Η κυβέρνηση και η τρόικα είχαν την φαεινή ιδέα να εξαπλασιάσουν ουσιαστικά την φορολογία του πετρελαίου θέρμανσης. Στόχος, θεωρητικώς, η πάταξη του λαθρεμπορίου και η αποκόμιση εσόδων. Το πρακτικό αποτέλεσμα, λόγω της πολύ υψηλής τιμής που επελέγη, ήταν η κάλυψη του ουρανού της Αθήνας και των άλλων μεγάλων πόλεων με ένα χειμωνιάτικο νέφος αιθαλομίχλης και η δραματική μείωση της κατανάλωσης του πετρελαίου θέρμανσης, που είχε ως συνέπεια να μην αυξηθούν καθόλου τα σχετικά έσοδα. Μόνη «θετική» εξέλιξη είναι η υποκατάσταση του πετρελαίου θέρμανσης με άλλα καύσιμα (κυρίως ξύλο και pellet), με σχετικά θετικότερο ισοζύγιο σε ό,τι αφορά τις εξωτερικές συναλλαγές.
Με δεδομένο όμως ότι η υποκατάσταση ορυκτών καυσίμων με καυσόξυλα αποτελεί σήμερα επιλογή των υποανάπτυκτων χωρών (Αφρική κ.λπ.), που δεν λαμβάνουν υπόψη το αυξημένο περιβαλλοντικό κόστος που έχει η χρήση ξύλου, η υποκατάσταση αυτή δεν θα έπρεπε να προκαλεί κανενός είδους ενθουσιασμό. Πρόκειται επί της ουσίας για μια ακόμα θηριώδη αποτυχία της φορολογικής μανίας που συνεχίζεται και εντείνεται μέχρι και σήμερα απτόητη, παρά το γεγονός ότι τα πράγματα αποδεικνύουν ότι έχει αποτύχει παταγωδώς. Αντίθετα η Ελλάδα διεκδικεί ένα ακόμα ρεκόρ. Προσφέρει μια από τις σπάνιες περιπτώσεις, για την εμπειρική απόδειξη της ύπαρξης της καμπύλης Λαφέρ([2]).
Συνολικά τώρα, το γενικότερο αποτέλεσμα της φορολογικής πολιτικής είναι αντίστοιχα αρνητικό. Τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το δημόσιο έφτασαν το 2012 στα 55 δις ευρώ (με νέα ληξιπρόθεσμα χρέη ύψους 12 δις εντός του 2012), ενώ σύμφωνα με στοιχεία του υπ. Οικονομικών που επικαλείται η Καθημερινή, ένας στους πέντε υπόχρεους (ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρήσεις) δεν υποβάλλει δήλωση ΦΠΑ. Μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου θα έπρεπε να είχαν υποβληθεί 5,2 εκατ. δηλώσεις. Τελικά υποβλήθηκαν 4,1 εκατ. δηλώσεις εμπρόθεσμα ενώ 1,1 δεν υπεβλήθησαν.
Συμπέρασμα, ενώ οι φορολογικοί συντελεστές αυξάνονται διαρκώς, με τελευταία πράξη την ψήφιση του φορολογικού νομοσχεδίου, τα έσοδα που προκύπτουν, όχι μόνο εξ αιτίας της αύξησης της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής, αλλά πλέον και της ευθείας άρνησης ή αδυναμίας πληρωμής των βεβαιωμένων φόρων, είναι δυσανάλογα μικρότερα της αύξησης των συντελεστών. Αντίθετα προκαλούν στραγγαλισμό της ιδιωτικής οικονομικής δραστηριότητας, ανεργία και οδηγούν στη διαρκή απομάκρυνση της υποτιθέμενης ανάκαμψης.
Ποια είναι η ουσία του αδιεξόδου αυτής της φορομπηχτικής πολιτικής, που εφαρμόζουν η κυβέρνηση και η τρόικα. Η ουσία είναι ότι στη χώρα είναι σήμερα άνεργος ένας στους τέσσερις πολίτες. Η ανεργία δεν είναι μόνο τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα. Είναι και θηριώδες οικονομικό πρόβλημα. Όταν η ανεργία είναι 20-22% πάνω από την ανεργία μιας καλά λειτουργούσας οικονομίας (την λεγόμενη «ανεργία τριβής» που είναι συνήθως 3% με 5%), στην ουσία έχουμε μια τεράστια σπατάλη οικονομικών πόρων. Σοβαρή ανάκαμψη χωρίς σοβαρή μείωση της εφιαλτικής σήμερα ανεργίας δεν μπορεί να υπάρξει. Η τρόικα προέβλεπε στις αρχές του 2011 ότι θα έχουμε σήμερα ανεργία 14%. Έπεσε παταγωδώς έξω σε κάθε πρόβλεψη. Σήμερα η ανεργία είναι 26,8% και συνεχίζει να αυξάνεται.
Πώς θα έρθει η μείωση της ανεργίας; Με οικονομικές πρωτοβουλίες αύξησης της παραγωγικής δραστηριότητας και προπαντός με παραγωγικές εξωστρεφείς επενδύσεις σε μεγάλη κλίμακα. Με δεδομένο ότι το κράτος έχει τελειώσει ως σοβαρός αναπτυξιακός μοχλός στην Ελλάδα, αυτό σημαίνει μεγάλη αύξηση του μεγέθους και των δραστηριοτήτων του ιδιωτικού τομέα. Πρέπει Έλληνες και ξένοι να βάλουν ξανά χρήματα (πολλά χρήματα), στην ελληνική οικονομία. Αυτό με τα σημερινά επίπεδα δημόσιων δαπανών και φορολογίας είναι παντελώς απίθανο. Κατά την τρόικα το μέγεθος του κράτους ως ποσοστό του ΑΕΠ θα είναι το 2016 το ίδιο με το 2004. Θα βρίσκεται στο 45% του ΑΕΠ.
Μ’ αυτό το μέγεθος του κράτους η Ελλάδα δεν βγαίνει από την κρίση. Η ίδια η σχέση δημόσιας-ιδιωτικής οικονομίας (45%-55%), με δεδομένη την χαμηλή παραγωγικότητα του ελληνικού κράτους, δεν επιτρέπει την πυροδότηση μιας αυτοτροφοδοτούμενης αναπτυξιακής διαδικασίας. Μια συρρικνωμένη ιδιωτική οικονομία, που εκπροσωπεί το 55% του ΑΕΠ της χώρας δεν μπορεί ταυτόχρονα να επιστρέφει τόκους και χρεολύσια στους ξένους δανειστές και να δημιουργεί πρόσθετη ανάπτυξη για να απορροφήσει ανεργία 27%. Θα πρέπει να αναπτύσσεται με τρελούς ρυθμούς για να το κάνει αυτό που -με δεδομένο το σημερινό καθεστώς υπερφορολόγησης των έντιμων φορολογούμενων- είναι εντελώς εξωπραγματικοί. Ιδίως αν λάβουμε υπόψη ότι έχουν προηγηθεί 10 χρόνια αποεπένδυσης στον παραγωγικό τομέα και 5 χρόνια ύφεσης, που έχουν εξαντλήσει το περίσσευμα των ελληνικών νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Ενώ και οι ξένες επενδύσεις, υπονομεύονται από τα αντικίνητρα. Καταιγιστικοί φόροι, πολιτική αβεβαιότητα, γραφειοκρατία, χαοτική νομοθεσία, φαβοριτισμός προς όφελος των πολιτικά ισχυρών και διαφθορά. Συμπέρασμα, αν δεν ανοίξουμε χώρο στον ιδιωτικό τομέα η χώρα δεν μπορεί και δεν πρόκειται να βγει από το αδιέξοδο της φτώχειας και της στασιμότητας. ______________________________
([1]) O Θόδωρος Σκυλακάκης ειναι Ευρωβουλευτής, μέλος της Συμμαχίας Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη.
([2]) Πρόκειται για το οικονομικό θεώρημα σύμφωνα με το οποίο πέραν ενός επιπέδου οι φορολογικοί συντελεστές οδηγούν σε μείωση μάλλον παρά αύξηση των φορολογικών εσόδων. Η ύπαρξη της καμπύλης ξεκινά από την απλή σκέψη ότι με φορολογικό συντελεστή 100% δεν υπάρχει κανένα κίνητρο για εργασία, συνεπώς το εισόδημα που παράγεται είναι μηδενικό και αντίστοιχα μηδενικά είναι και τα φορολογικά έσοδα επί του εισοδήματος αυτού. Συνεπώς οι φορολογικοί συντελεστές που μεγιστοποιούν τα έσοδα του κράτους δεν είναι οι υψηλότεροι, αλλά αυτοί που δίνουν επαρκή κίνητρα για οικονομική δραστηριότητα και ανάπτυξη.