Με το... «καλημέρα», το ΥΠΕΘΟ υπολογίζει ότι βάζοντας τους πρώτους κανόνες στην αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων, μπορεί να προσθέσει στα κρατικά ταμεία περί τα 38 εκ ευρώ.
Πώς θα συμβεί αυτό; Πολύ απλά αντιμετωπίζοντας το σύνολο αυτών των ακινήτων ως τουριστικά καταλύματα, τουλάχιστον στο διάστημα που χρησιμοποιούνται ως τέτοια.
Έτσι, από την Πρωτοχρονιά, όλα ανεξαιρέτως τα ακίνητα που διατίθενται για βραχυχρόνια μίσθωση θα επιβαρύνονται με το Φόρο Διαμονής, που επιβαρύνει ήδη και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια. Κι επειδή αυτός ο Φόρος αυξάνεται για όλα τα καταλύματα- εν είδει “πράσινου” Τέλους- οι μισθώσεις τύπου Airbnb θα επιβαρύνονται πλέον με Φόρο Διαμονής 1,5 ευρώ την ημέρα, ο οποίος θα πρέπει να αναγράφεται στην πλατφόρμα, μαζί με την τιμή του καταλύματος.
Το pressing στην αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων δεν σταματά, όμως, εδώ. Υπάρχουν στοιχεία και δεδομένα, που ενισχύουν τις φωνές όσων υποστηρίζουν πως στήθηκε ένα τρελό πάρτι, από το οποίο δεν χάνουν μόνο τα κρατικά ταμεία, αλλά προκαλούνται και αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνία, με πιο εμφανές πρόβλημα αυτό της έλλειψης στέγης.
Τι δείχνουν αυτά τα στοιχεία; Ότι περίπου 170.000 ακίνητα διατίθεται για βραχυχρόνιες μισθώσεις, ενώ κάλλιστα θα μπορούσαν να καλύπτουν μεγάλο μέρος των στεγαστικών αναγκών, όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και στα νησιά, όπου δάσκαλοι, γιατροί και άλλοι δημόσιοι λειτουργοί είτε δεν βρίσκουν σπίτι να μείνουν είτε πρέπει να πληρώσουν το... μισθό τους! Σύμφωνα με μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, στη διετία 2023- 2024 η προσφορά κατοικιών θα υπολείπεται της ζήτησης κατά περίπου 30.000 ακίνητα κι αυτό θα προκαλέσει αύξηση τιμών πώλησης κατά 7%, με ό,τι συνεπάγεται αυτό και για τις τιμές των ενοικίων.
«Φρένο» στην ασυδοσία των βραχυχρόνιων μισθώσεων
Ο προφανής στόχος του ΥΠΕΘΟ δεν είναι να στερήσει ή να επιβαρύνει υπέρμετρα αυτό το συμπληρωματικό εισόδημα σε όσους διαθέτουν ένα ή δύο ακίνητα για βραχυχρόνια μίσθωση, αλλά να αντιμετωπίσει ως επαγγελματίες όσους θησαυρίζουν διαθέτοντας πάνω από 3 ακίνητα στην αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων και μάλιστα με αυξανόμενες αποδόσεις. Και δεν είναι λίγοι.
Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι τρία ή περισσότερα ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση έχουν 7.440 φυσικά πρόσωπα, στα οποία αντιστοιχούν συνολικά 30.329 ακίνητα. Τι θα υποχρεωθούν να κάνουν όλοι αυτοί; Να κάνουν έναρξη εργασιών με ειδικό ΚΑΔ, να ανοίξουν βιβλία και να αναλάβουν τις ανάλογες φορολογικές υποχρεώσεις, δηλαδή να καταβάλλουν ΦΠΑ και Τέλος Παρεπιδημούντων 0,5%, ως τουριστικά καταλύματα. Ανάλογη υποχρέωση για ΦΠΑ και Τέλος Παρεπιδημούντων θα έχουν, πλέον και 5.297 νομικά πρόσωπα με 57.696 ακίνητα (το 34,2% των ακινήτων), εκτός εάν επιλέξουν μέρος αυτών να τα μετατρέψουν σε μακροχρόνια μίσθωση.
Σε κάθε περίπτωση τα λεφτά είναι πολλά για να συνεχίσει το Κράτος να περιμένει... αυτορρύθμιση της αγοράς, πόσο μάλλον όταν εκτός από τα διαφυγόντα έσοδα για το Δημόσιο- περί τα 317 εκ ευρώ σύμφωνα με μελέτη της Grant Thornton- και τις παράπλευρες απώλειες (αθέμιτος ανταγωνισμός στα οργανωμένα καταλύματα, απώλεια 39 χιλιάδων θέσεων εργασίας κρίση στέγης, επιβάρυνση αστικού ιστού), υπάρχει και το πρόβλημα της φοροδιαφυγής.
Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι ο τζίρος στην οικονομία διαμοιρασμού άγγιζε τα 3,4 δισ ευρώ πριν ξεκινήσει η φετινή τουριστική περίοδος. Οι διασταυρώσεις της ΑΑΔΕ με τα στοιχεία που στέλνουν οι μεγάλες πλατφόρμες βραχυχρόνιων μισθώσεων φανέρωσε αδήλωτα έσοδα άνω των 100 εκ ευρώ. Η εκτίμηση είναι ότι υπάρχει ακόμα “ψωμί” σε αυτούς τους ελέγχους, που θα ενταθούν μετά την υπογραφή του επικαιροποιημένου μνημονίου συνεργασίας με αυτές τις πλατφόρμες αλλά και την ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου.
Για να καταστούν, όμως, πιο αποτελεσματικοί αυτοί οι έλεγχοι θα πρέπει να κλείσουν και τα... “παραθυράκια” στο νόμο. Πρώτη αλλαγή, ο ορισμός της βραχυχρόνιας μίσθωσης, η οποία θα θεωρείται τέτοια εφόσον πρόκειται για μίσθωση με συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, μικρότερη των 60 συνεχόμενων ημερών, ακινήτου που είναι αναρτημένο σε ψηφιακή πλατφόρμα και εφόσον δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων.
Δεύτερη αλλαγή, που έρχεται να απαντήσει στο φαινόμενο της μετατροπής ολόκληρων πολυκατοικιών σε συγκροτήματα μισθώσεων τύπου Airbnb, είναι ότι σε αυτές τις περιπτώσεις η πολυκατοικία θα θεωρείται, πλέον, τουριστικό κατάλυμα και θα πρέπει να έχει σχετική αδειοδότηση.
Η τρίτη αλλαγή αφορά στις κυρώσεις, που γίνονται πιο αυστηρές. Έτσι, σε περίπτωση μη εγγραφής στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης, το πρόστιμο ανά χρήση ορίζεται σε 50%, των ακαθαρίστων εσόδων του τελευταίου φορολογικού έτους και κατ’ ελάχιστο 5.000 ευρώ, ενώ σήμερα είναι οριζόντιο και ανέρχεται σε 5.000 ευρώ. Σε περίπτωση υποτροπής για επόμενη χρήση το πρόστιμο θα διπλασιάζεται.
«Σαφάρι» για «μαύρο» χρήμα στις αγοραπωλησίες
Στο πεδίο των αγοραπωλησιών η μάχη με τη φοροδιαφυγή και το “μαύρο” χρήμα είναι σαφώς πιο δύσκολη, αν και στο ΥΠΕΘΟ σε πρώτη φάση αναγνωρίζουν ότι ο ρεαλιστικός στόχος είναι να περιοριστεί το... πάρτι.
Η απόφαση να επιτρέπονται εφεξής οι αγοραπωλησίες μόνο μέσω τραπεζών και να απαγορευτούν τα μετρητά, αναμφίβολα ταρακούνησε την αγορά, που είχε συνηθίσει αλλιώς. Προφανώς και ο στόχος δεν είναι το ρευστό, που μπορεί να βρίσκεται κάτω από το “στρώμα” αλλά είναι φορολογημένο και είχε βγει από τις τράπεζες σε εκείνες τις δύσκολες ημέρες των Μνημονίων, αλλά το χρήμα που “μυρίζει”. Και δεν είναι λίγο.
Τα στοιχεία που παρουσίασε το ΥΠΕΘΟ αναμφίβολα προκάλεσαν αίσθηση και σίγουρα “φωτογράφισαν” τους επόμενους ελεγκτικούς στόχους. Από το Μάρτιο του 2021, πάνω από 80.000 ακίνητα έχουν αλλάξει χέρια, με τα συμβόλαια να “γράφουν” περί τα 3,5 δισ ευρώ, τα οποία πληρώθηκαν είτε αποκλειστικά είτε εν μέρει με “ζεστό” χρήμα!