Με τον Κώστα Μητσοτάκη, είχαμε σχέσεις «αγάπης-μίσους» για περισσότερα από 35 χρόνια.
Σχεδόν σ’ ολόκληρη την διάρκεια του επαγγελματικού μου βίου, ως πολιτικού συντάκτη αρχικά και αρθρογράφου στην συνέχεια.
Να διευκρινίσω: το “μίσος”, ήταν από πλευράς μου. Πολιτικά, δεν ανήκα ποτέ στην δεξιά ή την κεντροδεξιά. Ως έφηβος μεγάλωνα με τα αναθέματα τής αποστασίας, ως φοιτητής πωρώθηκα με τον φανατισμό των νεολαιών, και ως δημοσιογράφος του άσκησα έντονη κριτική (όχι πάντα αντικειμενική, ομολογώ) εκμεταλλευόμενος τις συγκυρίες σε συνδυασμό με δικά του λάθη.
Δεν είχε ποτέ τηλεφωνήσει σε διευθυντή του μέσου που εργαζόμουν, να διαμαρτυρηθεί για κάποιες σκληρότητες ή ελλιπή πληροφόρηση στα κείμενά μου. Σχεδόν πάντα, όμως, ακόμη και όταν ήταν πρωθυπουργός, κάποια στιγμή έβρισκε χρόνο (και απ’ ότι ξέρω, όχι μόνο για μένα) να μου τηλεφωνήσει και μ’ ένα απλό “Θάνο..”, πρώτα μου εξηγούσε, κατά την δική του άποψη, γιατί τον είχα αδικήσει ή άλλοτε μου εμφάνιζε τις πηγές μου αναξιόπιστες και εμπαθείς. Κάτι για το οποίο δεν είχε πάντα δίκιο...
“Να με παίρνεις τηλέφωνο να σου επιβεβαιώνω γεγονότα, να φωτίζεις και την άλλη πλευρά. Εγώ, θα σου λέω πάντα την αλήθεια...” (έστω την δική του εκδοχή) επέμενε, και η τηλεφωνική επικοινωνία έκλεινε με ένα “πέρνα από το γραφείο να τα πούμε...”.Τα λέγαμε. Εκείνος τα δικά του, εγώ τα δικά μου, φορτισμένα συχνά με “νεανική τόλμη” που δικαιολογούσε η διαφορά 30 ετών που μας χώριζε. Σ’ αυτές τις συζητήσεις, ανεκάλυψε ότι μ’ αρέσει... η τσικουδιά και το χαρτάκι! “Και τα δυο, θέλουν ρέγουλα και αυτοσυγκράτηση...”, με συμβούλευε χαμογελαστά (πέραν της έντασης που είχε προηγηθεί στην πολιτική κουβέντα που είχε προηγηθεί) και από κάποια στιγμή και μετά, κάθε φορά που τον “περιποιούμουν”, μετά από δυο-τρεις μέρες ερχόταν ο γλυκύτατος Μανούσος στο σπίτι ή κάποιος από την ασφάλειά του, να μου φέρει πεσκέσι, “αυτό από τον Πρόεδρο...”, ένα τρίκιλο τσικουδιά, και ένα τρίκιλο από το δικό του λάδι. Έμαθα ότι την τσικουδιά (ένα απίθανο πράγμα!) την έφτιαχνε ένας μοναχός σε μοναστήρι που ανήκε στον “Ψηλό”. Πάντα τον ευχαριστούσα, και εκείνος απαντούσε περιπαικτικά, “θα σου στείλω κι’ άλλη, την επόμενη φορά που θα με περιποιηθείς...”
Με τον καιρό, άρχισα να εκτιμώ πολύ τα χαρίσματά του- χωρίς ποτέ να με πείσει να ψηφίσω ΝΔ! Όχι πως το προσπάθησε, κι’ όλας. Εκτιμούσε τις “κόντρες” μας, δεχόταν, ως αληθινός φιλελεύθερος ανεκτικός αστός, την άλλη άποψη και προσπαθούσε με (τα δικά του) επιχειρήματα να την “εμπλουτίσει”. Γνήσια ευγενής, δεκτικός και με φιλόφρονα διάθεση στην κριτική, επέτρεπε αν δεν καλλιεργούσε κι’ όλας την διαφορετική άποψη στον συνομιλητή του. Και πάνω απ’ όλα, άκουγε...
Έχουν γραφεί αυτές τις μέρες και θα γραφούν και στο μέλλον πολλά για τον “Ψηλό”. Κρατάω από τις δικές μου εμπειρίες, την μέχρι βαθμού... εκνευρισμού ψυχραιμία του, ότι έλεγε ωμά την αλήθεια στις πολιτικές αναλύσεις και προοπτικές, χωρίς να φοβάται το πολιτικό κόστος, ότι (όπως, φευ, αποδείχθηκε με τεράστιο για την χώρα κόστος...) έβλεπε πολύ μπροστά από την εποχή του και επεδίωκε (ως πρωθυπουργός) πολιτικές που δεν αφορούσαν ευκαιριακά το σήμερα, αλλά κοίταγαν με ανησυχία το αύριο. Και σ’ αυτό το “αύριο”, μαθημένος από την πολυτάραχη και με σκαμπανεβάσματα διαδρομή του, δεν θεωρούσε τίποτε “δεδομένο”. Ούτε την δημοκρατική τάξη, για την οποία πίστευε ότι “πρέπει να δίνουμε καθημερινές μάχες...”
Τι να αναλογιστείς; Την εμμονή του με τις μεταρρυθμίσεις, τις ιδιωτικοποιήσεις (πολιτικές που αύξησαν κατακόρυφα τον αριθμό των εχθρών του-ακόμη και μέσα στο ίδιο του το κόμμα!) τις αντιλαϊκές (πλην σωτήριες για μεγάλο διάστημα) αποφάσεις του στο ασφαλιστικό, τον πόλεμο που του κήρυξαν για τον ΟΤΕ, τα... ξεβρακώματα στους δρόμους συνδικαλιστών με αφορμή την ιδιωτικοποίηση των αστικών συγκοινωνιών; Το 1994 δεν είχε προειδοποιήσει μέσα στην Βουλή ότι “αν συνεχίσουμε να ζούμε και να ξοδεύουμε για να συντηρούμε το τεράστιο κράτος, σε κάμποσα χρόνια θα καταφύγουμε στο ΔΝΤ...”; Κι’ όλα αυτά ( που ως γενική αντίληψη αποτελούν σήμερα ευκταίο στόχο!) 25 χρόνια πριν! Χωρίς να τον νοιάζει το “Εφιάλτης”, η μαζική κοινωνική αλλά και συντεχνιακή αντίδραση, οι φράξιες μέσα στην “λαϊκή” ΝΔ...
Έκανε σημαντικά λάθη, και ως πρωθυπουργός και ως αντιπολίτευση. Σήμερα, με την ασφάλεια που επιτρέπει ο χρόνος, βλέπει κανείς ότι τα λάθη του, ακόμη και τα μεγάλα (παραίτηση από την ηγεσία της ΝΔ, μετά την πτώση της κυβέρνησής του το ‘93, η παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο κ.λ.π) ήταν κατ’ ουσία λάθη πολιτικής, κομματικής “τακτικής”, όχι λάθη στρατηγικών επιλογών και πολιτικών, όχι λάθη αρχών και οραμάτων.
Τον είχα συναντήσει, πριν ένα χρόνο περίπου, στο γραφείο του. Στην διάρκεια της σύντομης κουβέντας μας, θυμάμαι την απογοήτευσή του για την πολιτική κατάσταση και τις δυσοίωνες προβλέψεις “με δαύτους...”. Φεύγοντας, με κράτησε από το χέρι και μου είπε: “πολύ φοβάμαι, ότι ακόμη κι’ αυτοί που με πολέμησαν με πάθος και εμμονές, θα παραδεχθούν ότι στα βασικά που έλεγα και ήθελα να κάνω πράξη, είχα δίκιο, Κάπως αργά, όμως...”
Και πράγματι. Με τον “Ψηλό”, συνέβη κάτι αξιοσημείωτο σε τούτο τον τόπο: όταν πλέον έπαψε επισήμως και θεσμικά να ασχολείται με τα κοινά (ως ιδιώτης, δεν σταμάτησε ποτέ), σταδιακά αλλά με διαρκώς αυξητική τάση άνθρωποι που τον είχαν εγκαταλείψει, πολεμήσει, κρίνει σκληρά και συχνά απαξιωτικά, κατέληξαν να γίνουν... “Μητσοτακικοί”! Και αν όχι υπό την έννοια των ψηφοφόρων της ΝΔ, πάντως ως σημείο αναφοράς, με την σκέψη “αν είχε καταφέρει να κάνει τότε, όσα έβλεπε και ήθελε, σήμερα θα ήμασταν πολύ διαφορετικά...”.
Καλό ταξίδι του. Συμφωνούσες ή διαφωνούσες μαζί του, ήταν ο τελευταίος από τους “μεγάλους”, και εδώ αλλά και σ’ ευρωπαϊκό επίπεδο...