Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος πρότεινε να καταφύγει η κυβέρνηση στο λαό για το θέμα της ισότητας στο γάμο. Να κάνει, δηλαδή, δημοψήφισμα από το αποτέλεσμα του οποίου θα κριθεί εάν τα ομόφυλα ζευγάρια θα έχουν το δικαίωμα να συνάπτουν πολιτικό γάμο και να αποκτούν παιδιά, όπως και τα ετερόφυλα.
Με μια πρώτη ανάγνωση η πρόταση του Αρχιεπισκόπου μοιάζει δημοκρατική. Παρά ταύτα, εάν γινόταν δεκτή, θα οδηγούσε στην παραβίαση μιας βασικής αρχής του δημοκρατικού πολιτεύματος και του νομικού μας πολιτισμού. Ας δούμε γιατί: Βάσει του άρθρου 2, παράγραφος 1 του ελληνικού Συντάγματος «Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελεί την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας» και δεν τίθεται σε διαπραγμάτευση. Από την ώρα, λοιπόν, που η αναγνώριση της ισότητας στο γάμο εντάσσεται στη σφαίρα των ατομικών δικαιωμάτων που έρχεται να εγγυηθεί η Πολιτεία, θα ήταν αδιανόητο να τεθεί σε δημοψήφισμα. Σύμφωνα με το Σύνταγμα μας «τα δικαιώματα, οι ελευθερίες, η αναγνώριση του άλλου ως φορέα αναπαλλοτρίωτων δικαιωμάτων , η αξία της ζωής και το απαραβίαστο της αποτελούν προυποθετικούς όρους της Δημοκρατίας». (Δημήτρης Χαραλάμπης, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης,
Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης).
Για όλα αυτά δεν μπορούμε να ψηφίσουμε αν πρέπει να ισχύουν, ή όχι. Η ισχύς τους είναι η προϋπόθεση της δυνατότητάς μας να ψηφίζουμε, να αποφασίζουμε ελεύθερα, η προϋπόθεση της αυτονομίας και της ελευθερίας μας, ως ιδιώτες και πολίτες. Η ισχύς των δικαιωμάτων και ελευθεριών, που κατοχυρώνονται και τυπικά ως θεμελιώδη άρθρα κάθε δημοκρατικού Συντάγματος, είναι conditio sine qua non της Δημοκρατίας και της διαδικασίας λήψης απόφασης, είναι ο όρος συγκρότησης δημοκρατικής κοινωνίας.
Ούτως ή άλλως, πέραν της πρόνοιας του ελληνικού Συντάγματος, τα θέματα των δικαιωμάτων είναι από τη φύση τους ασύμβατα με την έννοια του δημοψηφίσματος, όπως πολύ σωστά επεσήμανε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Αν αποφάσιζε η πλειοψηφία με άμεσο τρόπο για κάθε νομικό ζήτημα, τότε θα μπορούσαμε να στήνουμε ακόμη και λαϊκά δικαστήρια. Αυτό, όμως, ουδεμία σχέση έχει με Δημοκρατία. Αν κάναμε δημοψήφισμα, πιθανότατα δεν θα επιτρεπόταν η ίση πρόσβαση Ελλήνων και μεταναστών στην Παιδεία και στην Υγεία, ίσως ακόμη και να προχωρούσαμε σε μαζικές απελάσεις ή να επαναφέραμε τη θανατική ποινή.
Η χώρα μας, όπως όλη η Ευρώπη, έχει αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Αυτό σημαίνει ότι η Βουλή νομοθετεί καθ υπόδειξη της κυβέρνησης. Οι νόμοι ισχύουν για όλους αλλά δεν φτιάχνονται από όλους, ούτε από τους περισσότερους. Οφείλουν να προστατεύουν τα δικαιώματα ενός εκάστου, επομένως και για μια χούφτα ανθρώπους μπορεί η Πολιτεία να νομοθετήσει, αν κρίνει ότι θίγονται τα δικαιώματα τους. Δεν είναι ανάγκη να συμφωνούν οι περισσότεροι σε αυτό, ούτε αποτελεί κατά κανένα τρόπο και για κανένα λόγο προϋπόθεση η σύμφωνη γνώμη τους.
Υπάρχει όμως και κάτι ακόμη: Μπορεί κανείς, άραγε, να φανταστεί τι θα γινόταν αν μια κυβέρνηση έθετε σε δημοψήφισμα την ισότητα στο γάμο; Θα είχαμε μια προεκλογική περίοδο γεμάτη κοινωνική ένταση, ιδανική για μικροκομματικές σκοπιμότητες και κομματική εκμετάλλευση, η οποία θα μετέτρεπε το θέμα της ισότητας σε θέμα κοινωνικού διχασμού. Ευτυχώς που η πρόταση αυτή απορρίφθηκε αμέσως και χωρίς δεύτερη συζήτηση.