Σχεδόν δυο χρόνια νωρίτερα ο Ελληνας συγγραφέας Νίκος Ζ.Κομνηνός, προβλέπει και περιγράφει, σε πρωθύστερο χρόνο, με κάθε ανατριχιαστική λεπτομέρεια, αυτό ακριβώς που συμβαίνει σήμερα με τον κορωνοϊό.
Γράφει στα αγγλικά το τεχνολογικό θρίλερ Single Spark που πρωτοκυκλοφόρησε στο Amazon το 2019, μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον χαρισματικό Χριστόδουλο Λιθαρή και σήμερα κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη σε μια καλαίσθητη, σκληρόδετη έκδοση. Πρόκειται για το συναρπαστικό μυθιστόρημα «Η σπίθα» που πραγματεύεται τους δυο βασικούς κινδύνους της εποχής μας. Την κλιματική αλλαγή και την ασύμμετρη πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες.
Ενα βιβλίο σαν να βλέπεις ταινία
«Τον Σεπτέμβριο του 2022 ξεσπά μια παγκόσμια πανδημία…» [Από τη σύνοψη του βιβλίου] Όχι δεν πρόκειται για τυπογραφικό λάθος. «Από τη ραγδαία εξάπλωση και τον αριθμό των θυμάτων, γίνεται φανερό πως πρόκειται για έναν ύπουλο, θανατηφόρο ιό, αργής επώασης αλλά ταχύτατης μετάδοσης»
Κεντρική ηρωίδα στη «Σπίθα» είναι η τριαντατριάχρονη δισεκατομμυριούχος, Σεσίλια Στάιν, που έχει μόλις πουλήσει την εταιρεία υψηλής τεχνολογίας που κατείχε. Σε συνεργασία με τον καθηγητή του Κέιμπριτζ, Ρίτσαρντ Μπέιλ, συγκροτεί μια ομάδα από ανερχόμενους επιστήμονες, μεταξύ των οποίων και μια Ελληνίδα, την Σάντι Παππά, προκειμένου να θέσει σε εφαρμογή ένα φιλόδοξο, σχέδιο σωτηρίας της ανθρωπότητας από τον επερχόμενο όλεθρο της περιβαλλοντικής καταστροφής.
Η «Σπίθα» εκτυλίσσεται στην Νέα Υόρκη, τη Φιλαδέλφεια, το Λονδίνο, την Αθήνα και μας ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο. Σε ένα περιβάλλον διεθνούς αβεβαιότητας, όπου όλα μοιάζουν πιο ρευστά από ποτέ, η οικονομική διάκριση μεταξύ των ανθρώπων, κοινοτήτων και κρατών οδηγείται σε νέα άκρα. Παράλληλα παρατηρείται ραγδαία άνοδος στις χρηματιστηριακές αξίες των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας με αποτέλεσμα τη συγκέντρωση υπέρμετρου πλούτου σε μια πολύ μικρή μερίδα ανθρώπων.
Ο Νίκος Ζ. Κομνηνός, με διεθνή επιχειρηματική εμπειρία στο χώρο των εταιριών υψηλής τεχνολογίας, και σπουδές στους υπολογιστές και τη ψυχολογία, καθηλώνει τον αναγνώστη και κρούει κώδωνα πολλών ντεσιμπέλ: Ποιος ελέγχει την κατάσταση;
Γιατί κάποιος να διαβάσει ένα βιβλίο για πανδημία εν μέσω κορωνοϊού
Ομολογώ, ξεκίνησα να διαβάζω το βιβλίο αναρωτώμενη: Αλήθεια, «γιατί κάποιος να θέλει να διαβάσει για μια πανδημία εν μέσω πανδημίας;». Σύντομα ανακάλυψα, πως η συγκλονιστικής ακρίβειας περιγραφή της πανδημίας, που, επαναλαμβάνω, γράφτηκε πάνω από δυο χρόνια πριν τον κορωνοϊό, είναι μόνο μια από τις προβλέψεις της «Σπίθας». Η μικρότερη θα έλεγα.
Οι ήρωες του Κομνηνού επιδιώκουν έναν μεγάλο κι ευγενή σκοπό: να συντονίσουν το ανθρώπινο είδος για να σώσουν τον πλανήτη από την περιβαλλοντική καταστροφή. Όμως, η «Σπίθα» δεν εξαντλείται σε καταγγελτικές οικολογικές κορώνες. Μέσα σε 320 σελίδες, ο Κομνηνός, καθώς ψυχαγωγεί, μπολιάζει τον αναγνώστη με ουσιαστικά ερωτήματα ηθικής πρακτικής που αφυπνίζουν. Ξεδιπλώνει, μια ουσιαστική φιλοσοφική προβληματική, και καταθέτει μια ρηξικέλευθη πρόταση: Τι θα γινόταν, αν όλοι οι πολίτες αυτής της Γης αναλάμβαναν ταυτόχρονα τη προσωπική ευθύνη του οικολογικού τους αποτυπώματος; Αν όλοι εμείς, δηλαδή, περνάγαμε σε απλές καθημερινές πρακτικές, που θα απομάκρυναν στοιχεία που μολύνουν το περιβάλλον; «Αν καταφέρουμε», υποστηρίζει, μέσα από τον ήρωά του, Καθηγητή Μπέιλ, «να εξαφανίσουμε π.χ. τη χρήση του πλαστικού, ή αν επιτύχουμε μια ολοκληρωτική ανακύκλωση, το αθροιστικό αποτέλεσμα θα είναι τόσο σημαντικό και τόσο προφανές που θα ενισχύσει θετικά τις προσπάθειες μας μέσα από ένα νέου είδους κοινωνικό δίκτυο που θα υπερβαίνει θρησκείες, εθνικότητες, φυλές και όλα όσα μας χωρίζουν». Θα ήταν εφικτό, μήπως, ένα νέο παγκόσμιο, κοινωνικό συμβόλαιο; Μια νέα συνειδητότητα;
Όμως, διερωτάται ο Κομνηνός: Πώς μπορούν να συντονιστούν 8 δισεκατομμύρια άνθρωποι; Ανατολή και Δύση. Νότος και Βορράς. Κι εδώ επιστρατεύεται η τεχνολογία… Δυστυχώς, δεν μπορώ να σας αποκαλύψω περισσότερες λεπτομέρειες, γιατί θα ήταν σαν να προδίδω το τέλος ενός καλογυρισμένου θρίλερ στο κινηματογράφο. Επομένως, θα περιοριστώ στα συμπερασματικά μου.
Συμπερασματικά, η «Σπίθα» διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά ενός εκπληκτικού θρίλερ. Τα υλικά του συγγραφέα είναι σημερινά. Η κοινωνία του, είναι αναγνωρίσιμη. Οι ήρωές του είναι προσεκτικά δομημένοι, μελετημένοι και στέρεοι, ολοκληρωμένοι και ψυχολογικά πολυδιάστατοι. Με τις αρετές και τα ελαττώματα τους, απευθύνονται σε πρώτο ενικό και σε ενεστώτα χρόνο στον αναγνώστη.
Γράφοντας με γλώσσα ευεργετικά απλή για όσες και όσους από εμάς δεν είμαστε εξοικειωμένοι με τους όρους της υψηλής τεχνολογίας, χωρίς περιτύλιγμα και λεκτικές ακροβασίες, ο συγγραφέας πλάθει τους γρίφους της πλοκής, και κατορθώνει να αποδομήσει έννοιες σύνθετες, να τις αποδώσει ξεκάθαρα για να προβληματίσει χωρίς να ενδώσει σε διδακτικά συμπεράσματα. Καθώς οι χαρακτήρες βυθίζονται ολοένα και πιο βαθιά στα θολά νερά των ηθικών τους διλημμάτων, οι σελίδες του μυθιστορήματος γυρίζουν γρήγορα, σχεδόν μόνες τους. Η γρήγορη πλοκή και οι απανωτές ανατροπές συνθέτουν μια καταιγιστική δράση που θα ενθουσιάσει, ακόμα και τους πιο απαιτητικούς αναγνώστες του είδους.
Είναι ένα βιβλίο επίκαιρο, καίριο, ευφάνταστο και διασκεδαστικό. Α… και κάτι τελευταίο: αλήθεια, εφόσον ο Νίκος Ζ. Κομνηνός προέβλεψε με τόση ακρίβεια την πανδημία, μήπως έχει πέσει μέσα και σε όλα τα υπόλοιπα που περιγράφει στο βιβλίο του; Ρωτάω.