Εθνικό Θέατρο, Φεστιβάλ Αθηνών, Κέντρο Κινηματογράφου, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Μουσείο Φωτογραφίας (Θεσσαλονίκη). Οι διευθυντές, τα διοικητικά συμβούλια αλλάζουν και ξαναλλάζουν... Άλλη δουλειά δεν έχει να κάνει το Υπουργείο Πολιτισμού;
Σ΄αυτή τη χώρα όπου τίποτα δεν πάει μπροστά, όπου περιμένουμε μάταια να γίνει μια αλλαγή για να ξεκολλήσουμε από το τέλμα και βουλιάζουμε ολοένα περισσότερο, υπάρχει ένα υπουργείο που βρίσκεται μονίμως εν κινήσει! Μιλάω για το Υπουργείο Πολιτισμού. Κατ' αρχάς θέλω να ξεκαθαρίσω ότι δεν αναφέρομαι μόνο στον Αριστείδη Μπαλτά. Ούτε επίσης αναφέρομαι μόνο στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Επίσης, δεν δηλώνω προτίμηση για τον ένα διευθυντή ή τον άλλο. Ο καθένας έχει το στυλ του και με βάση αυτό σε έναν μεγάλο βαθμό λειτουργεί όσον αφορά τις επιλογές θεαμάτων και εκθεμάτων από τη διεύθυνση ενός θεσμού.
Αρχίζω από το Εθνικό Θέατρο. Αλλο στυλ για παράδειγμα είχε ο Κούρκουλος (κλασικό), άλλο έχει ο Χουβαρδάς (avant garde), άλλο ο Χατζάκης (mainstream), άλλο ο Λιβαθινός (πειραματιστής). Είναι πολύ ωραίο να φέρνει ο καθένας τη δική του πνοή στην επιλογή των έργων που παρουσιάζει το Νο1 θέατρο της Ελλάδας αλλά πόσο συχνά θα αλλάζει αυτή η πνοή; Ο Χουβαρδάς ήταν ένα σοκ για το κοινό που είχε μάθει στα κλασικά έργα, αλλά μέχρι να τον συνηθίσει ο κόσμος, αντικαταστάθηκε από τον Χατζάκη. Μετά όμως κι ο Χατζάκης έφυγε κακήν κακώς πάνω στον χρόνο για να αντικατασταθεί από τον Λειβαθινό. Αποτέλεσμα; Ο κόσμος πια δεν ξέρει τι έργα θα πάει να δει στο Εθνικό. Κλασικά; Προχωρημένα; Εμπορικά; Μη εμπορικά;
Περνάω στο Κέντρο Κινηματογράφου. Πέρσι την άνοιξη ξηλώθηκε όλο το Διοικητικό Συμβούλιο. Είπαμε τότε, εντάξει, νέα κυβέρνηση έχουμε, ο Νίκος Ξυδάκης θέλει να αλλάξει πράγματα. Φέτος... 6 μήνες μετά, γιατί ο Αριστείδης Μπλατάς ξαναλλάζει το ΔΣ; Και ποιοι θα αναλάβουν; Και τι θα γίνει μέχρι τότε με τις ταινίες που επιλέγει και χρηματοδοτεί το Κέντρο; Μα τόσο χάλια τα είχαν πάει ο διευθυντής του Κέντρου Γρηγόρης Καραντινάκης και το ΔΣ σε μόλις έξι μήνες;
Σημειώνω εδώ και την προ τριών ημερών επιστολή παραίτησης του Δημήτρη Εϊπίδη από τη Διεύθυνση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης. Τη θέση του Γενικού Διευθυντή είχε αναλάβει το 2010. Ο ίδιος αναφέρει στην επιστολή του ότι ύστερα από 24 χρόνια συνολικής θητείας στον θεσμό δίνει τη σκυτάλη στη νέα γενιά... Εντάξει.
Για τον διευθυντή του Μουσείου Φωτογραφίας της Θεσσαλονίκης Βαγγέλη Ιωακειμίδη και όλα τα μέλη της εφορίας του μουσείου (είναι η τελευταία περίπτωση μέχρι τώρα που γράφω αυτό το κείμενο) δεν ξέρω επίσης μέχρι στιγμής περισσότερα πράματα. Αλλά απορώ: πώς ξεκληρίστηκαν έτσι ξαφνικά κι αυτοί; Τι λάθος έκαναν για να φύγουν όλοι μαζί;
Ενα ακόμα κρούσμα φαίνεται να είναι η νυν διευθύντρια του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Κατερίνα Κοσκινά, η οποία αντικατέστησε επί Νέας Δημοκρατίας (υπουργός τότε ήταν ο Κωνσταντίνος Τασούλας) την κακήν κακώς απομακρυνθείσα Αννα Καφέτση. Η Κατερίνα Κοσκινά σε πρόσφατη συνέντευξή της στη Lifo άφησε αιχμές ότι η θητεία της, όπως αντιλαμβάνεται τώρα, λήγει στις 14 Ιανουαρίου (ημερομηνία που έληγε η θητεία της Α.Καφέτση) και πιθανόν δεν θα ανανεωθεί. Και θα προκηρυχθεί, λέει μάλλον, διεθνής διαγωνισμός για την εκλογή του επόμενου διευθυντή. Ετσι είχε δηλώσει τουλάχιστον, το 2015, ο Νίκος Ξυδάκης. Χάος!
Θα καταλήξω στον Γιώργο Λούκο, ο οποίος σύρεται τώρα στα δικαστήρια για κακούργημα εξαιτίας ελλείμματος 2,7 εκ ευρώ στα ταμεία του Φεστιβάλ Αθηνών, το οποίο προέκυψε από κακοδιαχείριση επί της θητείας του ως Προέδρου, σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΥΠΠΟ. Ο ίδιος, σε επιστολή του προς τον Αριστείδη Μπαλτά προ τεσσάρων ημερών, επισημαίνει ότι είχε ενημερώσει, και ότι όταν παρέλαβε τη διεύθυνση το 2006, στην πρώτη συνέντευξη Τύπου του, δήλωσε ότι ήρθε αντιμέτωπος με έλλειμμα 6,7 εκ ευρώ από προηγούμενες διοικήσεις... Το ξέρουμε όλοι καλά πως ούτως ή άλλως ελλειμματικά είναι όλα σ΄ αυτή τη χώρα και άκρη δεν βρίσκεις. Ομως το να διαβάζω τη λέξη κακούργημα δίπλα στο όνομα ενός διεθνώς καταξιωμένου ανθρώπου, ο οποίος ως Πρόεδρος του Ελληνικού Φεστιβάλ τα τελευταία 10 χρόνια έφερε το κοινό σε επαφή με όλη την παγκόσμια πρωτοπορία στον πολιτισμό, το θεωρώ όχι μόνο άδικο αλλά και κατάπτυστο. Να φύγει λοιπόν ο Λούκος, να επιστρέψει στη Λυών για να συνεχίσει να διευθύνει την εκεί Οπερα και να δούμε τι θα δούμε το καλοκαίρι...
Τελικά αναρωτιέμαι: άλλη δουλειά δεν έχει να κάνει το ΥΠΠΟ; Δεν έχει λεφτά προφανώς να διαθέσει στον Πολιτισμό, αλλά αντί να διευκολύνει την κατάσταση, πρέπει να τα κάνει όλα άνω κάτω; Και εν τέλει, ο κόσμος, το ελληνικό κοινό, που τρελαίνεται μ΄αυτές τις αλλαγές, δεν έχει καμία σημασία; Εχει, και μάλιστα τη μεγαλύτερη! Ο πολιτισμός σε μία ολόκληρη κοινωνία δεν είναι αναλώσιμο αγαθό. Ο κάθε υπουργός ή αναπληρωτής όμως, όπως έχουν τα πράγματα, είναι.