Πριν καν φτάσει στη Βουλή το φορολογικό νομοσχέδιο, το ΥΠΕΘΟ φρόντισε να απενεργοποιήσει μια διάταξη- «βόμβα» και να λειάνει τις «γωνίες» άλλων διατάξεων, που είχαν συγκεντρώσει εκατοντάδες σχόλια στη διαβούλευση.
Η διάταξη, που είχε ανάψει “φωτιές” στους επαγγελματίες- όχι αδικαιολόγητα ειδικά για κάποιους κλάδους- ήταν η ειδική προσαύξηση για όσους εμφανίζουν τζίρο πολύ υψηλότερο του μέσου όρου των υπολοίπων βάσει Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας. Πλέον αυτή η προσαύξηση “κουρεύεται” στα όρια του... μηδέν.
Η διάταξη υπό διαβούλευση προέβλεπε προσαύξηση:
- 35% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του μέσου όρου του ΚΑΔ
- 70% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 150% του μέσου όρου
- 100% για όσους ο ετήσιος τζίρος είναι μεγαλύτερος του 200% του μέσου όρου, με ανώτατο όριο τις 50.000 ευρώ.
Αυτό που προκαλούσε σύγκρυο, ήταν ότι αυτή η προσαύξηση έμπαινε πάνω στο τεκμαρτό εισόδημα. Έτσι, για παράδειγμα κάποιος επαγγελματίας, που θα βαρυνόταν αρχικά με τεκμαρτό “καθαρό” εισόδημα 10.920 ευρώ (το ελάχιστο του νέου συστήματος), αν δήλωνε τζίρο πάνω από το μέσο όρο των συναδέλφων του έστω κατά 1 ευρώ, θα είχε προσαύξηση 35% στο αρχικό τεκμαρτό εισόδημα, δηλαδή “καπέλο” άλλα 3.822 ευρώ, με αποτέλεσμα να καλείται να πληρώσει φόρο για 14.742 ευρώ. Με αυτήν την προσαύξηση, ο νέος φόρος θα ήταν 1.943 ευρώ, αντί για 1.102 ευρώ.
Οι πληροφορίες λένε ότι αυτοί οι συντελεστές προσαύξησης επιλέχθηκαν για να “τιμωρηθούν” κάποιες δεκάδες ή εκατοντάδες επαγγελματιών, οι οποίοι ενώ εμφάνιζαν ακραίους τζίρους, κατέληγαν με ελάχιστο ή μηδενικό “καθαρό” εισόδημα. Κατόπιν ωρίμου σκέψεως και για να μην καούν τα χλωρά μαζί με τα ξερά, αποφασίστηκε η προσαύξηση λόγω τζίρου να “κουρευτεί” με την... ψιλή.
Η νέα διάταξη έχει δύο αλλαγές: 1) ο συντελεστής προσαύξησης είναι μόλις 5% και β) δεν εφαρμόζεται στο αρχικό τεκμαρτό εισόδημα, αλλά επί του ποσού, κατά το οποίο ο τζίρος του υπόχρεου υπερβαίνει τον μέσο τζίρο του ΚΑΔ. Για παράδειγμα, ελεύθερος επαγγελματίας με ετήσιο τζίρο 35.000 ευρώ υπερβαίνει τον μέσο τζίρο του ΚΑΔ κατά 10.000 ευρώ (ετήσιος τζίρος 35.000 ευρώ – μέσος ετήσιος κύκλος εργασιών ΚΑΔ 25.000 ευρώ = 10.000 ευρώ). Η προσαύξηση 5% θα εφαρμοστεί στις 10.000 ευρώ, δηλαδή με λίγα λόγια προκύπτει προσαύξηση 500 ευρώ αντί των 3.822 ευρώ, που προέκυπτε με την αρχική διάταξη.
Τέλος Επιτηδεύματος
Η δεύτερη αλλαγή, που στόχο έχει να λειτουργήσει πυροσβεστικά, είναι η οριζόντια μείωση του Τέλους Επιτηδεύματος.
Η αρχική σκέψη ήταν η μείωση του Τέλους να έρθει νωρίτερα για όλους- το 2024 αντί του 2025- αλλά το ποσοστό της μείωσης να διαφοροποιείται εν είδει κινήτρου για όσους δηλώσουν υψηλότερο εισόδημα από το τεκμαρτό. Γι' αυτούς, το Τέλος θα μειωνόταν κατά 50% και για τους υπόλοιπους κατά 25%.
Η τελική διάταξη προβλέπει οριζόντια μείωση 50% για όλους, κάτι που σημαίνει ότι ακόμα και αυτοί που θα φορολογηθούν το 2024 βάσει τεκμηρίου, θα έχουν μεγαλύτερο όφελος από το “ψαλίδισμα” του Τέλους Επιτηδεύματος κατά το ήμισυ. Όπως διευκρινίζει το υπουργείο, για κάθε υποκατάστημα των φυσικών προσώπων, το Τέλος Επιτηδεύματος μειώνεται στα 300 ευρώ από 600 ευρώ που ισχύει σήμερα.
Εξαιρέσεις και απαλλαγές
Η τρίτη αλλαγή αφορά στην προσθήκη νέων εξαιρέσεων και απαλλαγών από το νέο τρόπο φορολόγησης των επαγγελματιών. Αν και δεν πέρασε τελικά η εισήγηση να συνυπολογίζεται το οικογενειακό εισόδημα για να “κουρεύεται” το τεκμήριο, όπως επίσης η πρόταση να λαμβάνεται υπόψιν και το εισόδημα από ακίνητα, πλην μισθών-συντάξεων- αγροτικών, η λίστα των εξαιρέσεων εμπλουτίστηκε.
Κατ' αρχάς, θα υπάρξει ειδική μέριμνα για τις εποχικές επιχειρήσεις, αλλά με τη στενή έννοια του νόμου, έτσι ώστε να μην ανοίξουν ερμηνευτικά “παραθυράκια”. Με βάση τον 1836/1989, εποχικές επιχειρήσεις χαρακτηρίζονται αυτές οι οποίες από τη φύση τους, τις καιρικές ή ιδιαίτερες συνθήκες ή λόγω των χρησιμοποιούμενων πρώτων υλών, λειτουργούν κάθε ημερολογιακό έτος για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από δύο και μικρότερο από εννέα μήνες. Σχετική λίστα ΚΑΔ έχει η ΑΑΔΕ και αναμένονται οδηγίες.
Από την εφαρμογή του τεκμηρίου απαλλάσσονται πλήρως οι αγρότες, όσοι αμείβονται με μπλοκάκι και με έως 3 εργοδότες καθώς και οι επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%. Επιπλέον, το τεκμήριο μειώνεται κατά 50% για τους επαγγελματίες:
α) που παρουσιάζουν αναπηρία 67% έως 79%
β) που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία σε οικισμούς με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους
γ) σε γονείς μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα τέκνα
δ) σε γονείς με εξαρτώμενα τέκνα με ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον 67%
ε) σε γονείς πολύτεκνων οικογενειών
Ειδικό καθεστώς θα ισχύσει για τους νέους επαγγελματίες με “κούρεμα” του τεκμηρίου κατά 100% για τα τρία πρώτα χρόνια, 67% για τον 4ο χρόνο και 33% για τον 5ο χρόνο, κάτι που σημαίνει πρακτικά ότι το τεκμαρτό εισόδημα θα τους “πιάσει” από τον 6ο χρόνο δραστηριότητας τους.
Τα «όπλα» των υπόχρεων
Βασικό επιχείρημα του ΥΠΕΘΟ στις αντιδράσεις των επαγγελματιών είναι ότι και το νέο τεκμήριο είναι μαχητό. Πέρα από τις συνήθεις περιπτώσεις (στρατιωτική θητεία, νοσηλεία κλπ) προστέθηκε η περίπτωση της εγκυμοσύνης και της λοχείας, η περίπτωση των ζημιών από φυσικές καταστροφές, καθώς και η ανάκληση της άδειας λειτουργίας π.χ. για φορολογικούς ή υγειονομικούς λόγους.
Το... κρυφό χαρτί του υπουργείου ήταν ότι οι επαγγελματίες θα μπορούν να αμφισβητούν το τεκμήριο, αρκεί να αποδέχονται φορολογικό έλεγχο σε βάθος. Το ζητούμενο και στοίχημα για το ΥΠΕΘΟ και την ΑΑΔΕ είναι να διασφαλιστεί ότι αυτοί οι έλεγχοι θα είναι γρήγοροι και διαφανείς, έτσι ώστε να μην καταστεί “κενό” γράμμα η σχετική πρόβλεψη.
Ας ασφαλιστική δικλείδα για τους... πονηρούς προβλέπεται ότι για μια 4ετία μετά την ψήφιση του νόμου, φορολογούμενος που διακόπτει το ελεύθερο επάγγελμα και συμμετέχει ως μοναδικός μέτοχος ή εταίρος σε μονοπρόσωπη εταιρεία που ασκεί την ίδια επιχειρηματική δραστηριότητα, μπορεί να φορολογείται με το τεκμήριο αν από τη σύγκριση των φόρων στις δυο περιπτώσεις προκύπτει μικρότερη φορολογική επιβάρυνση.
Υπενθυμίζεται ότι οι επαγγελματίες που θα φορολογηθούν για τα φετινά εισοδήματα με το τεκμήριο, θα πληρώσουν το 2024 μειωμένη κατά 50% προκαταβολή φόρου, υπολογιζόμενη πάνω στη διαφορά τεκμαρτού και δηλωθέντος κέρδους. Όσο για τα προσδοκώμενα οφέλη για τον Κρατικό Προϋπολογισμό, “ψαλιδίστηκαν” κατά 50 εκατ ευρώ, δηλαδή στα 552 εκ ευρώ, μετά τις ριζικές αλλαγές που έγιναν.
Ανακαινίσεις
Πέρα από τις αλλαγές στο πλαίσιο φορολόγησης των επαγγελματιών, τα φώτα της δημοσιότητας τράβηξε και το νέο πλαίσιο φοροεκπτώσεων για ανακαινίσεις- επισκευές.
Όπως έγραψε χθες το iefimerida, για να διασωθεί η αρχική διάταξη, που αποδείχθηκε ότι είχε τεράστιο δημοσιονομικό κόστος, αποφασίστηκε ριζικό “λίφτινγκ”. Έτσι ενώ αρχικά προβλεπόταν φοροέκπτωση 100% στις δαπάνες υπηρεσιών- υλικών, με “ταβάνι” τις 16.000 ευρώ, η διάταξη που πήρε το “οκ” προβλέπει “κόφτη” στις δαπάνες για τα υλικά.
Η διαφορά είναι ότι ενώ οι πληροφορίες έλεγαν για “κόφτη” στο 1/3 του συνόλου των δαπανών ανακαίνισης, τελικά η διάταξη που πήρε το δρόμο για τη Βουλή προβλέπει ότι οι δαπάνες για υλικά λαμβάνονται υπόψη μέχρι ποσού που αντιστοιχεί στο 1/3 του ποσού για δαπάνες υπηρεσιών.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Αν έχουμε μια συνολική δαπάνη 12.000 ευρώ, εκ των οποίων οι 3.000 ευρώ είναι για υπηρεσίες και 9.000 ευρώ για υλικά, από αυτές τις 9.000 ευρώ θα ληφθούν υπόψιν για φοροέκπτωση μόνο τα 1.000 ευρώ, που αντιστοιχούν στο 1/3 της δαπάνης για υπηρεσίες. Άρα μιλάμε για συνολική φοροέκπτωση 4.000 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση το νέο πλαίσιο είναι ευνοϊκότερο, καθώς σήμερα η αντίστοιχη φοροέκπτωση αφορά μόνο στο 40% των δαπανών για υπηρεσίες, δηλαδή μόλις 1.200 ευρώ.