Σε έγγραφο 23 σελίδων περιγράφεται το γενικό πλαίσιο των θέσεων της ελληνοκυπριακής πλευράς στις διαπραγματεύσεις για το κυπριακό, το οποίο απέστειλε χθες ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας στους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων, που μετέχουν στο Εθνικό Συμβούλιο.
Οι βασικές πρόνοιες των θέσεων της ελληνοκυπριακής πλευράς, που έχουν παρουσιαστεί στις διαπραγματεύσεις, είναι, σύμφωνα με σημερινά δημοσιεύματα, οι ακόλουθες:
Διακυβέρνηση: Στο θέμα της εκτελεστικής εξουσίας επισημαίνεται ότι η εκλογή των ανωτάτων αρχόντων της ομοσπονδίας θα πρέπει να γίνεται απ' ευθείας από τους πολίτες, με διασταυρούμενη ψήφο και σταθμισμένη ψήφο. Η εκ περιτροπής προεδρία είναι «πακέτο» με τη διασταυρούμενη και σταθμισμένη ψήφο. Η αναλογία θητείας των προέδρων είναι 4-2 χρόνια, ενώ η στάθμιση της ψήφου για την εκλογή υποψηφίου της άλλης κοινότητας είναι 20%. Αν δεν γίνει αποδεκτό το σύνολο της πρότασης, τότε η ε/κ πλευρά προτείνει επιστροφή στο μοντέλο διακυβέρνησης με Ελληνοκύπριο πρόεδρο και Τουρκοκύπριο αντιπρόεδρο.
Στο υπουργικό συμβούλιο η αναλογία συμμετοχής είναι 9 ελληνοκύπριοι 5 τουρκοκύπριοι. Στις εξωτερικές σχέσεις επαναλαμβάνεται η θέση της ε/κ πλευράς ότι οι δύο οντότητες έχουν δικαίωμα να υπογράφουν διεθνείς συμφωνίες μόνο στους τομείς του εμπορίου και του πολιτισμού. Προβλέπεται επίσης μία ομοσπονδιακή Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας, ένα FIR και δύο κέντρα ελέγχου.
Περιουσιακό: Τονίζεται ότι στόχος της ελληνοκυπριακής πλευράς παραμένει η επιστροφή του 60% των ελληνοκυπρίων εκτοπισμένων (περίπου 100.000) στις εστίες τους. Τονίζεται επίσης ότι ο νόμιμος ιδιοκτήτης έχει δικαίωμα να χειριστεί την περιουσία του βάσει του τρίπτυχου, αποκατάσταση, αποζημίωση και ανταλλαγή. Μετά από 13 χρόνια ή μέχρι η οικονομία του τ/κ συνιστούντος κρατιδίου να φθάσει το 85% του ε/κ, θα υπάρξει πλήρης ελευθερία αγοραπωλησίας σε όλο το νησί. Προτείνεται η σύσταση ανεξάρτητης επιτροπής περιουσιών και δικαστηρίου που θα λύνει τις όποιες διαφορές προκύψουν.
Εδαφικό: Αναφέρεται ότι η επιστροφή εδαφών θα πρέπει να διασφαλίσει την αποκατάσταση περίπου 100.000 εκτοπισθέντων.
Πληθυσμός: Σε ό,τι αφορά τον πληθυσμό προτείνεται η διατήρηση της αναλογίας 4:1. Χωρίς να αναφέρεται αριθμός εποίκων που θα παραμείνουν, τονίζεται ότι ο συνολικός αριθμός των πολιτών του νέου ομοσπονδιακού κράτους θα οριστεί πριν τη λύση του προβλήματος. Αναφέρεται ότι οι ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι θα μπορούν να διατηρούν κατοικία στο άλλο κρατίδιο, υπό περιορισμούς που θα συμφωνηθούν. Θα ισχύουν επίσης οι τέσσερις βασικές ελευθερίες (διακίνησης, εγκατάστασης, δικαιώματος περιουσίας και δικαιώματος κατοικίας) της ΕΕ.
Τέσσερεις ελευθερίες: Η ελληνοκυπριακή πλευρά αποδέχεται την απόλαυση των τεσσάρων ελευθεριών από Τούρκους υπηκόους, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα αλλοιώνεται η δημογραφική αναλογία 4:1 και ότι θα υπάρξει συμφωνία στο θέμα των εποίκων. Οι Κύπριοι πολίτες θα μπορούν να διαμένουν και να εργάζονται σε ολόκληρο το νησί.
Ασφάλεια και εγγυήσεις: Την ασφάλεια την εγγυάται η ΕΕ, ενώ τονίζεται πως εγγυήσεις τρίτων και επεμβατικά δικαιώματα δεν συνάδουν με το καθεστώς του πλήρους μέλους της ΕΕ. Η αποστρατιωτικοποίηση του νέου κράτους θα γίνει με σύντομα χρονοδιαγράμματα, ενώ η ομοσπονδιακή Κύπρος θα συμμετέχει ισότιμα στην ΚΕΠΑΑ.
Ευρωπαϊκό Δίκαιο: Οι παρεκκλίσεις από το ευρωπαϊκό κεκτημένο θα είναι προσωρινές με συμφωνία, η οποία θα οδηγεί στην πλήρη εφαρμογή. Βάση της θα είναι το Πρωτόκολλο 10, με το οποίο η Κυπριακή Δημοκρατία εντάχθηκε στην ΕΕ.
(ΑΠΕ - ΜΠΕ)