Η νέα συναρπαστική σειρά Griselda, που έχει σκαρφαλώσει στο Νο2 των πιο δημοφιλών TV-show του Netflix, ξεχωρίζει όχι μονάχα για την καταιγιστική πλοκή της, αλλά για το μυθιστορηματικό ψυχογράφημα μιας διαταραγμένης, κακοποιημένης γυναίκας που μεταμορφώνεται σταδιακά σε αιματοσταγή βαρόνη της κοκαΐνης.
Η άνοδος και η πτώση της βασίλισσας της κοκαΐνης Γκριζέλντα Μπλάνκο, η οποία μονοπώλησε το εμπόριο ναρκωτικών στο Μαϊάμι τη δεκαετία του '80, μετατρέποντας κοσμικούς, στάρλετ, ανθυποσελέμπριτι, κομμωτές, μασέρ, δασκάλους του τένις και άλλα services των VIP και πλουσίων της Αμερικής σε βαποράκια, ανοίγοντας έτσι νέες αγορές στα καρτέλ της Λατινικής Αμερικής, παρουσιάζεται εξαιρετικά στη νέα σειρά του Netflix που έχει γίνει φαινόμενο. Η Griselda, από τους δημιουργούς του δημοφιλούς Narcos, έγινε πολύ γρήγορα viral, τόσο εξαιτίας της αναπάντεχης μεταμόρφωσης της πρωταγωνίστριάς της, Σοφίας Βεργκάρα, όσο και για τον βαθύ τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται η ψυχοσύνθεση της πραγματικής νονάς του υποκόσμου που η σέξυ ηθοποιός υποδύεται υποδειγματικά.
1. Έξυπνο βαθύ σενάριο που εστιάζει στην παθολογική ψυχοσύνθεση της Γκριζέλντα
Η σειρά Griselda έχει πολλά χαρίσματα και δικαίως έχει γίνει τόσο μεγάλη επιτυχία. Αποτελεί, μαζί με τους πρώτους κύκλους του House of Cards, το Γκαμπί της Βασίλισσας και τις τρεις πρώτες σεζόν του The Crown, ό,τι ωραιότερο και δυνατό έχουμε δει στο Netfix. Η Griselda έχει μυθιστορηματικό βάθος. Είναι τόσο συνεπής σεναριακά και έχει τόσο καλοδουλεμένους χαρακτήρες που την παρακολουθείς και νιώθεις σαν να διαβάζεις μυθιστόρημα του Τζέιμς Ελρόι. Η δράση της μαφίας και τα πρόσωπα του υποκόσμου, παρουσιάζονται με όλες τις ανθρώπινες ιδιότητές τους, πολύπλευρα, πολυπρισματικά, έχοντας την ειρωνεία και την αμφισημία που προσφέρει η καλή λογοτεχνία, δημιουργώντας ένα βαθύ ψυχογράφημα και όχι μια μονοσήμαντη οπτική στην παράνοια του υποκόσμου.
Το σενάριο εστιάζει σοφά στις διαπροσωπικές σχέσεις της Γκριζέλντα Μπλάνκο, στο ρόλο της ως μητέρας, στο παρελθόν της ως κακοποιημένης γυναίκας που από την τρυφερή της ηλικία εκδιδόταν από τη μητέρα της. Παρά στην τυφλή βία, την παράνοια και τον τρόμο που συνήθως είναι πράγματα τόσο καταιγιστικά σε ένα tv-show ή μια ταινία που σκεπάζουν τα πάντα, η σειρά καταφέρνει να κρατήσει σε πρώτο πλάνο την ανάλυση του βασικού χαρακτήρα γύρω από τον οποίο κινούνται τα πάντα. Δείχνει τη βία σε όλη της τη φρικωδία (πυροβολισμούς αθώων, αποκεφαλισμούς, ακρωτηριασμούς πτωμάτων με πριόνια σε μπανιέρες κτλ), αλλά το κάνει με έναν τρόπο ώστε κάθε πλάνο, κάθε twist στην πλοκή, κάθε συμβάν να κουμπώνει, να εξηγεί, να φωτίζει τους διανοητικούς μηχανισμούς που συνθέτουν και κινούν την άρρωστη ναρκισσιστική προσωπικότητα μιας δολοφόνου. Η Γκριζέλντα σκότωνε για το τίποτα. Μια υπόνοια μπορούσε να την κάνει να δώσει την εντολή εξολόθρευσης ακόμα και των πιο κοντινών της ανθρώπων. Θυμίζοντας απασφαλισμένες προσωπικότητες σπουδαίων λογοτεχνικών έργων, -από το αιμοσταγές ζεύγος στον «Μάκβεθ» του Σαίξπηρ, μέχρι τον παρανοϊκό δικτάτορα Τρουχίλιο στο αριστουργηματικό μυθιστόρημα «Η γιορτή του Τράγου» του νομπελίστα Μάριο Βάργκας Λιόσα-, η Γκριζέλντα τρελαίνεται από το κρακ και την εξουσία και γίνεται ένας απρόβλεπτος τύραννος που σκοτώνει αδιακρίτως, με πρωτοφανή αγριότητα, όποιον βρεθεί τη λάθος στιγμή στο οπτικό του πεδίο. Βάζει, υπό την απειλή ενός καλάσνικοφ, φίλους και συνεργάτες της να γδυθούν στη μέση ενός πολυπληθούς πάρτι και να κάνουν σεξ μεταξύ τους ή να πέσουν στα τέσσερα στο δάπεδο γαβγίζοντας, προσφέροντας θεατρικές στιγμές που θυμίζουν το αριστούργημα του Καμύ, Ο Καλιγούλας.
Aυτή η Γκριζέλντα, συγκριτικά με την άλλη κινηματογραφική που είχε ενσαρκωθεί από την Κάθριν Ζέτα Τζόουνς, είναι πιο μυθιστορηματική, άρα πιο πολύπλευρη, πολύπλοκη, πιο βαθιά. Ο χαρακτήρας που βλέπουμε στη σειρά του Netflix έχει πιο πολλά ανθρώπινα στοιχεία, δεν είναι μια μονοσήμαντη φιγούρα του κακού, αλλά ένας αληθινά διαταραγμένος άνθρωπος ο οποίος έχει την αμφισημία που έχει κάθε ανθρώπινο πλάσμα, τα αντικρουόμενα και αντιφατικά συναισθήματα, τις ψυχικές μεταπτώσεις, τις τύψεις, το φόβο και την υστερία παράλληλα με την αυταρέσκεια, το ναρκισσισμό, την παράνοια και την κρίση μεγαλείου.
Κάποιοι κατηγορούν το Netflix ότι σκιαγραφώντας την ανθρώπινη πλευρά της Γκριζέλντα ξεπλένει μια στυγνή, αδίστακτη εγκληματία, παρουσιάζοντας την ως μια δυναμική, επίμονη γυναίκα με πυγμή που έσπασε το πατριαρχικό μπλοκ, εδραιώνοντας με θάρρος την εξουσία της. Ωστόσο η σειρά δεν χαρίζεται στην νονά της κοκαΐνης: υπογραμμίζει πόσο sociopath, πόσο διαταραγμένη ήταν ως προσωπικότητα, πόσο αδίστακτη, αχάριστη, άπληστη και νάρκισσος ήταν και φυσικά πόσο κακή μητέρα υπήρξε, αντιμετωπίζοντας ακόμα και τα παιδιά της ως εργαλεία της αιματοβαμμένης επιχείρησής της.
2. Ατμοσφαιρική, νευρώδης σκηνοθεσία, ωραία φωτογραφία και καταπληκτικά σκηνικά
Η απόδοση του Μαϊάμι των δεκαετιών του '70 και του '80 είναι πιστή, πλούσια και πολύ καλά μελετημένη. Από τη μουσική και τo styling, μέχρι σκηνογραφία και τη φωτογραφία, η ατμόσφαιρα και η αισθητική της εποχής απεικονίζονται με φοβερή λεπτομέρεια. Η νευρώδης σκηνοθεσία, το κοφτό κινηματογραφικό μοντάζ, η ταχύτητα εναλλαγής των πλάνων, οι πιο αργές ατμοσφαιρικές σκηνές, τα close up, όλα υπηρετούν το σενάριο, καταφέρνοντας μέσα σε έξι μονάχα επεισόδια να χωρέσει ολόκληρη η παράνοια που είχε η ζωή της Γκριζέλντα Μπλάνκο.
Η απόφαση να μην είναι περισσότερα τα επεισόδια, δημιούργησε μια μεστή σειρά που δεν είναι καθόλου φλύαρη. Ούτε μια ατάκα δεν είναι περιττή, ούτε μισή σκηνή δεν περισσεύει. Με φοβερή αφηγηματική οικονομία, η σκηνοθεσία του κολομβιανού Andrés Baiz, γνώριμου από το Narcos, αξιοποιεί τα γεγονότα της πλοκής για να χτίσει με μαεστρία και ταχύτητα μια κατάβαση όχι μονάχα στην κόλαση των καρτέλ, του υποκόσμου και του εμπορίου κοκαΐνης, με τους διεφθαρμένους αστυνομικούς, το ξέπλυμα χρήματος και τα μαφιόζικα ξεκαθαρίσματα λογαριασμών, αλλά και στην κόλαση που μπορεί να δημιουργήσει ένας διαταραγμένος άνθρωπος όταν βρεθεί σε θέση εξουσίας.
3. Η δυνατή ερμηνεία της Σοφίας Βεργκάρα είναι αποκάλυψη
Πολλά έχουν γραφτεί για τη μεταμόρφωση της σέξυ ηθοποιού, ωστόσο η αλήθεια είναι πως ακόμα και η πιο άσχημη εκδοχή της Βεργκάρα δεν πλησιάζει ούτε καν στη μπρουταλιστική, πληθωρική εμφάνιση της πραγματικής Γκριζέλντα, η οποία ήταν σαν ευτραφής θεία από βουκολικό χωριό του Μεξικού, αλλά σε εκδοχή αιματοβαμμένου νονού των καρτέλ της κοκαΐνης.
Η Βεργκάρα ωστόσο, παρά το γεγονός ότι μοιάζει ελάχιστα τελικά στην πραγματική Γκριζέλντα (και αυτή η ελάχιστη ομοιότητα αφορά μονάχα στα νιάτα της), καταφέρνει με το ταλέντο και την καταπληκτική, πολύπλευρη ερμηνεία της να χτίσει έναν αλησμόνητο χαρακτήρα που έχει λογοτεχνική αξία.
Τι να δω και τι να διαβάσω αν μου άρεσε η Griselda
Δείτε οπωσδήποτε, αν δεν το έχετε κάνει, τις τρεις σεζόν του «Narcos» για τη δράση του Πάμπλο Εσκομπάρ και μια κρυφή ματιά στον βίαιο κόσμο των καρτέλ ναρκωτικών. Αναζητήστε επίσης στο Netflix τη σειρά «Ozark», που δείχνει πως ένας financial planner εξαναγκάζεται μέσα σε μια νύχτα να μεταφέρει την οικογένειά του σε ένα απομονωμένο μέρος για να ξεπλύνει τα χρήματα ενός μεξικανικου καρτέλ ναρκωτικών, αλλά και τη σειρά «Η βασίλισσα του Νότου» (Queen of the South), η οποία αφηγείται πως η Teresa Mendoza γλιτώνει από το καρτέλ ναρκωτικών του Μεξικού και χτίζει την αυτοκρατορία της στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Κάντε μια κατάβαση στην κόλαση της τυφλής βίας που επικρατεί στη Λατινική Αμερική, διαβάζοντας το απολαυστικό και χορταστικό μυθιστόρημα του Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες «Η μορφή των λειψάνων» (εκδ. Ίκαρος), στο οποίο ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας αφηγείται την αιματοβαμμένη σύγχρονη ιστορία της Κολομβίας, έχοντας ως γραμμή εκκίνησης το 1948, όταν ο φιλελεύθερος πολιτικός ηγέτης Χόρχε Ελιέσερ Γκαϊτάν δολοφονήθηκε, αλλάζοντας για πάντα την πορεία μια χώρας που παραδόθηκε στα καρτέλ και τις δυνάμεις του υποκόσμου.
Εξίσου δυνατό, με τόσο καταιγιστική πλοκή που δεν μπορείς να το αφήσεις από τα χέρια σου, είναι και το μυθιστόρημα «Ξένο χώμα» της Τζανίν Κάμμινς (εκδ. Δώμα). Σε αυτό, η ηρωίδα, η Λύδια, μια φιλήσυχη γυναίκα που είχε ένα μικρό βιβλιοπωλείο στο Ακαπούλκο, βλέπει όλη της την οικογένεια να ξεκληρίζεται από τα καρτέλ επειδή ο δημοσιογράφος σύζυγός της άγγιξε αλήθειες που δεν ενόχλησε το νονό της κοκαΐνης στο Μεξικό. Μαζί με τον οκτάχρονο γιο της, η Λυδία προσπαθεί αγωνιωδώς να διασχίσει κρυφά όλη τη χώρα χωρίς να πέσει στα δίχτυα της μαφίας που την αναζητά και να βρει καταφύγιο στην Αμερική.
Τέλος, διαβάστε τα βιβλία του Roberto Saviano. O γεννημένος το 1979 Ναπολιτάνος συγγραφέας, συνδυάζοντας το ρεπορτάζ με τη λογοτεχνία, έγραψε το 2006 το βιβλίο «Γόμορρα» (εκδ. Πατάκη) σκιαγραφώντας τη δράση του οργανωμένου εγκλήματος της Καμόρρα με τόση ακρίβεια και λεπτομέρεια που εκνεύρισε τη μαφία που τον επικήρυξε. Ζώντας υπό στρατιωτική προστασία ο Saviano έγινε διεθνώς γνωστός και το βιβλίο του έγινε ένα πρωτοφανές εκδοτικό φαινόμενο.
- ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
- Είδαμε το «Δις Εξαμαρτείν», την ευφυή σειρά, στο Νο 1 του Netflix -Ανατροπές, καταιγιστική πλοκή, εντυπωσιακά σκηνικά
- Διαβάσαμε το μυθιστόρημα Poor Things και είδαμε την ταινία του Λάνθιμου -Οι διαφορές τους, τι ήταν καλύτερο
- Είδαμε την πολύκροτη ταινία Saltburn που έχει ξεσηκώσει ύμνους και θύελλες -Ο Ρίπλεϊ του 21ού αιώνα έχει ταξικό μίσος