Η χοντροκομμένη παρέμβαση του Σόιμπλε στο θέμα των πολεμικών αποζημιώσεων της Γερμανίας προς την Ελλάδα (να κοιτάνε τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να κάνουν οι Έλληνες και να μην παραμυθιάζονται με τις αποζημιώσεις -αυτό μας είπε grosso modo ο Γερμανός που λατρεύουμε να μισούμε...) και η πολύ προσεκτική και διπλωματική απάντηση του υπουργού Εξωτερικών Δημήτρη Αβραμόπουλου (έχουμε δικαίωμα ν' ανακινήσουμε το θέμα -θα κρίνουμε εμείς το πώς και το πότε...) ξαναφέρνει ένα πρόβλημα-ταμπού των πολλών τελευταίων δεκαετιών στην επικαιρότητα. Καλό είναι αυτό. Το αν θα έχει και καλή, θετική κατάληξη θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ενδελεχή μελέτη της νομικής υπόστασης του θέματος, τους χειρισμούς που θ' ακολουθήσουν, από την σοβαρότητα και ψυχραιμία που θα επιδειχθεί από πλευράς μας. Γιατί, το συγκεκριμένο ζήτημα δεν είναι μόνο πολιτικό και ηθικό, είναι και νομικό.
Κατ' αρχάς, μια απορία: ο πόλεμος έληξε πριν από περίπου... 70 χρόνια. Έπρεπε να μας πέσει η κρίση κατακέφαλα για να «θυμηθούμε» πώς έχουμε λαμβάνειν πολεμικές αποζημιώσεις; Η αριστερά, βέβαια, κατά καιρούς κι' ανάλογα με την επικαιρότητα, ανακινούσε είναι η αλήθεια το θέμα. Ποτέ, όμως, δεν έγινε κάποια σοβαρή αναψηλάφησή του. Δεν πληροφορηθήκαμε έγκυρα και στοιχειοθετημένα ποια ήταν στην πραγματικότητα η συμφωνία (δημόσια και μυστική) του Κωνσταντίνου Καραμανλή, στα τέλη της δεκαετίας του '50, με την Γερμανία για το θέμα κι' αν και κατά πόσο αποτέλεσε το «αντιστάθμισμα» η θρυλούμενη παραίτησή μας, τότε, από το δικαίωμα των αποζημιώσεων για να δεχθεί η Γερμανία τις στρατιές των Ελλήνων «γκασταρμπάιστερ». Αν, μετά από εκείνη την συμφωνία και τα «συνομολογηθέντα» δικαιούμεθα να διεκδικήσουμε πλέον (και δη αναδρομικά και με τόκους...) χρήματα. Μήπως, δηλαδή, ο αντιπαθής Σόϊμπλε κάτι ξέρει που λέει « το συγκεκριμένο θέμα, έχει ξεκαθαρισθεί από καιρό»...
Τα σχετικά αρχεία, είναι χαρακτηρισμένα «απόρρητα» από το υπουργείο Οικονομικών, και μόλις τώρα, μετά την ανακίνηση του ζητήματος, επισήμως με ερωτήσεις βουλευτών, το... απύθμενο χρέος μας και την... συνδρομή του Spiegel που υπολογίζει τα χρήματα που μας χρωστάει η Γερμανία γύρω στα 160 δισ. ευρώ, το υπουργείο Εξωτερικών αποστέλλει την έκθεση που συνέταξε και του έστειλε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτος πάνω στα απόρρητα αρχεία, στον πρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους «προς επεξεργασία, αξιολόγηση και στοιχειοθέτηση των αξιώσεων του ελληνικού Δημοσίου». Κοντός ψαλμός-επιτέλους, κάτι που έπρεπε να έχει γίνει... μισό αιώνα πριν,αν μη τι άλλο για να μην ανακυκλώνονται μύθοι και προσδοκίες, γίνεται.
Το ζήτημα είναι πολύπλοκο και πολυεπίπεδο -κι' αυτό το «μυστικό αρχείο», κάτι μου λέει πως δεν αφήνει και πολλά περιθώρια ελπίδων. Θα δείξει. Νομικοί και ειδικοί, όμως, που έχουν αφιερώσει χρόνια από την ζωή τους μελετώντας ακαδημαϊκά και πρακτικά τα όσα μας χρωστάει (ηθικά, ανθρωπιστικά, πολιτικά...) η Γερμανία , υποστηρίζουν με πάθος ότι το θέμα των πολεμικών αποζημιώσεων, ακόμη κι' αν με κάποιο «απόρρητο» πολιτικό τρόπο έχει «κλείσει», είναι εντελώς ξεχωριστό -επί της ουσίας- από το άλλο μεγάλο ζήτημα του αναγκαστικού κατοχικού δανείου που υποχρεώθηκε κατά την διάρκεια του πολέμου να συνομολογήσει η Τράπεζα της Ελλάδος με τις δυνάμεις κατοχής, βάσει του οποίου τ' αποθέματα σε χρυσό της χώρας μεταφέρθηκαν στο Γ' Ράιχ. Επιμένουν ότι το συγκεκριμένο σκέλος των όσων μας χρωστάει η Γερμανία, είναι αποσυνδεδεμένο (νομικά, όχι πολιτικά) από τις αποζημιώσεις και τις όποιες κρυφές «συνομολογήσεις» χουν γίνει πριν μισό αιώνα, και δεν παραγράφεται, δεδομένου ότι ήδη κατά την διάρκεια του πολέμου, μέχρι το 1944, η Γερμανία είχε «αποπληρώσει» κάποιες δόσεις του αναγκαστικού δανείου.
Δεν γνωρίζουμε αν, κατά πόσο και σε ποιο βαθμό η μυστική συμφωνία Καραμανλή - Αντενάουερ για τις αποζημιώσεις (αυτή που, μάλλον ,επικαλείται γενικώς ο Σόιμπλε) περιλαμβάνει ΚΑΙ το θέμα του αναγκαστικού κατοχικού δανείου. Οι έχοντες ασχοληθεί, λένε πώς όχι. Και η αποστροφή του Δημήτρη Αβραμόπουλου στην απάντησή του στην Βουλή, σ' ερώτηση βουλευτή, ότι «ανοικτό και διακριτό από το ζήτημα των πολεμικών αποζημιώσεων παραμένει το θέμα του κατοχικού δανείου...», καθώς επίσης και η τελευταία δήλωση-απάντησή του στο Σόιμπλε πως «αν έχει λήξει η όχι η υπόθεση, το καθορίζει η διεθνής δικαιοσύνη...» πολιτικά αλλά και πρακτικά συνηγορεί και ενισχύει την 'άποψη αυτή.
Οι από δω και πέρα χειρισμοί και ενέργειες πάνω στο συγκεκριμένο θέμα, πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί, μελετημένοι, ψύχραιμοι , με συνεκτίμηση όλων των παραμέτρων. Όταν είσαι με την πλάτη στο καναβάτσο και σε μεγάλο βαθμό εξαρτάσαι από τις αποφάσεις (και την επιρροή που ασκεί σε συλλογικότερες αποφάσεις),ο όποιος αντίδικός σου, ακόμη κι' αν όλο το δίκιο είναι με το μέρος σου θέλει σκέψη και σχεδιασμό το πότε και το πώς θα χτυπήσεις την γροθιά σου στο τραπέζι. Ανούσιοι παλικαρισμοί και επικοινωνιακές κορώνες πρόσκαιρης μικροκομματικής εμβέλειας, μόνο κακό μπορούν να προκαλέσουν . Το θετικό είναι πως μέχρι στιγμής συμπολιτευόμενα και αντιπολιτευόμενα κόμματα, επιδεικνύουν ωριμότητα και σοβαρότητα, σχεδόν ομονοούν πάνω στο θέμα. Μακάρι να διατηρηθεί αυτό το κλίμα. Και καλού κακού... να χτυπήσουμε ξύλο, να μην «χτυπήσει» το «κουφό λιοντάρι» του ανεκδότου!