Πριν από δέκα χρόνια, για ένα φοιτητικό δυαράκι η ζητούμενη τιμή ήταν γύρω στα 300 ευρώ. Πλέον, δεν φτάνουν ούτε τα 500 ευρώ και μάλιστα για ακίνητα αμφιβόλου ποιότητας.
Η έρευνα της Geoaxis σε 6 φοιτητουπόλεις είναι αποκαλυπτική. Όχι γιατί δεν γνωρίζαμε τις συνθήκες ζούγκλας, που έχουν δημιουργηθεί, αλλά γιατί η κατάσταση αποτυπώνεται σε πίνακες και ψυχρούς αριθμούς. Ποιο είναι το βασικό συμπέρασμα;
Αύξηση πάνω από 80% στην Αθήνα για ένα φοιτητικό διαμέρισμα
Η Αθήνα αποτελεί την πόλη με τις υψηλότερες και η Κομοτηνή την πόλη με τις χαμηλότερες τιμές ενοικίασης τυπικών, παλαιών, φοιτητικών διαμερισμάτων. Και για να το κάνουμε πιο σαφές, σε σχέση με 10 χρόνια πριν, οι ζητούμενες τιμές αυξήθηκαν μεσοσταθμικά σε ποσοστό 61,9% με την Αθήνα να καταγράφει εντυπωσιακή αύξηση κατά 80,42%!!!
Όσο για τα περσινά, ήδη πολύ υψηλά επίπεδα, το επίπεδο της αύξησης των ζητούμενων μισθωμάτων προσδιορίζεται μεσοσταθμικά στο 18,7%.
Και φυσικά δεν μιλάμε για διαμερίσματα υψηλής ποιότητας, αν κρίνει κανείς από την ηλικία τους. Τα μεγαλύτερα σε ηλικία φοιτητικά διαμερίσματα καταγράφονται στη Θεσσαλονίκη (Κέντρο) με διάμεση ηλικία τα 53 έτη. Ακολουθεί η Αθήνα με διάμεση ηλικία τα 48 έτη, ο Βόλος και η Πάτρα με 33 και 32 έτη αντίστοιχα και η Κομοτηνή με 23 έτη. Την μικρότερη διάμεση ηλικία βρίσκουμε στο Ηράκλειο Κρήτης με... μόλις 22 έτη.
Η ουσία είναι ότι δεν θα πρέπει να αναμένεται αλλαγή σκηνικού. Τουναντίον. Βασικό εύρημα της έρευνας είναι ότι σαφώς λιγότερα φοιτητικά διαμερίσματα βρίσκονται διαθέσιμα στην αγορά σε σχέση με το 2014, καθώς ένα ποσοστό ακινήτων περί το 15-20% έχει εισέλθει οριστικά σε καθεστώς βραχυχρόνιας μίσθωσης, ενώ η προσφορά φοιτητικών διαμερισμάτων αναμένεται να σημειώσει περαιτέρω μείωση λόγω αύξησης του τουρισμού.
«Φωτιά» τα ενοίκια και σε καταστήματα, γραφεία
Δεν είναι τυχαίο ότι καθώς η ποιότητα των υφιστάμενων (κρατικών) πανεπιστημιακών φοιτητικών εστιών θεωρούνται από ανεκτές ως απογοητευτικές, ενώ η αριθμητική ανεπάρκειά τους είναι δεδομένη, τη γρήγορα αναπτυσσόμενη ζήτηση έσπευσαν να εκμεταλλευτούν πολλές ιδιωτικές εταιρίες από όλο το φάσμα της αγοράς real estate (ΑΕΕΑΠ, κατασκευαστικές, επενδυτές, funds, ιδιώτες κά). Η τάση επένδυσης στο συγκεκριμένο κλάδο αναμένεται να ενταθεί σημαντικά.
Δεν είναι, όμως, μόνο η φοιτητική στέγη που έχει τραβήξει τον ανήφορο. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και στην επαγγελματική στέγη. Σύμφωνα με σχετική μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, κατά το 1ο εξάμηνο του 2023 εισέρρευσαν από το εξωτερικό στη Ελληνική αγορά ακινήτων 1,1 δισ. ευρώ (+ 39,5%), ενώ κατά το 2ο τρίμηνο ο ρυθμός αύξησης σημείωσε επιτάχυνση (+ 46,2%), με τις επενδύσεις να ανέρχονται σε 605,8 εκ ευρώ.
Οι λόγοι για τη διατήρηση και το 2023 του επενδυτικού ενδιαφέροντος από το εξωτερικό είναι: α/ το έλλειμα αποθέματος επαγγελματικών ακίνητων συμβατών με κριτήρια ESG (περιβαλλοντικά) και η ζήτηση αυτών από εταιρικούς μισθωτές, β/ η απήχηση των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, γ/ η ζήτηση για άδειες παραμονής μέσω του προγράμματος «χρυσή βίζα», αλλά και δ/ το γεγονός ότι τα ακίνητα στην Ελλάδα είναι αισθητά φθηνότερα σε σχέση με τα αντίστοιχα του εξωτερικού.
Ειδικότερα, η Ελλάδα παρουσιάζει υψηλά μισθώματα ανά τ.μ. το μήνα και υψηλότερες αποδόσεις σε όλες τις κατηγορίες ακίνητων σε σχέση με τις αγορές της Ευρώπης (εκτός Μ. Βρετανίας). Είναι ενδεικτικό ότι ένα κατάστημα στην Ερμού “δίνει” 285 ευρώ/τμ το μήνα, όταν ένα αντίστοιχο στη Λισαβόνα “δίνει” λιγότερα από τα μισά.
Βραχυπρόθεσμοι παράμετροι που πιθανόν να επηρεάσουν αρνητικά τον κλάδο της επαγγελματικής στέγης είναι η αύξηση στο ενεργειακό καθώς και το κατασκευαστικό κόστος, η γεωπολιτική αβεβαιότητα η οποία εκτιμάται ότι θα μπορούσε να καθυστερήσει ή και να οδηγήσει σε στάση αναμονής την επενδυτική δραστηριότητα, ο κύκλος πιο “σφιχτής” νομισματικής πολιτικής με την άνοδο των επιτοκίων που εφαρμόζουν οι κεντρικές τράπεζες.