Το κλειδί για οποιαδήποτε εξέλιξη στην Ελληνική κρίση είναι στα χέρια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Όποια και αν είναι η απόφαση της Κομισιόν, ότι και αν αποφασίσει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αν η ΕΚΤ δεν συμφωνήσει στο να επεκτείνει την ρευστότητα που παρέχει στις ελληνικές τράπεζες τότε το όλο οικοδόμημα καταρρέει. Και αυτό γιατί ο πραγματικός ασθενής δεν είναι το κράτος, αλλά οι τράπεζες.
Επειδή όμως πολύς λόγος γίνεται, συνήθως από ανθρώπους αγράμματους όσον αφορά τα οικονομικά, για την ρευστότητα που παρέχει η ΕΚΤ έχει ένα νόημα να κατανοήσουμε ακριβώς τον μηχανισμό αυτό. Από το ξεκίνημα της κρίσης του 2008 και μετά η ΕΚΤ προχώρησε στην παροχή απεριόριστης ρευστότητας στο σύστημα. Με άλλα λόγια, ενώ υπό κανονικές συνθήκες η ΕΚΤ προχωρεί σε ένα πλειοδοτικό πλειστηριασμό συγκεκριμένης ποσότητας ρευστού χρήματος προς τις εμπορικές τράπεζες, από το 2008 και μετά ο πλειστηριασμός δεν είναι ούτε πλειοδοτικός, ούτε συγκεκριμένης ποσότητας. Το μόνο εργαλείο στα χέρια της ΕΚΤ είναι ο διοικητικός ορισμός του επιτοκίου (σήμερα 1,25 %).
Οι τράπεζες, όμως, δεν μπορούν να σηκώσουν χρήματα από την ΕΚΤ κατά τον ίδιο τρόπο που ένας μισθωτός σηκώνει τις καταθέσεις του. Αντίθετα οι εμπορικές τράπεζες καταθέτουν ως εγγύηση τίτλους (πχ στεγαστικά δάνεια, ομόλογα του ελληνικού χρέους, κτλ) που έχουν στα χέρια τους. Κεντρικός τίτλος που κρατούν στα χέρια τους οι ελληνικές τράπεζες είναι τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου. Το θέμα είναι ότι αυτοί οι τίτλοι για να γίνουν δεκτοί πρέπει να έχουν καλή εκτίμηση στην αγορά. Εδώ έρχονται οι Fitch, Moody's, Standard and Poor's οι οποίες είναι εταιρίες που παρέχουν αυτή ακριβώς την πιστοποίηση ότι οι τίτλοι αυτοί δεν είναι σκουπίδια.
Όπως, όμως όλοι γνωρίζουμε όλες αυτές οι εταιρίες έχουν αποφασίσει ότι το ελληνικό χρέος είναι "σκουπίδια" και συνεπώς κανονικά δεν θα ήταν δυνατόν να χρησιμοποιηθεί σαν εγγύηση για δανεισμό των εμπορικών τραπεζών από την ΕΚΤ. Η ΕΚΤ όμως για να αποφύγει την πλήρη κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Ελλάδας και πιθανώς της Ευρωζώνης σαν σύνολο αποδέχεται ακόμα και τα "σκουπίδια".
Η δήλωση λοιπόν της ΕΚΤ ότι δεν θα συνεχίσει να δέχεται τα ελληνικά "σκουπίδια" αν αυτά γίνουν αντικείμενο αναδιάρθρωσης (γίνουν δηλαδή χρεοκοπημένα "σκουπίδια") βάζει πολύ συγκεκριμένα όρια στο παιχνίδι. Σημειώνουμε ότι η ΕΚΤ είναι από το καταστατικό της ανεξάρτητη αρχή και συνεπώς δεν είναι καθόλου εύκολο να ποδηγετηθούν οι αποφάσεις της προς όφελος του ενός ή του άλλου ευρωπαίου πολιτικού.
Με το ΔΝΤ να αναζητά την μετά τον Στρος Καν εποχή, την Κομισιόν βαθιά διχασμένη, την ΕΚΤ αρνητική ακόμα και στο άκουσμα της λέξης αναδιάρθρωση του χρέους και τον ελληνικό αστικό πολιτικό κόσμο σε διχογνωμία δεν υπάρχει ενδεχόμενο που να είναι απίθανό. Και δεν υπάρχει επειδή ακριβώς σε ένα κοινωνικό οικονομικό σύστημα χωρίς κεντρικό σχεδιασμό, όπως είναι ο καπιταλισμός, το "αόρατο χέρι" μπορεί να έχει ακούσιες συνέπειες.