«Ο μαζικός τουρισμός καταστρέφει την πόλη μας» είναι το όλο και συχνότερο παράπονο, που διατυπώνουν οι κάτοικοι ιστορικών πόλεων ανά την Ευρώπη, από την Αθήνα μέχρι το Άμστερνταμ κι από την Βαρκελώνη μέχρι την Πράγα.
Ο μαζικός τουρισμός, τον οποίο προωθούν από την οικονομική κρίση του 2008 τα δημοτικά συμβούλια των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων για να γεμίσουν τα ταμεία τους και τον οποίο τροφοδοτούν τα φθηνά αεροπορικά εισιτήρια και διαδικτυακές ενοικιάσεις καταλυμάτων μέσω Airbnb και άλλων ανάλογων πλατφορμών, έχει εξελιχθεί σε έναν εφιάλτη. Η εξεύρεση λύσης δεν είναι εύκολη υπόθεση, αφού πρέπει να τηρηθούν ισορροπίες μεταξύ των αναγκαίων εισόδων και των θέσεων απασχόλησης που συντηρεί ο τουρισμός από τη μία πλευρά και της ποιότητας της ζωής των κατοίκων από την άλλη.
Με την αθρόα προσέλευση επισκεπτών να απειλεί τη βιωσιμότητα και τη γοητεία των φημισμένων πόλεων της Ευρώπης και τον μαζικό τουρισμό να εξελίσσεται σε μείζον πρόβλημα, δημοφιλείς προορισμοί καταφεύγουν σε καινοτόμες στρατηγικές όχι μόνον για τη διαχείριση του πλήθους των τουριστών, αλλά και για την προστασία της πολιτισμικής τους κληρονομιάς, του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής των κατοίκων τους.
Ισπανία: Εισιτήριο για μια βόλτα στη διάσημη πλατεία της Σεβίλλης
Ο δήμος της Σεβίλλης στη νότια Ισπανία ετοιμάζεται να επιβάλλει εισιτήριο στους τουρίστες, προκειμένου να εξερευνήσουν τη μεγάλη, εντυπωσιακή πλατεία Plaza de Espana, τμήμα ενός συγκροτήματος που χτίστηκε το 1969 στο πλαίσιο της Ιβηρο-Αμερικανικής Έκθεσης, με στόχο να αντικατοπτρίζει τον ισπανικό χαρακτήρα στην αρχιτεκτονική της και τις πλακόστρωτες διακοσμήσεις της και το οποίο μετατράπηκε σε σκηνικό για την ταινία του 1999 «Πόλεμος των Άστρων: Η αόρατη απειλή».
Η πλατεία αυτή αποτελεί επίκεντρο της πολιτιστικής ζωής της Σεβίλλης, φιλοξενώντας συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις και επιδείξεις μόδας και την επισκέπτονται καθημερινά χιλιάδες άνθρωποι από ολόκληρο τον κόσμο με άμαξες ή πεζή.
Εξ ου και τα νέα μέτρα προκειμένου να ελεγχθεί ο όγκος τουριστών που κατακλύζουν τον δημόσιο αυτό ανοικτό χώρο.
Νέα μέτρα κατά του μαζικού τουρισμού στο Άμστερνταμ
Στην Ολλανδία ο δήμος του Άμστερνταμ, πέρα από την απαγόρευση της εισόδου κρουαζιερόπλοιων στην πόλη, αυξάνει τον τουριστικό φόρο από το τρέχον 7% στο 12,5% του κόστους διαμονής τη φετινή χρονιά – το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη -, πράγμα που σημαίνει ότι ένα μέσο δωμάτιο των 120 ευρώ θα επιβαρύνεται με έξτρα χρέωση 15 ευρώ ανά διανυκτέρευση.
Η αύξηση ισχύει για όλες τις εγκαταστάσεις, από ξενοδοχεία και ξενώνες με πρωινό έως κατασκηνώσεις. Αλλά ο δήμος του Άμστερνταμ δεν έμεινε εκεί, αφού υιοθετεί για τη φετινή χρονιά κι άλλα μέτρα για την καταπολέμηση του μαζικού τουρισμού: Οι τοπικές Αρχές απαγόρευσαν την είσοδο στο κέντρο της πόλης σε λεωφορεία βάρους άνω των 7,5 τόνων, εκτός από εκείνα που εξασφαλίζουν ειδικές άδειες και αύξησε τον φόρο για τους επιβάτες κρουαζιερόπλοιων που επισκέπτονται την πόλη για μια ημέρα από 8 ευρώ σε 14 ευρώ ανά άτομο. Η πρωτεύουσα της Ολλανδίας απαγόρευσε επίσης τη λειτουργία νέων μικρών καταλυμάτων B & B, που προσφέρουν διανυκτέρευση και πρωινό σε ορισμένες κεντρικές περιοχές για να βοηθήσει στο αυξανόμενο στεγαστικό της πρόβλημα.
Παρίσι: Μεγάλη αύξηση στον τουριστικό φόρο
Από τις αρχές του νέου έτους ο τουριστικός φόρος στο Παρίσι αυξάνεται κατά 200% στο πλαίσιο του σχεδίου της γαλλικής κυβέρνησης να χρηματοδοτήσει τη βελτίωση των μέσων μαζικής μεταφοράς, σύμφωνα με το France 24.
H Πόλη του Φωτός, που ήταν μεταξύ των πέντε με τις περισσότερες επισκέψεις στον κόσμο τη χρονιά που πέρασε, θα φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες από τις 26 Ιουλίου μέχρι τις 11 Αυγούστου και οι ξενοδόχοι στο Παρίσι ήδη αύξησαν τις τιμές τους για το διάστημα που θα διαρκέσουν οι Αγώνες, ενώ ο τουριστικός φόρος θα αυξήσει ακόμη περισσότερο το κόστος διαμονής στη γαλλική πρωτεύουσα. Θα βάλει, ωστόσο, φρένο στον μαζικό τουρισμό;
Η Γαλλία επιστρατεύει influencers για να στρέψει το ενδιαφέρον σε εναλλακτικούς τουριστικούς προορισμούς
Η Γαλλία υιοθετεί μια θετική προσέγγιση αντί για περιορισμούς και απαγορεύσεις προκειμένου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. «Αν θέλουμε να αποσυμφορήσουμε τους υπερπλήρεις προορισμούς, πρέπει να προβάλουμε άλλους καθώς και εναλλακτικές τουριστικές διαδρομές», δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή της στην εφημερίδα Le Figaro η υπουργός Τουρισμού Ολιβιά Γκρεγκουάρ.
Έτσι η κυβέρνηση επιστρατεύει από την περασμένη χρονιά influencers των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να αναδείξουν περιοχές με μικρότερη επισκεψιμότητα ελπίζοντας να εκτρέψουν το ενδιαφέρον από άλλους πιο γνωστούς προορισμούς.
Η Βενετία απαγορεύει τις μεγάλες ομάδες τουριστών
Μολονότι απαγόρεψε από το 2021 την άφιξη μεγάλων κρουαζιερόπλοιων η Βενετία, ως μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco, συνεχίζει να βιώνει την πίεση του μαζικού τουρισμού.
Για να περιορίσει την αθρόα προσέλευση ημερήσιων επισκεπτών η Πόλη των Δόγηδων τους επιβάλλει εισιτήριο 5 ευρώ ημερησίως από τις 08:30 μέχρι τις 16:00 – ένα πιλοτικό μέτρο που θα ισχύσει για δέκα μέρες τον ερχόμενο Μάιο, Ιούνιο και Ιούλιο και βάσει των αποτελεσμάτων θα προχωρήσει αναλόγως.
Παράλληλα όπως ανακοίνωσαν οι δημοτικές Αρχές της Βενετίας, από τον Ιούνιο θα απαγορεύονται ομάδες τουριστών άνω των 25 ατόμων και τα μεγάφωνα λόγω της σύγχυσης και της ενόχλησης που μπορεί αυτά να προκαλέσουν.
Δεν αποκλείεται δε η Βενετία να ακολουθήσει το παράδειγμα της Ρώμης και της Φλωρεντίας, που αντιμετωπίζουν ανάλογο πρόβλημα μαζικού τουρισμού, και να περιορίσει τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης σε μια κίνηση που ευθυγραμμίζεται με τις ευρύτερες προσπάθειες σε ολόκληρη τη χώρα. Τον περασμένο Ιούνιο το υπουργείο Τουρισμού παρουσίασε νομοσχέδιο για τη ρύθμιση των βραχυχρόνιων τουριστικών μισθώσεων σε ολόκληρη την Ιταλία, περιλαμβανομένων και των καταλυμάτων Airbnb.
Αθήνα: Όριο στους επισκέπτες της Ακρόπολης
Τον περασμένο Σεπτέμβριο η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, ανακοίνωσε την έναρξη του προγράμματος ωριαίων ζωνών επισκεψιμότητας στην Ακρόπολη με ημερήσιο αριθμό 20.000 επισκεπτών από 23.000 προηγουμένως, που «θα τρέξει» δοκιμαστικά μέχρι την 1η Απριλίου.
Ανάλογα πλαφόν στον ημερήσιο αριθμό τουριστών έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή και σε άλλους ευρωπαϊκούς προορισμούς, όπως το Λούβρο στο Παρίσι, το εθνικό πάρκο Calanques στη Μασαλία, στην παλιά πόλη του Ντουμπρόβνικ της Κροατίας και τη Βίλα ντε Μπαλμπιανέλο κοντά στη λίμνη του Κόμο στην Ιταλία.
Λισαβώνα: Τουριστικός φόρος για τους επιβάτες κρουαζιερόπλοιων
Στα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου ο δήμαρχος της Λισαβόνας, Κάρλος Μοέδας, ανακοίνωσε την επιβολή σε όλους τους επιβάτες κρουαζιερόπλοιων, που ελλιμενίζονται στην πρωτεύουσα της Πορτογαλίας, νέου τουριστικού φόρου δύο ευρώ, του ίδιου ποσού που καταβάλλουν και οι πελάτες ξενοδοχείων.
Τα έσοδα θα διατίθενται, όπως είπε, για την καθαριότητα της Λισαβόνας και την ανάπτυξη χώρων πρασίνου και αντιπροσωπεύουν «μια στρατηγική για το μέλλον της πόλης» έναντι του μαζικού τουρισμού.