Στίχοι τραγουδιών, φράσεις που μας στοιχειώνουν, γραμμένες με neon από τον Douglas Gordon στην Gagosian της Αθήνας. Το δάσος με τις χρωματιστές κολώνες του Κώστα Πανιάρα στον Ισθμό της Κορίνθου. Η τέχνη και η ιστορία στο πιάτο, από την Τate στο μουσείο της Ακρόπολης. Η συλλογή της Σόφης Δελούδη. Οι επιλογές της εβδομάδας.
O Douglas Gordon, το παιχνίδι των λέξεων με το neon και το αθηναϊκό ατύχημα -η Χριστίνα Παπαδοπούλου της Gagosian περιγράφει
«Ίσως κάποιες λέξεις να διαβάζονται καλύτερα αν είναι γραμμένες με νέον—ίσως κάποιοι άνθρωποι να δείχνουν ομορφότεροι όταν τους φωτίζει νέον» λέει ο Douglas Gordon, όμως προσοχή, μην πέσετε στην παγίδα του εξωραϊσμού του καλλιτέχνη, γιατί οι προθέσεις του είναι άλλες. Πιο σκοτεινές ως προς το σχόλιο σε αυτό που συμβαίνει, βιώνεται είναι μέρος της ιστορίας. Οι φωτεινές αθώες φράσεις του από τραγούδια, φράσεις σλόγκαν, αποτελούν μια κριτική. Η έκθεσή του Νeon Ark που παρουσιάζει η Gagosian της Αθήνας, αποκαλύπτει τον ιδιοσυγκρασιακό καλλιτεχνικό χαρακτήρα του Σκωτζέζου δημιουργού.
Η Χριστίνα Παπαδοπούλου, διευθύντρια της Gagosian Αthens μας μιλά για δυο έργα που ξεχωρίζει στην έκθεση και αποκαλύπτει πώς ένα ατύχημα, εδώ στην Αθήνα έδωσε νέο τίτλο και ορισμό σε ένα έργο του Gordon.
«Στην έκθεση Neon Ark του Douglas Gordonπου φιλοξενούμε μέχρι τις 20 Μαΐου στη Gagosian, παρουσιάζεται μια επιλογή έργων από νέον. Πρόκειται για έργα αυτοβιογραφικά, αφού τα μικρά αυτά κείμενα -φτιαγμένα από γυάλινους σωλήνες μουράνο- ανακαλούν γνωστές φράσεις ταινιών ή τραγουδιών, με τα οποία μεγάλωσε ο Douglas αλλά ολόκληρη η γενιά του.
Από την έκθεση ξεχωρίζω δύο έργα για τα βαθύτερα νοήματά τους, το ένα επειδή με συγκινεί συναισθηματικά και το άλλο επειδή έχει ένα δυνατό πολιτικό μήνυμα.
Με το έργο Promises, Promises, o Douglas Gordon αναφέρεται σε ένα τραγούδι των Naked Eyes (βρετανική new wave μπάντα που έκανε τεράστια επιτυχία στα 80s), το οποίο μιλάει για τη ματαίωση του έρωτα, την προδοσία του ενός προς τον άλλον και το συναισθηματικό αδιέξοδο που αυτή η προδοσία συνεπάγεται. Ο στίχος αναφέρει, "You made me promises, promises /Knowing I'd believe/ Promises, promises/You knew you'd never keep". Κατά τη μεταφορά του έργου στην Αθήνα, δυστυχώς έσπασε η μια λέξη Promises και ρωτήσαμε τον Douglas Gordon τι θα ήθελε να κάνουμε. Η απάντησή του ήταν "Θα εκτεθεί. Γιατί είναι Broken Promises!"
Το έργο Α New Winter Coat and Shoes for The Wife θα μπορούσε κάποιος να το διαβάσει επιφανειακά, και σε πρώτο επίπεδο να σκεφτεί ότι ο Douglas Gordon σχολιάζει την αυτοαναφορικότητα του νέον, τη χρήση του ως μια φωτεινή εμπορική επιγραφή για την οποία και διαδόθηκε τη δεκαετία του '50. Ωστόσο, ο τίτλος του έργου δεν αναφέρεται στην κουλτούρα της κατανάλωσης αλλά είναι απόσπασμα από το τραγούδι Shipbuilding (1983) του Robert Wyatt, σε μουσική Clive Langer και στίχους Elvis Costello, και αναφέρεται στον Πόλεμο των Φόκλαντ και την ανάπτυξη των βρετανικών ναυπηγείων - ο David Bowie σε συνέντευξή του έχει πει ότι το θεωρεί ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά τραγούδια της γενιάς του. Στην ουσία μιλάει για την τραγική ειρωνεία της κερδοφορίας από τις πωλήσεις πλοίων, πάνω στα οποία οι γιοι των Βρετανών, οι στρατιώτες, θα έχαναν τη ζωή τους».
Η Σοφία Δελούδη προσδοκά ένα καλοκαίρι αισιοδοξίας και ανεμελιάς -και σχεδιάζει για αυτό
Τα μυστικά της γεωμετρίας, της άρτιας αρχιτεκτονικής μορφής που δεν είναι φλύαρη αλλά βιώσιμη, ενταγμένη στο τοπίο και διαχρονική, φαίνεται ότι έχουν μπολιάσει την Σόφη Δελούδη που από παιδί βρέθηκε μέσα στον χώρο της αρμονίας και της γραμμικότητας εξαιτίας των γονιών της και της οικογενειακής επιχείρησης. Οι γραμμές αυτές, η επένδυση στο μεγαλείο της λιτότητας και στην επιλογή χρωμάτων που δημιουργούν αρμονίες, είναι προφανή στοιχεία στις σειρές μαγιό και αξεσουάρ που δημιουργεί. Η φετινή κολεξιόν της εμπνέεται από αγαπημένα παιχνίδι και επενδύει στην φιλία των γυναικών.
Και μόνο κοιτάζοντας τις εικόνες που έρχονται να δημιουργήσουν το αφήγημα που επιθυμεί για τη νέα της συλλογή είναι ενδεικτικές: δυο γυναίκες, περπατούν στα δρομάκια νησιών, χαλαρώνουν, διαβάζουν, παίζουν παιχνίδια, συζητούν ή απλώς ρεμβάζουν το μοναδικό τοπίο που αποτελεί το ελληνικό καλοκαίρι. Είναι προφανές ότι μετά από μια περίοδο αβάσταχτη, κακών ειδήσεων και οιωνών, θέλει να επενδύσει η Σόφη Δελούδη στην αισιοδοξία για την επόμενη μέρα. Στην ανάγκη για ανεμελιά και παιχνίδι. Εστω για το καλοκαίρι.
Στη συλλογή βρίσκουμε κομμάτια σε ξεκάθαρες έντονες γραμμές, με μονόχρωμες παραλλαγές ή γεωμετρικά prints. Υπέροχα ντεκολτέ, με κοψίματα και πάλι διαφορετικά και μη αναμενόμενα, μπικίνι που δένουν κλασικά και απλά ή άλλα που ορίζονται από την ξεχωριστή τους φάσα, ώμοι ακάλυπτοι και ώμοι με υπονοούμενα και πλάτες με χαρακτήρα
Η Δελούδη ανακαλεί την ξεγνοιασιά των χίπις, την σύνδεση με τη φύση. Εκτός από τα μαγιό σχεδίασε φορέματα, κατά κύριο λόγο που αφήνουν το δέρμα να αναπνέει: ένα κίτρινο παιχνιδιάρικο κοντό καφτάνι με ζώνη, μια έντονα πετρόλ φούστα ένα δυναμικό lime σύνολο, safari style. Ενώ σε συνεργασία με την EF93, σχεδίασε και σανδάλια, σε τρία διαφορετικά χρώματα, με 100% οικολογικά και ανακυκλώσιμα υλικά.
Από το εστιατόριο της Tate στο Λονδίνο, στο εστιατόριο του Μουσείου της Ακρόπολης
Koιτάς το πιάτο: παντζάρια τουρσί, γογγύλια, μούρα, μήλο -μια μετάβαση από τον καμβά της Σουηδής Χίλμα Αφ Κλιντ στην γαστρονομική απόδοση ενός έργου της. Bavette steak rydberg, το λασικό σουηδικό πιάτο που σερβίρεται με τηγανητές πατάτες και κρεμμύδια, συνοδευόμενο από μαύρη πουτίγκα (γνωστή από πουτίγκα αίματος) σπανάκι και αυγό -εδώ γεύεσαι μονοπάτια του Μοντριάν. Βρίσκεσαι στην Tate Μodern του Λονδίνου, στο εστιατόριο με την συγκλονιστική θέα στον Τάμεση και γεύεσαι ένα μενού ειδικά σχεδιασμένο για να συνομιλήσει με την έκθεση που παρουσιάζεται αυτή την εποχή, την «Hilma af Klint & Piet Mondrian: Forms of Life».
Δεν καθορίζεται μόνο το μενού από την έκθεση, αλλά ακόμα και τα ποτά που συνοδεύουν το γεύμα. Μια ειδική μπύρα δημιουργήθηκε για την Hilma af Klint, από την ζυθοποιία Deya.
Ονομάζεται «Séance» και είναι μια 4.5% Pale Ale με τόνους εσπεριδοειδών, ενώ ο Thom Hobson σχεδίασε το μεταλλικό κουτί της. Και ο Piet Mondrian έχει τη δική του μπύρα, από τη ζυθοποιία Verdant. Eίναι η «The First Note» μια 5.2% IPA. Ο Justin Robertson σχεδίασε την ειδική ετικέτα για τη σειρά.
Η Τate ξέρει να δημιουργεί πλήρεις εμπειρίες γύρω από την Τέχνη με τρόπο μοναδικό που αντιγράφεται σε μουσεία ανά τον κόσμο. Στην Ελλάδα δεν έχουμε αντίστοιχες εμπειρίες, όμως υπάρχουν σαφείς προσεγγίσεις που περνούν μέσα και από την εκπαιδευτική διαδικασία. Ετσι, το Μουσείο της Ακρόπολης, στις 12 Μαΐου διοργανώνει μια θεματική περιήγηση που καταλήγει σε ένα ειδικό γεύμα.
Ο τίτλος είναι εύγλωττος, και δηλωτικός του περιεχομένου «Κρασί, το δώρο του Διονύσου!» Διαβάζουμε στην περιγραφή: «Αλήθεια, ποια ήταν η σχέση των αρχαίων Αθηναίων με το κρασί; Πώς το έπιναν και με τι το συνόδευαν; Αλλά και γενικότερα, τι περιελάμβανε η διατροφή τους; Ποια προϊόντα ήταν τοπικά και ποια εισαγόμενα; Και τι ρόλο είχαν στη θρησκευτική ζωή της πόλης; Σε αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα απαντούν οι αρχαιολόγοι του Μουσείου Ακρόπολης σε μια διαφορετική περιήγηση στις συλλογές του».
Το μενού περιλαμβάνει κολοκυθοκεφτέδες με φρέσκα μυρωδικά και σάλτσα ψητής πιπεριάς Φλωρίνης, στη συνέχεια ελληνική σαλάτα με μους φέτας σε χώμα από χαρούπι. Ακολουθεί φρέσκος μπακαλιάρος στο φούρνο με χόρτα σοφεγάδα, πατάτες και σάλτσα από πετρόψαρα με ντομάτα και το δείπνο κλείνει με ραβανί παραδοσιακό, καρύδα, mousse γιαούρτι και γλυκό κουταλιού βύσσινο. Θα προσφερθεί κρασί από το Οινοποιείο «Βιβλία Χώρα».
Το δάσος από κίονες του σπουδαίου Κώστα Πανιάρα στον Ισθμό του Κορίνθου αναγεννήθηκε
Πόσοι από τους εκατοντάδες χιλιάδες που πέρασαν τα διόδια με κατεύθυνση την Πελοπόννησο το Πάσχα, παρατήρησαν αυτό το δάσος από τεράστιες μπλε και κόκκινες κολώνες που ορθώνεται στην βόρειο είσοδο του Ισθμού της Κορίνθου; Μια εικαστική χειρονομία που έγινε μνήμη του τόπου, του περάσματος στην Πελοπόννησο, από τα χέρια του κορυφαίου εικαστικού Κώστα Πανιάρα ο οποίος γεννήθηκε στο Κιάτο. Το έργο εγκαταστάθηκε το 1993 με αφορμή τα 100 χρόνια από τη δημιουργία του Ισθμού της Κορίνθου.
Και μετά; Μετά έπεσε στην λήθη και αδιαφορία που αντιμετωπίζουν τα έργα δημόσιας τέχνης στην Ελλάδα, όσο σπουδαία και αν είναι αυτά. Η μεγάλη κιονοστοιχία στην διώρυγα του Ισθμού της Κορίνθου άρχισε να ξεθωριάζει, να φθείρεται, σαν να αποτραβήχτηκε από το τοπίο. Οσοι γνώριζαν τον Πανιάρα, την επιμονή του, την αφοσίωσή τους, το πάθος του, νιώθαμε ότι αυτό θα το έβρισκε εξοργιστικό, θα τον πλήγωνε. Η σύζυγός του Μέτα έδωσε για χρόνια μάχη για να αποκατασταθεί το έργο -έχοντας βρει μάλιστα και χορηγό για να μην επιβαρυνθεί το ελληνικό δημόσιο.
Τελικά το δικό της πάθος τα κατάφερε: έτσι, 30 χρόνια μετά τη δημιουργία του το έργο επιστρέφει αποκαταστημένο, στην είσοδο της διώρυγας και μάλιστα με μια ειδική μαρμάρινη επιγραφή που αναφέρει τον τίτλο του και το όνομα του δημιουργού. Αναζητήστε το την επόμενη φορά που θα διασχίσετε την γέφυρα που ενώνει την Πελοπόννησο με την υπόλοιπη Ελλάδα. Ένα τοπόσημο με την ορμή του Κώστα Πανιάρα. Και τον τρόπο του να κοιτάζει τον τόπο, και κυρίως τη θάλασσα.