Το θέμα του γνωστού ιστότοπου BuzzFeed ήταν προφανές: τα 17 βιβλιοπωλεία σε όλο τον κόσμο που θα σας αλλάξουν τη ζωή. Ονομαστά βιβλιοπωλεία όχι μόνο για το εύρος των τίτλων που διαθέτουν, αλλά και για την σπάνια ομορφιά τους.
Ανάμεσα σε αυτά βρίσκεται και το βιβλιοπωλείο «Ατλαντίς» στην Οία της Σαντορίνης. Διόλου πάραξενο, καθώς δεν είναι η πρώτη φορά που λαμβάνει εγκώμια και διθυράμβους. Ο Guardian το είχε χαρακτηρίζει ως το ομορφότερο του κόσμου, ενώ συχνά πυκνά εμφανίζεται σε σχετικές λίστες και φιγουράρει σε περίοπτες θέσεις.
Ήδη έχει κλείσει 10 χρόνια ζωής και αποτελεί ένα σημείο αναφοράς για τη Σαντορίνη. Όλα άρχισαν από μια... ξέφρενη ιδέα του Κρεγκ και του Ολιβερ, δύο Αμερικανών φοιτητών που το 2002 είχαν πάει για διακοπές στο Κυκλαδονήσι.
«Οταν τα βιβλία που είχαμε μαζί μας τελειώσαν, ψάξαμε ένα βιβλιοπωλείο για να αγοράσουμε καινούργια. Και όταν δεν βρήκαμε τελικά αυτό που θέλαμε, σκεφτήκαμε να... ανοίξουμε οι ίδιοι ένα, όπως θα το θέλαμε!», είχε διηγηθεί παλαιότερα στο «Εθνος» ο Κρεγκ Βάλζερ, ένας από τους εμπνευστές της «Ατλαντίδος». «Επιστρέψαμε πίσω στην Αμερική, τελειώσαμε τις σπουδές μας και αρχίσαμε να οργανώνουμε το σχέδιό μας».
Το 2003 η αρχή
Στο τέλος του 2003, οι νεαροί ήταν έτοιμοι να τολμήσουν. Στο εγχείρημά τους προσκάλεσαν φίλους τους από την Αγγλία, μεταξύ των οποίων και η Μαρία Παπαγαπίου, μια Ελληνίδα κυπριακής καταγωγής που γεννήθηκε στη Λευκωσία, αλλά μεγάλωσε στο Λονδίνο. Είχε μόλις επιστρέψει από ένα μεγάλο ταξίδι στην Ινδία που έκανε μετά τις σπουδές της και είχε δουλέψει πρόσφατα σε ένα βιβλιοπωλείο στο Λονδίνο, προσπαθώντας να διαπιστώσει τι ήθελε να κάνει στη ζωή της.
«Και τότε μια φίλη μου μου είπε για το πρότζεκτ. Η ιδέα μου άρεσε πολύ. Ημουν και η μόνη που ήξερα Ελληνικά -τα ελληνοκυπριακά της παροικίας- οπότε θα μπορούσα να βοηθήσω. Και είπα θα έρθω κι εγώ!», μας λέει.
Στο βαν που ξεκίνησε από το Κέιμπριτζ και έφτασε... Σαντορίνη, πέρα από τον Κρεγκ, τον Ολιβερ και τη Μαρία, ήταν ακόμη τρία άτομα, ο Κρις, ο Τιμ και ο Γουίλιαμ. «Φτάνοντας στη Σαντορίνη, αρχίσαμε να ψάχνουμε χώρους για να εγκαταστήσουμε το όνειρό μας. Σιγά σιγά, αναζητώντας κατάλληλη στέγη, γνωρίσαμε τους ντόπιους, οι οποίοι μας δέχθηκαν με μεγάλη χαρά. Λίγο καιρό μετά, βρήκαμε έναν ερειπωμένο κτίριο-σπηλιά στην Οία, κάτω από το κάστρο, που το ερωτευτήκαμε... Και η επισκευή άρχισε...», μας λέει ο Κρεγκ.
Υλικά των ντόπιων
«Αρχίσαμε να μαζεύουμε υλικά, οτιδήποτε μπορούσαμε να βρούμε στις παραλίες ή άλλα που μας προσέφεραν οι ντόπιοι. Φτιάξαμε ράφια, χωρίσματα, κρεβάτια, τραπέζια. Εκτός από βιβλιοπωλείο, το Atlantis θα ήταν και το σπίτι μας. Ακόμη και βάρκα ανεβάσαμε στην ταράτσα μας για να τη γεμίσουμε βιβλία!», εξηγεί η Μαρία. «Χρειάστηκε να περάσουμε από την Εφορία, τους λογιστές, νομικούς, τραπεζικούς. Λίγη γραφειοκρατία, πολλή βοήθεια και τα καταφέραμε! Οι άνθρωποι εκεί πίστεψαν σε αυτό που θέλαμε να κάνουμε και μας βοήθησαν πολύ», συμπληρώνει.
Το βιβλιοπωλείο άνοιξε τις πύλες του την άνοιξη του 2004. Και ήταν όπως το είχε ονειρευτεί εκείνη η... τρελή παρέα από το Κέιμπριτζ.
Φεστιβάλ και εκδηλώσεις
Στα ράφια του «Ατλαντίς» βρίσκει κανείς κυρίως ξενόγλωσσα βιβλία, με έμφαση στη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία, αλλά πολλοί ακόμη τίτλοι που συνυπάρχουν αρμονικά. Πελάτες ήταν, αρχικά, οι Σαντορινιοί, αλλά από στόμα σε στόμα η φήμη του διαδόθηκε και οι τουρίστες άρχισαν να καταφτάνουν. Επίσης, κάθε χρόνο πραγματοποιούνται φεστιβάλ με συζητήσεις και εκδηλώσεις.
«Σχετικά πρόσφατα, αρχίσαμε και τις δικές μας εκδόσεις, ένα εντελώς ξεχωριστό πρότζεκτ. Μικρές εκδόσεις σαν καρτ ποστάλ, από διηγήματα και ιστορίες που αγαπάμε όλοι μας. Τα μικρά αυτά βιβλιαράκια δεν βαραίνουν τις βαλίτσες των ταξιδιωτών και μπορούν να είναι ένα υπέροχο δώρο», μας λέει ο Κρεγκ. Οπως όλες οι επιχειρήσεις, έτσι και το καλύτερο βιβλιοπωλείο του κόσμου χτυπήθηκε από την κρίση στην Ελλάδα. Ηταν από τις πιο δύσκολες χρονιές μας. Το Atlantis ποτέ δεν έβγαζε μεγάλο κέρδος, αυτό που μας ένοιαζε ήταν κυρίως τα έξοδά του, αλλά με την κρίση κινδυνεύσαμε να κλείσουμε. Τότε ζητήσαμε τη βοήθεια του... κοινού.