Όταν η Ιρέν Ζακόμπ διάβασε την «Ελένη» του Ρίτσου στη Σορβόνη

Μέσα στο κατάμεστο αμφιθέατρο Richelieu στο ιστορικό Πανεπιστήμιο της Σορβόνης, η μούσα του Κισλόφσκι, η καθηλωτική ηθοποιός της ταινίας «Η διπλή Ζωή της Βερόνικα» Ιρέν Ζακόμπ διάβασε Γιάννη Ρίτσο σε εκδήλωση προς τιμήν του.

«Βλέπω κι εσένα μ’ ένα πρόσωπο εμβρόντητο, αμήχανο, τεθλασμένο απ’ τις αργές κινήσεις του μαύρου νερού, — πότε φαρδαίνει, πότε επιμηκύνεται το πρόσωπό σου με κίτρινες ραβδώσεις. Τα μαλλιά σου σαλεύουν προς τα πάνω σαν ανάστροφη μέδουσα. Μα υστέρα λέω: είναι μονάχα μια πέτρα, μια μικρή, πολύτιμη πέτρα». Η φωνή της Ιρέν Ζακόμπ, της μούσας του Κισλόφσκι στις ταινίες «Η διπλή ζωή της Βερόνικα» και στην κόκκινη ταινία του από τα «Τρία χρώματα», αρθρώνει τις λέξεις της Ελένης. Του ποιήματος, έπους που έγραψε ο Γιάννης Ρίτσος το 1970.

Μέσα στην κατάμεστη αίθουσα του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, επικρατεί σιγή καθώς η Ζακόμπ διαβάζει, μόνη σε ένα απλό, ανοιχτόχρωμα ξύλινο τραπέζι, κάτω από το φως μιας μαύρης επιτραπέζιας λάμπας γραφείου. Φοράει μαύρα και μια κλασική παριζιάνικη μαριενέρα. Τα πάντα ταπεινά, μόνο η φωνή και του μεγαλείο του Ρίτσου, μπροστά σε εκατατοντάδες θεατές, αναμεσά τους ο σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς, o καλλιτεχνικός διευθυντής του οίκου Hermès και Πρόεδρος του Μουσείου Διακοσμητικών Τεχνών Pierre-Allexis Dumas, η εκδότρια Véra Michalski-Hoffmann. Αναμεσά τους και η κόρη του Γιάννη Ρίτσου, η Ερη.

Η εκδήλωση για τον ποιητή της ρωμιοσύνης στο αμφιθέατρο Richelieu έγινε την περασμένη Δευτέρα και φέρει την επιμέλεια και σύλληψη του Γιώργου Αρχιμανδρίτη σε διοργάνωση από το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού στο Παρίσι, σε συνεργασία με το Τμήμα Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Σορβόννης και του πολιτιστικού οργανισμού Delphys. Ο Γιώργος Αρχιμανδρίτης είναι  διδάκτορας Συγκριτικής Γραμματολογίας της Σορβόννης Γιώργος Αρχιμανδρίτης, συγγραφέας, δημιουργός ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών εκπομπών τέχνης και πολιτισμού και εκπρόσωπος του ΕΙΠ στο Παρίσι.

Η βραδιά άρχισε με παρουσίαση του Γιώργου Αρχιμανδρίτη της Τέταρτης Διάστασης του Γιάννη Ρίτσου, ενός από τα κορυφαία έργα της νεοελληνικής ποίησης, που αποτελείται, ως επί το πλείστον, από μονολόγους ηρώων της ελληνικής μυθολογίας, και ακολούθησε θεατρικό αναλόγιο με την Ιρέν Ζακόμπ (Irène Jacob), η οποία ερμήνευσε την Ελένη (μετάφραση: Gérard Pierrat, 1975), έναν ποιητικό μονόλογο του 1970, μέσα από τον οποίο ο Γιάννης Ρίτσος μεταφέρει τον μύθο της Ελένης στη σύγχρονη πραγματικότητα και του αποδίδει νέους συμβολισμούς σε μια εποχή απομυθοποίησης, όπως είναι η περίοδος της Δικτατορίας στην Ελλάδα.

Η εκδήλωση συνεχίστηκε με φιλολογική ανάλυση του έργου από τον Γιώργο Αρχιμανδρίτη. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με τη στήριξη του Ανδρέα και της Αλεξάνδρας Μαρτίνουκαι του Ιδρύματος Jan Michalski.