Το σχέδιο της Οδηγίας για την εργασία μέσω ψηφιακής πλατφόρμας καθιερώνει τεκμήριο εξαρτημένης εργασίας, σημειώνει η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής.
Την τροποποίηση του άρθρου 69 του ν. 4808/2021 με το οποίο καθιερώθηκε, ειδικά για τις περιπτώσεις των συνεργαζομένων με ψηφιακές πλατφόρμες, το τεκμήριο παροχής ανεξάρτητης εργασίας, προκρίνει σε σημείωμα του το Επιστημονικό Συμβούλιο της Βουλής, στην περίπτωση που υιοθετηθεί το σχέδιο της Οδηγίας για την εργασία μέσω ψηφιακής πλατφόρμας.
Στις επισημάνσεις του Επιστημονικού Συμβουλίου αναφέρθηκαν βουλευτές της αντιπολίτευσης, κατά τη σημερινή (25/2) κοινή συνεδρίαση των Επιτροπών Ευρωπαϊκών και Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, με αντικείμενο την εξέταση της Πρότασης Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων σε πλατφόρμες [COM (2021) 762].
Επί του συγκεκριμένου σχεδίου Οδηγίας, ο Kώστας Παπαδημητρίου, προϊστάμενος του Τμήματος Μελετών Οικονομίας, Περιβάλλοντος και Τεχνολογίας της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής, καθηγητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, αναφέρει για την εργασία μέσω ψηφιακής πλατφόρμας: «Προκύπτει στην περίπτωση της εν λόγω εργασίας το κρίσιμο ερώτημα εάν πρόκειται ή όχι για σχέση εξαρτημένης εργασίας, ώστε να εφαρμόσουμε το εργατικό δίκαιο και να εξασφαλίσουμε στοιχειώδη προστασία.
»Ορισμένα αλλοδαπά δικαστήρια έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι εργαζόμενοι της πλατφόρμας (Uber εν προκειμένω) δεν συνδέονται με σχέση ανεξαρτήτων υπηρεσιών, αλλά είτε με σχέση εξαρτημένης εργασίας είτε με την ενδιάμεση σχέση μεταξύ εξάρτησης και ανεξαρτησίας (workers).
»Στη χώρα μας ήδη αναφέρεται στο άρθρο 69 παρ. 1 ν. 4808/2021 ότι oι ψηφιακές πλατφόρμες συνδέονται με τους παρόχους υπηρεσιών με συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ή συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών ή έργου. Όμως, με το άρθρο 69 παρ. 2 ν. 4808/2021 καθιερώθηκε, ειδικά για τις περιπτώσεις των συνεργαζομένων με ψηφιακές πλατφόρμες, το τεκμήριο παροχής ανεξάρτητης εργασίας.
»Ειδικότερα, ορίζεται ότι η σύμβαση μεταξύ της ψηφιακής πλατφόρμας και του παρόχου υπηρεσιών τεκμαίρεται ότι δεν είναι εξαρτημένης εργασίας, εφόσον ο πάροχος υπηρεσιών δικαιούται, βάσει της σύμβασής του, σωρευτικά:
- α) Να χρησιμοποιεί υπεργολάβους ή υποκατάστατους για να παρέχουν τις υπηρεσίες που έχει αναλάβει να προσφέρει.
- β) Να επιλέγει τα διάφορα έργα που η ψηφιακή πλατφόρμα του προτείνει να αναλάβει ή να θέτει μονομερώς ο ίδιος τον μέγιστο αριθμό τέτοιων έργων που εκάστοτε θα αναλαμβάνει.
- γ) Να παρέχει τις ανεξάρτητες υπηρεσίες του προς οποιονδήποτε τρίτο ή να εκτελεί έργα για οποιονδήποτε τρίτο.
- δ) Να καθορίζει ο ίδιος τον χρόνο παροχής των υπηρεσιών του, εντός δεδομένων χρονικών πλαισίων, προσαρμόζοντάς τον στις προσωπικές του ανάγκες.
Εν προκειμένω, όμως, αναφέρεται στη διάταξη ότι οι παραπάνω όροι εξετάζονται "βάσει της σύμβασης". Δηλαδή, θα αρκεί για τη δημιουργία του εν λόγω τεκμηρίου η απλή διαμόρφωση της συμβάσεως, η οποία συνήθως επιχειρείται από την εργοδοτική πλευρά με προδιατυπωμένους όρους. Εφ' όσον, λοιπόν, πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις, θα ισχύει, κατά την παραπάνω διάταξη, τεκμήριο ανεξάρτητης εργασίας, αλλά προφανώς θα μπορεί ο εργαζόμενος να αποδείξει ότι, τελικά και σε αντίθεση με το τεκμήριο, υπάρχει εξάρτηση του εργαζομένου και ασκείται διευθυντικό δικαίωμα.
Η προτεινόμενη ρύθμιση της παρ. 4 κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση, καθιερώνοντας τεκμήριο εξαρτημένης και όχι ανεξάρτητης εργασίας. Προς τον σκοπό αυτό αναφέρονται ορισμένα κριτήρια με βάση τα οποία μπορεί να εφαρμοσθεί το τεκμήριο, ως προς το οποίο μπορεί βεβαίως να υπάρχει ανταπόδειξη. Συνεπώς, εάν τυχόν υιοθετηθεί ως έχει το κείμενο της Οδηγίας, θα πρέπει να τροποποιηθεί η παραπάνω εθνική ρύθμιση, ώστε να είναι σχετικά προσαρμοσμένη προς την ευρωπαϊκή».