Στα εγχειρίδια Οικονομικής Θεωρίας συχνά αναφέρεται ότι ο βασιλιάς της αγοράς είναι ο καταναλωτής. Αυτός, επιδιώκοντας το ατομικό του συμφέρον, επιλέγει τα προϊόντα που προσφέρονται στην αγορά, επιβάλλει στους παραγωγούς των προϊόντων τι και πόσο θα παραχθεί.
Η άποψη αυτή είναι, βέβαια, η μισή αλήθεια. Δεν πιστεύω ότι υπήρξε ποτέ άνθρωπος που σκέφτηκε να ζητήσει και ν’ αγοράσει σκισμένο παντελόνι. Μάλλον κάποιος πονηρός επιχειρηματίας, γνωρίζοντας ότι στον κόσμο υπάρχουν χιλιάδες ψώνια, σκέφτηκε να το δοκιμάσει, έβαλε κάποιο προκλητικό μοντέλο να το διαφημίσει και ιδού το θαύμα, χιλιάδες νεολαίοι αλλά και πολλοί άλλοι αγοράζουν σκισμένα μπλου τζην. Ο καταναλωτής είναι βασιλιάς, αλλά υπό περιορισμό. Είναι ελεύθερος να διαλέξει αλλά μόνον από εκείνα που του προσφέρονται και που βρίσκει στην αγορά.
Ανάλογη είναι και η περίπτωση του εκλογέων, του κυρίαρχου λαού που κάθε τόσο αποφασίζει πώς και από ποιόν θα κυβερνηθεί ο δήμος, η περιφέρεια και η χώρα. Ο εκλογέας θα ψηφίσει ανάλογα με το ατομικό του συμφέρον, δηλαδή θα ψηφίσει εκείνον που του διόρισε ή θα του διορίσει τα παιδία, θα του δώσει ψευδή βεβαίωση ότι έχει πρόβατα για να πάρει την επιδότηση, θα του βρει κρεβάτι στο νοσοκομείο, και, γενικά, θα του κάνει διάφορες μικρές ή μεγάλες διευκολύνσεις. Το συμφέρον της χώρας ούτε το ξέρει, ούτε τον ενδιαφέρει. Όπως έλεγε πριν από, περίπου, εκατό πενήντα χρόνια ο Ανδρέας Λασκαράτος, ο εκλογεύς «είναι ον ολοκλήρως ανίδεο των ηθικο-πολιτικο-κοινωνικών συμφερόντων της ανθρωπότητος, του Έθνους του ή του τόπου του. Αντί τούτων εχτιμά και γυρεύει το ιδιαίτερον ατομικόν του συμφέρον». Χαρακτηριστική είναι η φράση συμπατριώτη μας που πριν λίγες ημέρες έλεγε «Εμένα δεν με νοιάζει αν χρεοκοπήσει το Κράτος, Εγώ, την σύνταξή μου να παίρνω». Από πού θα παίρνει την σύνταξή του, δεν το σκέφτηκε.
Όπως ο καταναλωτής, έτσι και ο κυρίαρχος εκλογέας θα κληθεί σε λίγες εβδομάδες να διαλέξει και να στείλει στη Βουλή τους εκλεκτούς του. Θα έχει να διαλέξει από μια λίστα ατόμων που ο ίδιος, ο εκλογέας, ξέρει ότι, σε μεγάλη έκταση, είναι ανίκανοι, λαοπλάνοι και δημαγωγοί. Αλλάζουν απόψεις ιδεολογία και κόμμα χωρίς ντροπή, αρκεί να επιβιώσουν εις βάρος του κρατικού ταμείου. Αυτά τα πράγματα, όσο περίεργα κι αν φαίνονται, συμβαίνουν κάθε μέρα αυτό τον καιρό. Σαν τα ποντίκια που τρέχουν να σωθούν όταν το καράβι βουλιάζει, έτσι στελέχη, αξιωματούχοι, ακόμη και υπουργοί του ΠΑΣΟΚ τρέχουν να τρυπώσουν στον ΣΥΡΙΖΑ μήπως και σωθούν. Άλλοι, δηλ. η ΔΗΜΑΡ προσπάθησε να μπει σύσσωμη στον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν χρειάζεται να αναφέρω όλες τις κωλοτούμπες που πραγματοποιούνται καθημερινά. Η ουσία είναι ότι πολλοί εκλογείς θα αναγκαστούν να ψηφίσουν άτομα χωρίς πραγματικά να τους θεωρούν ικανούς ή θα ρίξουν λευκό ή άκυρο εκφράζοντας έτσι την αποδοκιμασία τους. Όμως οι περισσότεροι θα δεχτούν τις υποσχέσεις ως αληθείς θα ψηφίσουν και θα περιμένουν να πάρουν τα ανταλλάγματα. Έτσι θα επαναληφθεί άλλη μια φορά αυτό που συμβαίνει εδώ και πολλές δεκαετίες,
Βλέποντας αυτή την κακή κι απαράδεκτη κατάσταση, μπορεί κανείς ν αναρωτηθεί: ο λαός δεν έχει μνήμη; οι πολιτικοί δεν βλέπουν ότι η χώρα δεν πρόκειται ποτέ να προκόψει χωρίς αξιόπιστους ηγέτες; Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έβαλε την χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση μήπως μπορέσουμε να αντλήσουμε αποτελεσματικά πρότυπα πολιτικής ζωής, μήπως μιμηθούμε τους «κουτόφραγκους» και μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μια σύγχρονη χώρα. Αντ’ αυτού, εμείς μετά από τριάντα χρόνια και αφού φάγαμε δισεκατομμύρια, καταφέραμε να γελοιοποιηθούμε.
Το πλέον εκπληκτικό είναι ότι για όλα αυτά, για την πτώχευση, για την γελοιοποίηση και την ξεφτίλα δεν φταίμε εμείς, φταίνε οι Ευρωπαίοι, ο Σόϊμπλε, η Μέρκελ και οι απανταχού ανθέλληνες και οι τοκογλύφοι. Έτσι τουλάχιστον υποστηρίζουν πολλοί, όπως οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, ο ΣΥΡΙΖΑ και άλλοι που ξέρουν ότι σε μια πολιτισμένη χώρα δεν θα είχαν θέση.
Ίσως είναι παρακινδυνευμένο, αλλά είναι δύσκολο να διώξει κανείς την σκέψη ότι αυτός ο λαός δεν θέλει ν’ αλλάξει.
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
Ο Θ. Π. Λιανός είναι Ομότιμος καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.