Στο άκουσμα των λέξεων Black Friday, εκτός από μεγάλες προσφορές, στο μυαλό έρχονται απίστευτες εικόνες χάους και βίας από καταστήματα του εξωτερικού.
Σε ένα νέο ντοκιμαντέρ που κυκλοφόρησε την Παρασκευή 24/11, «Billion Dollar Babies: The True Story of the Cabbage Patch Kids» (σσ: τα Cabbage Patch Kids μεταφράστηκαν στα ελληνικά ως «Λαχανόπαιδα»), ο σκηνοθέτης Andrew Jenks ξετυλίγει την τρελή ιστορία πώς αυτές οι κούκλες με το μέγεθος του μωρού λατρεύτηκαν στην ποπ κουλτούρα και εγκαινίασαν μια εποχή βίας στη λιανική πώληση της Μαύρης Παρασκευής.
Πριν από σαράντα χρόνια, ενήλικες κατέκλυσαν εμπορικά κέντρα και καταστήματα παιχνιδιών και τσακώνονταν σωματικά για να πάρουν στα χέρια τους αυτό το διάσημο και περιζήτητο παιχνίδι. Τον Νοέμβριο του 1983, οι ιστορίες χάους- και οι τραυματισμοί - συσσωρεύτηκαν γρήγορα.
Άγριοι τσακωμοί, ξύλο και ποδοπατήματα
Η αστυνομία κλήθηκε σε πολυκατάστημα στο North Miami Beach, αφού μια ορδή 150 αγοραστών έριξε κάτω έναν 75χρονο άνδρα.
Στην κομητεία Μπέργκεν του NJ, μια έγκυος φέρεται να ποδοπατήθηκε σε κατάστημα Child World. Στο Paramus, μια γυναίκα έδωσε αγκωνιά σε μια άλλη, η οποία σε «σχεδόν λιποθύμησε» από το χτύπημα.
Η Coleco δεν προετοιμάστηκε σωστά για τη μαζική ζήτηση για τις κούκλες στις γιορτές, γεγονός που οδήγησε στην εξέγερση του 1983. Τα πράγματα ξέφυγαν και έγιναν βίαια, καθώς δεν υπήρχαν αρκετές κούκλες για όλους.
Δημοσιεύματα στη Νέα Υόρκη θα ονόμαζαν το περιστατικό «Η Σφαγή με τα Λαχανόπαιδα» («Cabbage Patch Massacre»). Μια κυρία που έπεσε θύμα αυτής της βίας έγραψε στα μέσα ενημέρωσης εκείνη την εποχή: «Καθώς ήμουν ξαπλωμένη στο πάτωμα, με ποδοπατούσαν και καλούσα για βοήθεια, φοβόμουν για τη ζωή μου. Σηκώθηκα φορώντας μόνο τις κάλτσες μου, με αιμορραγία στο πρόσωπο και μελανιασμένα γόνατα».
Τελικά, οι ταραχές σταμάτησαν καθώς η προσφορά κάλυψε τη ζήτηση. Αλλά οι άνθρωποι συνδέουν τη Black Friday με το περιστατικό των Cabbage Patch Kids.
Δείτε το τρέιλερ του ντοκιμαντέρ:
«Οι καβγάδες και οι συμπλοκές, αυτό το πάθος - και η ιδέα ότι έκαναν δισεκατομμύρια», είπε ο Jenks στη New York Post, για αυτό που τον τράβηξε στο θέμα.
Οι κούκλες που υιοθετούνταν
Πρώτα, ο Jenks εντόπισε τον δημιουργό των συγκεκριμένων κουκλών, Xavier Roberts, μια προσπάθεια που κράτησε μήνες και περιλάμβανε την πρόσληψη ενός ιδιωτικού ερευνητή.
«Σχετικά με τον Xavier, δεν είχε δώσει μια [μακριά] συνέντευξη εδώ και 25 χρόνια. Δεν είναι ότι δεν μπορέσαμε να πάρουμε συνέντευξη μαζί του, δεν μπορούσαμε να τον βρούμε. Ακούγονταν ψίθυροι ότι ζούσε στη Γαλλία. Υπήρχε ένα μυστήριο γι' αυτόν», είπε ο Jenks.
«Ήθελα να είμαι πλούσιος», παραδέχεται ο Xavier Roberts στην ταινία, ο οποίος πέτυχε αυτόν τον στόχο πέρα από τα πιο τρελά του όνειρα. Ο τότε φοιτητής τέχνης, παρουσίασε για πρώτη φορά τις κούκλες γύρω στο 1977 και τις ονόμασε «Μικροί Άνθρωποι» («Little People»).
Εμπνευσμένος από τον Walt Disney, ο Roberts δημιούργησε έναν ολόκληρο φανταστικό κόσμο σε ένα μεγάλο σπίτι στο Κλίβελαντ της Τζόρτζια, το οποίο ονόμασε Babyland General Hospital.
Εκεί, οι «Little People» ουσιαστικά «γεννιούνταν» και αφαιρούνταν από ένα περίτεχνο ψεύτικο λάχανο. Το προσωπικό ντυμένο σαν γιατροί και νοσοκόμες περιέθαλπταν τα νεογέννητα. Τα μωρά δεν αγοράζονταν από τους καταναλωτές. Υιοθετούνταν και συνοδεύονταν με πιστοποιητικό γέννησης.
Έτσι δημιουργήθηκαν τα «Λαχανόπαιδα»
Η κόρη του γκουρού αδειοδότησης, Roger Schlaifer, πήρε μια πολυπόθητη δημιουργία του Roberts για τα Χριστούγεννα. Γοητευμένος από την ιστορία γύρω από αυτό, είδε τη «μαγική ποιότητα» των κούκλων και τις δυνατότητες κερδών.
Ο Schlaifer εξασφάλισε τα παγκόσμια δικαιώματα αδειοδότησης, επιμένοντας ότι αυτό θα ήταν το «πρώτο παιδικό εμπορικό σήμα δισεκατομμυρίων δολαρίων».
Στις 9 Αυγούστου 1982, η Coleco Vision αγόρασε το δικαίωμα και άλλαξε το όνομα των κούκλων σε Cabbage Patch Kids (Τα Λαχανόπαιδα). Απευθύνονταν τόσο σε κορίτσια όσο και σε αγόρια, και έρχονταν μαζί με ένα υγιές ηθικό πλαίσιο για το πώς να αναθρέψουν ένα παιδί.
«Έλεγαν ότι είναι εντάξει για τα αγόρια να έχουν μια κούκλα αγκαλιά. Δεν χρειαζόταν να είναι G.I. Τζο», είπε ο Τζενκς.
Οι κούκλες κυκλοφόρησαν μαζικά αλλά ήταν και μοναδικές, με διαφορετικούς συνδυασμούς χρώματος μαλλιών και ματιών.
Η κάθε μία είχε το δικό του παράξενο όνομα. Το κοινό τους χαρακτηριστικό, ήταν ότι στα οπίσθιά τους έφεραν όλα αντίγραφο της υπογραφής του Roberts.
Η τρέλα, η αυξημένη ζήτηση και η διαμάχη για την προέλευσή τους
Καθώς η τρέλα άρχισε, τα Cabbage Patch Kids κυκλοφόρησαν σε όλα τα μέσα ενημέρωσης και η Coleco δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στη ζήτηση.
«Η Coleco έπρεπε να διακόψει τις διαφημίσεις της και να κάνει μια ανακοίνωση, και αυτό δημιούργησε μια ακόμη μεγαλύτερη ζήτηση», είπε ο Jenks. Και κάπως έτσι άρχισαν οι τσακωμοί στα μαγαζιά.
Υπήρξε επίσης μια νομική διαμάχη μεταξύ της καλλιτέχνιδας από το Κεντάκι
Martha Nelson Thomas και του Roberts για την προέλευση των κούκλων.
Ξεκινώντας το 1971, η Thomas είχε δημιουργήσει μαλακά, χειροποίητα «μωρά κούκλες» που έμοιαζαν με το Cabbage Patch Kids. Ο Roberts ήταν ο διευθυντής ενός καταστήματος χειροτεχνίας που πουλούσε μερικές από τις δημιουργίες της Thomas.
Στην ταινία, ο Roberts λέει ότι η κατηγορία ότι έκλεψε το σχέδιο για τους Μικρούς Ανθρώπους του, τον «πλήγωσε». Παραδέχτηκε, ωστόσο, ότι η Thomas του έδειξε την τεχνική της, την οποία συνδύασε με τη δική του εμπειρία στο καπιτονέ. «Κέρδισα πολλά από αυτήν», πρόσθεσε μιλώντας για εκείνη.
«Είναι δύο άνθρωποι με παρόμοια ιδέα, που ακολουθούν διαφορετικούς δρόμους», είπε η Della Tolhurst, η οποία ήταν πρόεδρος της εταιρείας του Roberts, Original Appalachian Artworks. «Δεν νομίζω ότι η Thomas είχε την ίδια όρεξη που είχε ο Xavier… Ήταν περισσότερο λαϊκή καλλιτέχνιδα και ήθελε να παραμείνει λαϊκή καλλιτέχνιδα».
Το 1984, ήρθαν σε έναν διακανονισμό που δεν είχε γίνει γνωστός.