Φωνές, ένα σύρσιμο στο πάτωμα, η ζωή και ο θάνατος. Ένα τέρας αποτέλεσμα της αναμέτρησης του επιστήμονα με τον ίδιο το Θεό και ο άνθρωπος ως ο απόλυτος δημιουργός του εαυτού του. Η χαρά της επιστήμης και του Διαφωτισμού. Ηλεκτρισμός. Όλα αυτά περνάνε ταυτόχρονα από μπροστά σου στην εντυπωσιακή παράσταση «Φρανκεστάιν» βασισμένη στο περίφημο μυθιστόρημα της Μαίρης Σέλλει που ανεβαίνει αυτές τις μέρες με απόλυτη επιτυχία στο Εθνικό Θέατρο του Λονδίνου σε σκηνοθεσία Ντάνι Μπόιλ. Η γνωστή ιστορία του επιστήμονα Φρανκεστάιν ο οποίος δημιούργησε στο εργαστήρι του ένα τερατόμορφο πλάσμα, το οποίο ξέφυγε στη συνέχεια από τον έλεγχο του, είναι η απόλυτη μεταφορά των όσων αντικρίζουν σήμερα η Ευρώπη και η χώρα. Δεν είναι τυχαίο ότι ένας άλλος Φρανκεστάιν πιο εσωτερικός αλλά λιγότερο ευφάνταστος από τον αγγλικό ανεβαίνει και σε ένα ελληνικό θέατρο-στο «Knot Gallery”- για να μας θυμίσει γιατί η τέχνη κατάφερε ιδανικά να μπολιάσει όσα δεν μπόρεσε να διδάξει από μόνη της η Ιστορία. Η σύμπτωση και των δυο παραστάσεων φέρνουν στο νου τα αιώνια ερωτήματα της ανθρώπινης δημιουργίας που μπορεί να καταστεί τερατόμορφη, αν παραμείνει χωρίς ηθική, χωρίς έλεγχο και κυρίως χωρίς (πολιτική) ευθύνη. Το αλλοτινό homo homini lupus του Χομπς που έπλασε ανεξάντλητες πολιτικές σχολές και θεωρίες βρίσκει έτσι την απόλυτη έκφραση του στο τέρας που ζει ανάμεσα μας (κι ενίοτε μέσα μας.) Το ευρωπαϊκό δημιούργημα που στην αρχή πότισε τα πολιτικά μας όνειρα με συνοχή και ελπίδα κατάντησε ένα τερατώδες κατασκεύασμα έτοιμο να εκδικηθεί στο διάβα του τους ίδιους τους δημιουργούς του. Κι οι πολίτες από αλλοτινοί δημιουργοί ή θύτες έχουν μετατραπεί σε σύγχρονα θύματα που τρέχουν να προστατευτούν από αυτό που κάποτε υμνούσαν. Αρκεί να δούμε τι διδάσκουν αλληγορικές ιστορίες σαν αυτή της Σέλλει κι οι μύθοι για τα τέρατα που μπορεί να δημιουργήσει η ανθρώπινη συνθήκη όταν παραγνωρίζει τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζει η πολιτική. Αντίστοιχος μύθος για τον τεχνητό άνθρωπο που μπορεί να ζωντανέψει και να δράσει ανεξέλεγκτα υπάρχει και στην εβραϊκή παράδοση, το περίφημο Γκόλεμ που αφορά σε ένα τεχνητό άνθρωπο που αποκτούσε πνοή και απρόβλεπτες αντιδράσεις, αν έβαζες πάνω του μια περγαμηνή που είχε πάνω χαραγμένο το όνομα του Θεό. Μεταμορφωμένες τώρα κατ’αντίστοιχο τρόπο οι πράξεις των πολιτικών και των ανθρώπων στρέφονται ενάντια στους ίδιους για να τους θυμίσουν ότι από όπου απουσιάζει η πολιτική βούληση και στη θέση της μένει μόνο η δύναμη, οι συνέπειες είναι εξίσου ανεξέλεγκτες. Ιδού για παράδειγμα το τέρας που εμείς φτιάξαμε και που ανδρώθηκε τρώγοντας την τροφή που εμείς του δώσαμε: κυριαρχία του χρήματος, κατακτητικά ιδανικά, επεκτατικούς πολέμους. Με αυτά γαλουχήθηκε η σύγχρονη Ευρώπη που τώρα δείχνει να ξαναστρέφεται στη γη της Αφρικής για να βρει νέα τροφή για τον μηχανισμό της.
Αν ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος επήλθε ως απαρχή της κακής μοιρασιάς που έγινε στις αποικίες-και στον κακό υπολογισμό της δύναμης της Γερμανίας, τότε ποιος είναι αυτός που δεν βλέπει τις σατανικές ομοιότητες με την Ευρώπη του σήμερα; Η αναφορά στην πολιτική και την ιστορία δεν έρχεται επομένως ως ντετερμινιστική εμμονή αλλά ως η απαραίτητη βάση για την εξέλιξη του ανθρώπου. Κι η έλλειψη προοπτικής που συνεπάγεται η απουσία μιας κοινής βάσης τόσο την Ευρώπη όσο και αλλού δείχνει απλώς να αποσταθεροποιεί τη ροή των δυνάμεων και να αφήνει ανεξέλεγκτο το τέρας. Καιρός λοιπόν να το εξοπλίσουμε με σωφροσύνη, βούληση και κυρίως πολιτική επιλογή-προτού τελικά αυτό εκδικηθεί τους ίδιους τους δημιουργούς του και την ίδια την ήπειρο που το έθρεψε.