H τροπολογία της «δωδεκάτης ώρας», με την οποία η κυβέρνηση επιχείρησε να «διασφαλίσει» ότι η εγκατάσταση POS είναι υποχρεωτική για τους δικηγόρους, προδίδει με πόση ευτέλεια ασκείται η νομοθετική εξουσία.
Είναι ενδεικτικό ότι επί της ουσίας η τροπολογία δεν ανατρέπει όσα έχει κρίνει η Αρχή για την Προστασία Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα στη Γνωμοδότηση της με αριθμό 3/2017. Στο αίτημα των Δικηγορικών Συλλόγων είχε σημειωθεί ότι η αντικατάσταση της λέξης «καταναλωτές» με «πληρωτές» δεν μεταβάλλει το γεγονός ότι η υπουργική απόφαση, με την οποία επιβλήθηκε η εγκατάσταση POS, είναι ανίσχυρη για τους δικηγόρους διότι κείται εκτός του πλαισίου της εξουσιοδότησης που παρέσχε ο νόμος προς τους υπουργούς. Η Αρχή έκρινε ότι αυτό είναι βάσιμο. Η τροπολογία, δηλαδή, εισάγει κάτι που έχει ήδη κριθεί μη νόμιμο! Και το κάνει εσπευσμένα, ενώ στις 11 Οκτωβρίου το όλο ζήτημα πρόκειται να κριθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας..
Από πλευράς ύφους, η κυβερνητική κίνηση είναι ακόμη χειρότερη. Με την κατάθεση της τροπολογίας, η κυβέρνηση αναγνώρισε εμμέσως ότι υπάρχει νομικό ζήτημα. Αντί να το μελετήσει με νηφαλιότητα και να ελέγξει μήπως όντως συζητούμε για κάτι που δεν θα ωφελήσει ούτε τους εντολείς των δικηγόρων, ούτε τα φορολογικά έσοδα, αλλά μόνο τις προμηθεύτριες των POS τράπεζες, προτίμησε μία κίνηση της τελευταίας στιγμής για να δρέψει φθηνές εντυπώσεις – σε όσους λίγους πολίτες είναι ακόμη πρόθυμοι να πιστέψουν ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι «εχθροί» και, άρα, ό,τι τους επιβαρύνει είναι …για καλό.
Οι έχοντες σχέση με δικηγόρους γνωρίζουν ότι οι πληρωμές, όταν είναι «επίσημες», γίνονται μέσω τραπεζικού λογαριασμού, οπότε το POS περιττεύει. Άλλωστε, το κίνητρο της φοροδιαφυγής δεν το γεννά η έλλειψη … POS, αλλά ο συνδυασμός των πολύ υψηλών ασφαλιστικών εισφορών και φόρων εισοδήματος των αυταπασχολουμένων με τον επαχθέστατο ΦΠΑ 24%. Το συνολικό βάρος προκαλεί τον κίνδυνο να προσφύγουν κάποιοι στη φοροδιαφυγή ως μέσο επιβίωσης, αυτό το ενδεχόμενο, όμως, δεν καταπολεμάται με τη χρήση των POS.
Για τους δικηγόρους παραμένει, ωστόσο, το άμεσο πρακτικό ερώτημα αν θα εγκαταστήσουν POS, ακόμη και αν δεν το επιθυμούν ούτε το έχουν ανάγκη. Η Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα παράσχει νομική στήριξη στις περιπτώσεις αυτές. Για τον μέσο δικηγόρο, όμως, η προοπτική να του επιβληθεί πρόστιμο, να προσφύγει (πληρώνοντάς το, ώστε να έχει ενημερότητα) και να περιμένει να το πάρει πίσω όποτε, μετά από χρόνια δικαιωθεί, δεν είναι ανώδυνη. Και εκεί βασίζεται η κυβέρνηση: παρότι παρανομεί, πιστεύει πως λίγοι θα επιλέξουν την ταλαιπωρία.
Ενόψει αυτού, οι Δικηγορικοί Σύλλογοι δεν πρέπει, απλώς, να καταρτίσουν σχέδια δικογράφων για τα μελλοντικά «θύματα» των προστίμων, αλλά να εξαντλήσουν το διαθέσιμο νομικό οπλοστάσιο. Πρέπει, για παράδειγμα, οι Σύλλογοι να κοινοποιήσουν τη Γνωμοδότηση της ΑΠΔΠΧ στις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές με την επισήμανση ότι τυχόν παραβίαση της Γνωμοδότησης επισύρει επιβολή προστίμου εις βάρος του Δημοσίου, αλλά ενδεχομένως και στοιχειοθέτηση αδικήματος από την πλευρά των υπαλλήλων-ελεγκτών.
Όπως φαίνεται και σε άλλα ζητήματα, η σημερινή ηγεσία της Διοίκησης αναζητεί συνεχώς τρόπους να παρακάμπτει τις Ανεξάρτητες Αρχές και τις ίδιες τις αποφάσεις των Δικαστηρίων. Αν θέλει κανείς να αντισταθεί στην τακτική αυτή, η αντίδραση πρέπει να είναι η ευρύτερη δυνατή.
Η Ιωάννα Καλαντζάκου – Τσατσαρώνη είναι αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών