Ο Νίκος Καζαντζάκης ενσάρκωσε με τον καλύτερο τρόπο το ιδανικό τού «περιπλανώμενου ανθρώπου» σε μια τοπογραφία ηθικών επιλογών, διλημμάτων αλλά και του κόσμου των ιδεών που αναγνωρίζει και αποκωδικοποιεί σε κάθε χώρα που επισκέπτεται, μέσα από τα ταξιδιωτικά του έργα, τόνισε σε διάλεξή του στο Πανεπιστήμιο Βουδαπέστης, για τον κορυφαίο Ελληνα λογοτέχνη, ο σύμβουλος Τύπου και Επικοινωνίας της ελληνικής πρεσβείας στην Ουγγαρία, Νίκος Βλαχάκης.
Όπως επισήμανε ο ομιλητής, ο Νίκος Καζαντζάκης, αποτελώντας μια ανήσυχη συνείδηση της ευρωπαϊκής νεοτερικότητας και όχι απλά της νεοελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής, σηματοδοτεί και κατευθύνει με τον ιδανικότερο τρόπο αυτή την πρώιμη και πρωτοεμφανιζόμενη στον «αιώνα των άκρων» -όπως χαρακτηρίστηκε ο 20ος αιώνας από τον μεγάλο ιστορικό Χομπσμπάουμ- ηθική της δέσμευσης έναντι του κόσμου, αυτό που ορίστηκε με την έννοια του «κοσμοπολιτισμού».
Πρόσθεσε δε, πως, ιδιαίτερα σήμερα, στον καιρό της παγκοσμιότητας και 55 χρόνια μετά τον θάνατό του, ο μεγάλος Έλληνας συγγραφέας εκφράζει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο τη βαθύτερη και ουσιαστικότερη πλευρά αυτής της ηθικής ως απώτερης ταύτισης του ανθρώπου με το σύμπαν.
Στη διάλεξή του με θέμα «Η κοσμοπολιτική συνείδηση ως ηθική δέσμευση και η αλληγορία της περιπλάνησης του Ν. Καζαντζάκη» ο κ. Βλαχάκης αναφέρθηκε διεξοδικά στην έννοια «πολίτης του κόσμου» που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τους κυνικούς και στωικούς φιλοσόφους του 4ου και 3ου αιώνα πΧ, αντανακλώντας τον σκεπτικισμό αυτής της περιόδου προς την έννοια του πολίτη που ανήκε στενά στην πόλη-κράτος, η οποία έως την ελληνιστική περίοδο και τις κατακτήσεις του Μ. Αλεξάνδρου αποτελούσε την κυρίαρχη μορφή πολιτικής οργάνωσης του αρχαίου κόσμου.
Η έννοια του «κόσμου», όπως σημείωσε, αναφέρεται όχι με την έννοια του πλανήτη, της γης, αλλά κυρίως με την έννοια του «σύμπαντος-κόσμου», άρα ο άνθρωπος ανήκε σ' ένα ευρύτερο σύνολο νοηματοδοτήσεων από αυτό της στενής κοινότητας της πόλης του, ενώ ο κοσμοπολιτισμός σαν φιλοσοφικό ρεύμα επηρέασε αποφασιστικά τη σκέψη του Διαφωτισμού.
Η διάλεξη, με την ευκαιρία συμπλήρωσης 55 χρόνων από τον θάνατο του Νίκου Καζαντζάκη, πραγματοποιήθηκε έπειτα από πρόσκληση της έδρας Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βουδαπέστης, στο πλαίσιο δραστηριοτήτων για την προώθηση του ελληνικού πολιτισμού και τη στήριξη των εδρών Νεοελληνικών Σπουδών στο εξωτερικό.
Όπως τόνισε εισαγωγικά η διευθύντρια της έδρας και εκπρόσωπος της Διεθνούς Ένωσης Φίλων του Ν. Καζαντζάκη στην Ουγγαρία, Σόλτι Ντόρα, η εκδήλωση εντασσόταν επίσης στην προσπάθεια προβολής και προώθησης του έργου του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα, τον οποίο το ουγγρικό κοινό εξακολουθεί πάντα να αγαπά και να τιμά, ενώ τα σημαντικότερα έργα του έχουν μεταφραστεί στα ουγγρικά από τους Ούγγρους Ελληνιστές, Άρπαντ Παπ, Κάλμαν Σάμπο και Κλάρα Σέλεζι.
Η εκδήλωση, στην οποία παραβρέθηκαν διπλωμάτες, φοιτητές της έδρας, εκπαιδευτικοί και αρκετοί ομογενείς της Βουδαπέστης, πλαισιώθηκε με προβολή της ταινίας-ντοκιμαντέρ «Ταξιδεύοντας στην Αγγλία του Ν. Καζαντζάκη» της Ειρήνης Μαραγκόζη.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)