Θα έχετε, ασφαλώς, ακούσεις φράσεις όπως «πόσο γρήγορα περνάει ο χρόνος», «ούτε κατάλαβα πότε πέρασε ο καιρός» ή άλλες παρόμοιες.
Θα έχετε, επίσης, ακούσει και φράσεις με το αντίθετο περιεχόμενο, όπως «δεν λέει να περάσει η μέρα». Έχω την εντύπωση ότι η αίσθησή μας για την ταχύτητα του χρόνου έχει σχέση την δραστηριότητα μας. Όταν κάνουμε πράγματα ο χρόνος περνάει γρήγορα, ενώ όταν παραμένουμε αδρανείς ο χρόνος αργεί.
Δεν έχω φιλοσοφική διάθεση, ούτε τις απαραίτητες γνώσεις για τέτοιου είδους αναζητήσεις. Η σημασία του χρόνου άστραψε στο μυαλό μου όταν διάβασα δύο άρθρα στο περιοδικό ΕΠΟΧΕΣ που προσφέρεται με ΤΟ ΒΗΜΑ της Κυριακής. Στο τεύχος 38 του Ιουνίου του 1966 δημοσιεύεται ένα άρθρο του Μάνου Χατζηδάκη, του μουσικοσυνθέτη που τώρα μας βλέπει από ψηλά, με τίτλο «Η Μουσική Πραγματικότητα στον Τόπο μας», και ένα του καθηγητή Γ. Μ. Σηφάκη με τίτλο «Τι είναι Πανεπιστήμιο;»
Παραθέτω δύο αποσπάσματα, ένα από κάθε άρθρο. Γράφει ο Χατζηδακης (σελ. 60):
«Από την άλλη πλευρά, οι υπάρχοντες μουσικοί της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών έχουν συσπειρωθεί σ’ ένα συνδικάτο και απαγορεύουν την οιανδήποτε ύπαρξη καλού μουσικού ή διδασκάλου. Οι ιθύνοντες, αβέβαιοι για τον εαυτό τους και έχοντας ανάγκη αυτό το συνδικάτο, συμβιβάζονται με την κατάσταση. Αποτέλεσμα: ασφυξία και φυσιολογικός θάνατος. Και η πολιτική του Κράτους ως σήμερα –επειδή κατά την γνωστή έκφραση, πολλοί «πρόφτασαν να δηλώσουν» ότι είναι αρχιμουσικοί, συνθέτες, μουσικοί-συνίσταται ακριβώς στο να συμβιβάζει τις φιλοδοξίες των δηλωσάντων, και να αγνοή τις περιπτώσεις των γνήσια ανανεωτικών στοιχείων επειδή σκέπτεται ψηφοθηρικά».
Αυτά λέει ο Χατζηδάκης. Δείτε τώρα τι λέει ο Σηφάκης (σελ. 69):
«Είναι εγκληματικό τα βραχυχρόνια κομματικά και τα τοπικιστικά συμφέροντα να αποτελούν κίνητρα οποιασδήποτε ενέργειας, που πρόκειται να έχη επιπτώσεις στο μέλλον της ελληνικής επιστήμης, από το οποίο εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά το μέλλον της χώρας»
Στα σύντομα αυτά αποσμάσματα κατονομάζονται, από δύο διαφορετικούς ανθρώπους, που το μόνο κοινό τους μπορεί να ήταν η αγάπη για την χώρα, οι τέσσερεις παράγοντες της κακοδαιμονίας της πατρίδας μας. Ήτοι συνδικαλιστές, ψηφοθηρεύοντες πολιτικοί, κόμματα και τοπικισμός.
Θα σκεφθείτε ότι αυτά τα γνωρίζουμε πλέον. Το καταστροφικό έργο των συνδικαλιστών έχει ήδη αποκαλυφθεί σε κάθε πλευρά της οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Την υποκρισία και τις ψευδείς υποσχέσεις των πολιτικών τις έχουμε χορτάσει. Όσο για τα τοπικιστικά συμφέροντα, έχουμε τρανταχτά παραδείγματα της δράσης τους. Π.Χ. το Πανεπιστήμιο της Πελοποννήσου κείτεται αποδιαρθρωμένο και παράλυτο σε πέντε(ναι, σε πέντε) πόλεις. Το ίδιο και το Πανεπιστήμιο του Αιγαίου, αλλά αυτό σε έξι νησιά, όχι πόλεις. (Απορία: πώς λειτουργεί η Σύγκλητος σε αυτά τα ιδρύματα;) .
Πραγματικά, αυτά τα έχουμε πλέον εμπεδώσει. Το ενδιαφέρον στα παραπάνω αποσπάσματα είναι ότι γράφτηκαν πενήντα χρόνια πριν, μισόν αιώνα, και τίποτα δεν έχει αλλάξει. Σαν να μην πέρασε ο χρόνος από την Ελλάδα. Μας παρέκαμψε.
Οι ένοχοι για την κατάντια της χώρας άφηναν τον χρόνο να περνά προσκολλημένοι στην εξυπηρέτηση των ταπεινών συμφερόντων τους
.…………………………………………………………………………………………….
Ο κ. Θ. Π. Λιανός είναι Ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών