα τη Δαδιά Σουφλίου.
Επ' ευκαιρία τής εν λόγω ανακοίνωσης, η ερευνήτρια πεδίου της ΕΠΒΘ, Ελισάβετ Κρετ, μιλά στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων για τη σταδιακή μείωση του πληθυσμού του συγκεκριμένου είδους αρπακτικών, καθώς και για την εικόνα που σήμερα παρουσιάζει το Εθνικό Πάρκο Δαδιάς και η πανίδα της περιοχής.
Στη Θράκη τα μοναδικά πέντε ζευγάρια Ασπροπάρηδων της Ελλάδας
Στο Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς υπάρχουν τρία ζευγάρια Ασπροπάρηδων και σε όλη τη Θράκη μόνο πέντε, και αυτός είναι ο πληθυσμός για όλη την Ελλάδα, δηλώνει η ερευνήτρια πεδίου της ΕΠΒΘ, συμπληρώνοντας ότι, «όπως φαίνεται, η Θράκη είναι το τελευταίο καταφύγιο του είδους στην Ελλάδα».
Η Ελισάβετ Κρετ αποδίδει τη δραματική μείωση του πληθυσμού των αρπακτικών στην αύξηση του αριθμού των απειλών τόσο στα Βαλκάνια και την Ευρώπη, όπου βρίσκονται άνοιξη και καλοκαίρι, όσο και στην Αφρική όπου διαχειμάζει, με κύρια απειλή τα δηλητηριασμένα δολώματα (πρόκειται για είδος πτωματοφάγο) και στη Μέση Ανατολή το παράνομο κυνήγι.
Η πορεία αναγέννησης του Εθνικού Πάρκου Δαδιάς
Η κυρία Κρετ εξηγεί πως τόσο ο εντοπισμός όσο και η επιστροφή του Ασπροπάρη στην περιοχή όπου γεννήθηκε -δεδομένης της υψηλής θνησιμότητας του συγκεκριμένου μεταναστευτικού είδους, ειδικά κατά την πρώτη μετανάστευσή του- είναι ένα πολύ αισιόδοξο και καλό νέο.
«Λόγω του μειωμένου πληθυσμού, τα μικρά δεν βρίσκουν οδηγούς για το μεγάλο ταξίδι… Ακολουθούν λοιπόν άλλα μεταναστευτικά είδη ή μπορεί να διαλέξουν μία διαδρομή που δεν είναι πολύ ασφαλής όπως η θάλασσα» δηλώνει χαρακτηριστικά ως προς την επικινδυνότητα του ταξιδιού.
Αναφορικά με την πορεία της αναγέννησης του Εθνικού Πάρκου και την παρουσία των αρπακτικών, η Ελισάβετ Κρετ σημειώνει:
«Όταν είχαμε τη φωτιά, όλοι ανησυχούσαν ότι θα φύγουν τα πουλιά και κάποιοι δήλωναν ότι έφυγαν ήδη. Τα πουλιά όμως δεν έφυγαν ποτέ από το Εθνικό Πάρκο, μόνο τα μεταναστευτικά -όπως είναι φυσικό- τον Σεπτέμβριο για την Αφρική. Έλεγαν ότι οι Μαυρόγυπες δεν θα επιστρέψουν ποτέ και αυτό δεν ισχύει. Δύο χρόνια μετά την πυρκαγιά δεν βλέπουμε κάποια αλλαγή σχετικά με τα αρπακτικά πουλιά…Σχετικά με τους Μαυρόγυπες, φέτος καταγράφηκε ο μεγαλύτερος αναπαραγόμενος πληθυσμός που έχει καταγραφεί τα τελευταία 30 χρόνια» δηλώνει η κ. Κρετ, διευκρινίζοντας πως αν και είναι αισιόδοξη, καθώς η αναγέννηση και οι ρυθμοί της φύσης δείχνουν να είναι οι σωστοί, πιστεύει πως είναι πολύ νωρίς για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων.
«Πολλά είδη, όπως οι χελώνες, έχουν πάθει σημαντική ζημιά και δεν νομίζω πως η ανάκαμψή τους θα είναι γρήγορη… Ο Μαυρόγυπας ξέρουμε ότι πήγε σε κάποια δέντρα που ήταν ήδη καμένα, αλλά αφού παρέμεναν όρθια έκανε εκεί τη φωλιά του. Τι θα γίνει όμως όταν αυτά τα καμένα δέντρα αρχίσουν να πέφτουν και να μειώνονται; Εκεί μπορεί να δούμε την αλλαγή, να λιγοστέψουν οι φωλιές. Θα πάει τότε σε άλλη περιοχή; Αυτό δεν το γνωρίζουμε, γιατί δεν υπάρχει προηγούμενο τέτοιας φωτιάς και τέτοιας ζημιάς. Ίσως αυτά τα πουλιά, που δεν θα βρουν τις κατάλληλες συνθήκες εδώ, θα μετακινηθούν λίγο στις περιοχές που τις έχουν. Μπορεί και όχι…»
«Η αναγέννηση της φύσης πάει πολύ καλά και γενικά είναι αισιόδοξο όλο αυτό, γιατί φαίνεται πως δεν χρειάζεται κάποια ανθρώπινη επέμβαση σε μεγάλη κλίμακα, αλλά μόλις δύο χρόνια μετά δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το τι θα χρειαστεί. Νομίζω πως τώρα είμαστε σε φάση παρατήρησης και καταγραφής… Πρέπει να χαιρόμαστε γιατί η μέχρι τώρα πορεία της αναγέννησης δείχνει ότι το δάσος θα ξαναγίνει. Επίσης, είναι πολύ αισιόδοξο το ότι έχουμε εδώ και πάλι τον Ασπροπάρη που σώσαμε πριν από τρία χρόνια» δηλώνει η κ. Κρετ, συμπληρώνοντας πως πολλές φορές η ζωή και η φύση μάς μαθαίνει ότι πρέπει να έχουμε υπομονή και να μη βιαζόμαστε.
Σημειώνεται πως η παρακολούθηση του Ασπροπάρη στη Θράκη γίνεται κάθε χρόνο από την Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας της Θράκης, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Συμμαχία για την Άγρια Ζωή», που υλοποιείται με την υποστήριξη του WWF Ελλάς σε συνεργασία με 11 ελληνικές περιβαλλοντικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και κοινό όραμα την ευημερία της άγριας ζωής και του ανθρώπου.
ΑΠΕ-ΜΠΕ