Ενετική γοητεία, κυκλαδίτικη ατμόσφαιρα, μυρωδιές από γιασεμί, λεμονανθούς και τηγανιτό ψαράκι από τις κουζίνες των σπιτιών. Η Ανω Σύρος σφύζει από ζωή, χειμώνα καλοκαίρι.
Κίτρινα-σομόν, σπίτια, πολύχρωμα παραθυρόφυλλα, γάτες λιάζονται, κάπου ακούγεται ένα ρεφρέν του Μάρκου, ένας λαβύρινθος από λιθόστρωτα σε καλούν να τα περπατήσεις.
Η Σύρος δεν έχει ανάγκη από συστάσεις. Αρχοντική, φιλική, κοντινός προορισμός, το πρώτο νησί που «πιάνει» το καράβι από τον Πειραιά φεύγοντας για Κυκλάδες.
Ναι, δεν έχει την τεράστια ακτογραμμή με τις αμμουδερές παραλίες, αλλά αυτή είναι η άγρια γοητεία της, και το φεστιβάλ της, το Διεθνές Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου ΑΝΩ που φέτος πραγματοποιείται για 6η χρονιά.
Προορισμός ο Σαν Τζώρτζης!
Βλέποντας την Άνω Σύρο καθώς υψώνεται λίγα μόλις χιλιόμετρα από την Ερμούπολη, θα παρατηρήσει μια σχεδόν κωνική διάταξη των κτιρίων καθώς πέρα από την καθολική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στην κορυφή, τα σπίτια εκτείνονται προοδευτικά προς από τα ψηλά προς τα χαμηλά περιμετρικά του λοφίσκου που προβάλλει ως η ψηλότερη κορυφή του νησιού.
Γύρω από τον οικισμό υπάρχουν 7 πύλες, είσοδοι, οχυρωματικές κατασκευές που εγκαταστάθηκαν κατά τη δημιουργία του. Κάποιες από αυτές μάλιστα σώζονται έως και σήμερα.
Η απόσταση από την Ερμούπολη είναι περίπου 1.5 χλμ. Ο δρόμος είναι ανηφορικός, αλλά το μέρος θα σε αποζημιώσει. Εναλλακτικά, μπορείς να φτάσεις σε μια από τις πύλες της πόλης με ΙΧ και να συνεχίσεις από εκεί με τα πόδια.
Η Άνω Σύρος, ως καστροπολιτεία που δημιουργήθηκε από τους Ενετούς, ξεδιπλώνει έντονο το καθολικό της στοιχείο σε κάθε της γωνία, κυρίως μέσα από τους πολλούς καθολικους ναούς που βρίσκονται εντός των τυχόν της, όπως ο Αγιος Γεώργιος, η εκκλησία της Παναγίας του Καρμήλου, και η Μονή Καπουτσίνων.
Εδώ είναι ο Αγιος Γεώργιος, η Μητρόπολη των Καθολικών, που βρίσκεται στην κορυφή του οικισμού.
Ο καθεδρικός του Αγίου Γεωργίου Σύρου
Η μεσαιωνική αυτή εκκλησία χτίστηκε στη θέση παλαιότερης βυζαντινής. Εκτός όμως από την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της, ξεχωρίζει και για το σημείο στο οποίο έχει χτιστεί, προσφέροντας απεριόριστη θέα μοναδικής ομορφιάς τόσο στο νησί όσο και στο Αιγαίο.
Ο πρώτος ναός χτίστηκε το 1200 μ.Χ και έκτοτε ξαναχτίστηκε τρεις φορές. Ο σημερινός ναός χρονολογείται από το 1834, είναι δείγμα τρίκλιτης βασιλικής. Ανάμεσα στις εικόνες ξεχωρίζει η «Παναγία της Ελπίδος» στην οποία οι Καθολικοί Συριανοί αποδίδουν μεγάλη ευλάβεια.
Το 1617 ο επίσκοπος Ανδρέας Κάργας απαγχονίστηκε από τους Τούρκους μαζί με το γραμματέα του. Τότε είναι που καταστράφηκαν και τα περισσότερα αρχεία της Επισκοπής. Ό,τι διασώθηκε από τότε φυλάσσεται στο Κέντρο Ιστορικών Μελετών της Καθολικής Επισκοπής, όπου υπάρχουν σημαντικότατα έγγραφα που αφορούν στην ιστορία του νησιού.
Το Διεθνές Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου ΑΝΩ στη Σύρο
Το Διεθνές Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου ΑΝΩ συνεχίζεται φετος για 6η χρονιά, από 22 ως 27 Αυγούστου, στον μαγευτικό μεσαιωνικό οικισμό της Άνω Σύρου, με συναυλίες, παράλληλες εκδηλώσεις και εκθέσεις.
Μετά από δυο δύσκολες χρονιές λόγω των περιορισμών της πανδημίας, στη διάρκεια των οποίων το Φεστιβάλ δεν σταμάτησε να δίνει δυναμικό «παρών» με διαδικτυακές μεταδόσεις και προβολές σε ανοιχτούς χώρους, φέτος επιστρέφει στις συναυλίες με παρουσία κοινού, στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Γεωργίου στην Άνω Σύρο.
Το πρόγραμμα, το οποίο χαρακτηρίζεται από μετακλήσεις σημαντικών καλλιτεχνών από την Τσεχία (με την υποστήριξη του Τσέχικου Κέντρου Αθήνας), τη Μάλτα και την Πολωνία (με την υποστήριξη της Πρεσβείας της Πολωνικής Δημοκρατίας), αναδίδει τη διάθεση εξωστρέφειας του Φεστιβάλ, μέσω της σύνδεσης της μουσικής τέχνης του εκκλησιαστικού οργάνου με συγγενείς πολιτισμούς.
Συμβάλλει δε στην προσέγγιση του στόχου της καλλιτεχνικής ανάπτυξης και εξέλιξης του τόπου όπου διεξάγεται, αλλά και της διεύρυνσης του κοινού που το απολαμβάνει.
Η απόλαυση των εκδηλώσεων είναι δωρεάν και πάντα κάτι υπάρχει να αναζητήσεις κατά τη διάρκεια του περιπάτου στα σοκάκια της Σύρου, μια συναυλία, ένα απολαυστικό φιλμ.
Oπως αναφέρει στο iefimerida.gr ο Χάρης Βεκρής, εκτελεστικός διευθυντής Φεστιβάλ ΑΝΩ: «Το Διεθνές Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου «ΑΝΩ» ξεκίνησε το 2017 με στόχο την ανάδειξη του εκκλησιαστικού οργάνου του Καθεδρικού Ναού Αγίου Γεωργίου και παράλληλα, την αναζωογόνηση του μεσαιωνικού οικισμού της Άνω Σύρου, με διοργανωτές την Καθολική Επισκοπή Σύρου και τον Σύνδεσμο Ελλήνων Καθολικών Σύρου.
Η εμπειρία του να βρίσκεσαι σε έναν Καθολικό ναό στην κορυφή του λόφου της Άνω Σύρου, με μια καταπληκτική θέα στο Αιγαίο και στα γύρω νησιά, ακούγοντας εκκλησιαστικό όργανο, είναι σαν να μεταφέρεσαι σε άλλα εποχή, ίσως και σε άλλη χώρα».
Σύρος, σαν να βγήκε από το μεσαίωνα
Το τερπνόν μετά του ωφελίμου. Η Σύρος είναι το νησί για οικογένειες, ζευγάρια, μοναχικούς, γιατί εδω το βράδυ δημιουργούνται παρέες.
Μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία της μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής κυριαρχούν και σήμερα στα σπίτια. Πετρόχτιστες κατοικίες με μικρά παράθυρα. Πάνω από τα στενά και χαμηλά παράθυρα το πρέκι, προεξέχει πάντα για να εμποδίζει τα νερά της βροχής να εισβάλλουν στα σπίτια.
Οι τοίχοι χρωματιστοί, αγαπούν τους τόνους που δημιουργεί ο ήλιος που δυει, με οριοζόντιες πτυχώσεις, τέχνασμα για να μην αντανακλούν τις ηλιαχτίδες αλλά να τις απορροφούν.
Στη μια πλευρά του οικισμού το νησάκι του Σαν Μιχάλη χτισμένο με απόλυτο σεβασμό συνυπάρχει αρμονικά με το τοπίο και ακριβώς απέναντι του βρίσκεται η πηγή του Αγίου Αθανασίου. Το «πλυντήριο» μιας άλλης εποχής όπου οι νοικοκυρές έπλεναν τα ρούχα τους και οι κάτοικοι προμηθεύονταν το νερό του σπιτιού τους, κουβαλώντας το με κοφίνια πολύ πριν το δίκτυο ύδρευσης φτάσει ως εκεί.
Το Μουσείο Μάρκου στη Σύρο
«Φραγκοσυριανή γλυκιά»! Το Μουσείο Μάρκου Βαμβακάρη ιδρύθηκε το 1995 σε μία παλιά κατοικία στο κέντρο της Άνω Σύρου, η οποία αναπαλαιώθηκε προκειμένου να φιλοξενήσει τα προσωπικά αντικείμενα του μεγάλου τροβαδούρου, ο οποίος γεννήθηκε στην Άνω Σύρο το 1905 και πέρασε εκεί τα πρώτα χρόνια της ζωής του.
Οι φίλοι του Μάρκου κιαι του ρεμπέτικου τραγουδιού θα συναντήσουν στο μουσείο φωτογραφίες και παλιά ενθυμήματά του, το διαβατήριο και την ταυτότητά του, ρούχα και παπούτσια του, χειρόγραφα κείμενα και στίχους, το δαχτυλίδι και το ρολόι του και άλλα προσωπικά αντικείμενά του που παραχωρήθηκαν από την οικογένειά του για να εκτεθούν στο μουσείο που φέρει το όνομά του.
Λίγο πριν το μουσείο του Μάρκου, θα βρείτε την Εκθεση Παραδοσιακών Επαγγελμάτων. Ενας χώρος στο ισόγειο και τον πρώτο όροφο ενός παλιού ανωσυριανού σπιτιού, όπου εκτίθενται εργαλεία και μηχανήματα από επαγγέλματα που είτε έχουν πια εκλείψει είτε δεν χρησιμοποιούνται πια. Τα σύνεργα του παλιού κουρέα, τα καλάθια του γαλατά, τα εργαλεία του μαραγκού, του ράφτη, του αγρότη, του κτηνοτρόφου, του μελισσοκόμου, μέχρι και αργαλειός, όλα βρίσκουν τη θέση τους στη μικρή έκθεση.
Η Απάνω Μεριά της Σύρου
Στο βορειότερο κομμάτι της Σύρου, συναντάμε την Απάνω Μεριά, μια περιοχή φυσικού κάλους με ξερολιθιές, με δρόμους και μονοπάτια και λίγους κατοίκους που συνυπάρχουν αρμονικά με τη φύση. Οταν ο καιρός είναι καθαρός μπορείς να δεις από Νάξο μέχρι Δήλο.
Το προγραμμα του Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου ΑΝΩ
Δευτέρα 22.08.2022, Ρεσιτάλ εκκλησιαστικού οργάνου Lukáš Petřvalský (Τσεχία), εκκλησιαστικό όργανο
Τετάρτη 24.08.2022 Έργα για εκκλησιαστικό όργανο και φωνή Natalia Rakhmatulina (Μάλτα), εκκλησιαστικό όργανο Joseph Lia (Μάλτα), βαρύτονος
Σάββατο 27.08.2022 Έργα για εκκλησιαστικό όργανο και όμποε Mariola Brzoska (Πολωνία), εκκλησιαστικό όργανο Rafael Gabriel Przybyła (Πολωνία), όμποε
Τις συναυλίες παρουσιάζει ο ραδιοφωνικός παραγωγός και Σύμβουλος του καλλιτεχνικού προγράμματός του Φεστιβάλ ΑΝΩ, Νίκος Κανελλόπουλος.
Παράλληλες εκδηλώσεις στη Συρο
Πέμπτη 25.08.2022
Προβολή αφιερωμάτων – ταινιών μικρού μήκους :
• Η Παναγιά του Καρμήλου στην Άνω Σύρο
• Η μουσική συνάντηση δυο θρησκευτικών παραδόσεων
• Η Πρώτη Κυρία του εκκλησιαστικού οργάνου του Αγίου Γεωργίου
Εκθέσεις
• Ομαδική Έκθεση φωτογραφίας με θέμα:
Το εκκλησιαστικό όργανο της Άνω Σύρου
σε συνεργασία με τη Λέσχη Φωτογραφίας – Κινηματογράφου Σύρου Αίθουσα Επιβατικού Σταθμού λιμένα Ερμούπολης
18.08.2022 έως 31.08.2022
· Έκθεση του Εθνικού Μουσείου της Πράγας με τίτλο:
«Διάσημοι Τσέχοι Συνθέτες»
σε συνεργασία με το Τσέχικο Κέντρο Αθήνας
Προαύλιος χώρος Καθεδρικού Ναού Αγίου Γεωργίου Άνω Σύρου
22.08.2022 έως 27.08.2022