«Τι είδους ζωή έκαναν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία οι Έλληνες; Γιατί υπήρχαν τόσοι πολλοί Έλληνες Χριστιανοί Ορθόδοξοι, που ζούσαν στη Μικρά Ασία πριν από το 1912; Γιατί τόσοι πολλοί Έλληνες μετανάστευσαν στη Μικρά Ασία εκείνη την περίοδο;».Αυτά είναι μερικά από τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται το νέο βιβλίο του ομογενή πανεπιστημιακού της Αυστραλίας, Νικόλαου Δουμάνη.
Τίτλος του βιβλίου είναι «Πριν από το Έθνος: Η Χριστιανο-μουσουλμανική Συνύπαρξη και η καταστροφή στα τέλη της Οθωμανικής Ανατολίας». Όπως αναφέρει ο συγγραφέας «για δεκαετίες μετά την καταστροφή της Σμύρνης το 1922, οι Έλληνες Χριστιανοί Ορθόδοξοι, που απελάθηκαν διατήρησαν την αγάπη για την πατρίδα τους, καθώς και για την απώλεια των κοινοτήτων που μοιράζονται με τους μουσουλμάνους. Η συνύπαρξη τους, ωστόσο, δεν είχε ποτέ ληφθεί σοβαρά υπόψη από τους ιστορικούς».Το βιβλίο υποστηρίζει ότι υπάρχει κάτι περισσότερο από ένα κόκκο αλήθειας σε αυτές τις νοσταλγικές παραδόσεις,επισημαίνει το γεγονός ότι μεταξύ των κοινοτήτων, ένας τρόπος της καθημερινής ζωής με βάση την προστασία της πολιτιστικής διαφοράς, ήταν ένα φυσιολογικό και σταθεροποιητικό χαρακτηριστικό των πολυεθνικών κοινωνιών.«Αν οι απλοί Ανατόλιανς είχαν αφεθεί στην τύχη τους» λέει ο Δουμάνης «οι γείτονες θα συνέχιζαν όπως πριν».«Ήταν οι αδίστακτοι ξένοι και πολιτικοί καιροσκόποι που επιδίωκαν να στρέψουν την μία ομάδα εναντίων της άλλης, ώστε να αποσταθεροποιήσουν την δικοινοτική τους συνύπαρξης στην εποχή του άγχους».
Βασιζόμενος σε μεγάλο βαθμό σε αρχεία συνεντεύξεων από 5000 πρόσφυγες, ο Νικόλαος Δουμάνης εξετάζει τις νοοτροπίες, κοσμολογίες, και το σύστημα αξιών που σχετίζεται με την συνύπαρξη. Ο ίδιος απορρίπτει εξάλλου την συνηθισμένη υπόθεση ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία καταστράφηκε από δικοινοτικά μίση.
Ο Νικόλαος Δουμάνης, αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Νέας Νότιας Ουαλίας, θα εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους τόσοι πολλοί Πόντιοι, Καπαδόκες και άλλοι Έλληνες της Μικράς Ασίας νοσταλγούν την πατρίδα τους, μετά την εκδίωξή τους το 1912-1922, κατά την επίσημη παρουσίαση του βιβλίου, στο Σϊδνεϊ την Τετάρτη, 8 Μαΐου,σε εκδήλωση που οργανώνει το Ελληνικό Φεστιβάλ.
(ΑΜΠΕ)