Η δίκη του δικαστή Μπαλτάσαρ Γκαρθόν, η οποία έχει εξοργίσει τις οικογένειες των θυμάτων του φρανκισμού, τους επέτρεψε σήμερα να αρχίσουν να καταθέτουν για πρώτη φορά ενώπιον της ισπανικής δικαιοσύνης.
Οι επτά δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου, οι οποίοι θα πρέπει να αποφασίσουν αν θα καταδικάσουν ή όχι τον Μπαλτάσαρ Γκαρθόν επειδή άρχισε μια έρευνα για τους εξαφανισμένους του φρανκισμού, θα δουν να παρελαύνουν ενώπιόν τους ως τις 8 Φεβρουαρίου 22 μάρτυρες που κλήθηκαν από την υπεράσπιση.
Όλοι είναι συγγενείς θυμάτων εκείνης της εποχής ή μέλη ενώσεων που αγωνίζονται για να τιμηθεί η μνήμη των θυμάτων αυτών.
Με λευκά μαλλιά, σπασμένη φωνή και περπατώντας με τη βοήθεια ενός πι, η πρώτη μάρτυρας που κλήθηκε σήμερα να καταθέσει, η Μαρία Μαρτίν, 81 ετών, αναζητεί εδώ και 75 χρόνια τα λείψανα της μητέρας της που τουφεκίσθηκε στο κέντρο της Ισπανίας το 1936, όταν η Μαρία ήταν μόλις 6 ετών, και το πτώμα της πετάχτηκε σ' ένα χαντάκι στην άκρη του δρόμου.
«Την είχαν ρίξει στη φυλακή επειδή δεν είχε στην τσέπη της 1.000 πεσέτες τη νύκτα της 21ης (Σεπτεμβρίου 1936), την έβγαλαν για να πάει να καταθέσει ενώπιον της δικαιοσύνης, όμως στο δρόμο την σκότωσαν, σκότωσαν 27 άνδρες και τρεις γυναίκες», δήλωσε κατά την έναρξη της ακροαματικής συνεδρίασης.
«Για πρώτη φορά οι άνθρωποι αυτοί θα μπορέσουν να αφηγηθούν ενώπιον ενός δικαστηρίου αυτά που τους έκανε η δικτατορία», εξηγούσε πριν από τη δίκη ο Εμίλιο Σίλβα, πρόεδρος της Ένωσης για την Ιστορική Μνήμη και ο ίδιος εγγονός ενός θύματος του φρανκισμού.
Προσφυγές μελών αυτής και άλλων ενώσεων έκαναν τον 56χρονο δικαστή Γκαρθόν να αρχίσει μια έρευνα από το 2006 ως το 2008 για τους περισσότερους από 100.000 εξαφανισμένους του φρανκισμού.
Σήμερα ο δικαστής κατηγορείται από δύο ενώσεις της άκρας δεξιάς ότι, με την έρευνα αυτή, παραβίασε το νόμο περί αμνηστίας που ψηφίσθηκε τον Οκτώβριο του 1977, δύο χρόνια μετά το θάνατο του Φρανσίσκο Φράνκο, και είχε στόχο να επιβάλει ένα σύμφωνο της σιωπής για τα μαύρα χρόνια του εμφυλίου πολέμου (1936-1939) και της δικτατορίας (1939-1975).
(ΑΠΕ - ΜΠΕ)