Με λαμπερά αειθαλή φύλλα και φωτεινά κόκκινα μούρα, τα γκι είναι μία φυσική εορταστική διακόσμηση που στολίζει τα σπίτια όλη την περίοδο των Χριστουγέννων.
Συνήθως τα φύλλα τους είναι κοφτερά, ωστόσο δεν είναι όλα ίδια, ακόμα κι αν βρίσκονται στο ίδιο δέντρο και μάλιστα τώρα οι επιστήμονες πιστεύουν οτι τα φυτά κάνουν κατά βούληση κοφτερά τα φύλλα τους.
Μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο Βοτανικό περιοδικό Linnean παρουσιάζει παραλλαγές του φυλλώματος σε ένα μόνο δέντρο οι οποίες είναι ουσιαστικά αποτέλεσμα του περιβαλλοντός τους.
Ο επικεφαλής της μελέτης Κάρλος Χαρέρα από το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας της Ισπανίας και η ομάδα του μελέτησαν το Ευρωπαϊκό δέντρο Ilex aquifolium που μοιάζει με πουρνάρι. Τα Πουρνάρια, όπως και άλλα φυτά, μπορεί να έχουν διαφορετικές παραλλαγές φύλλων κατά τον ίδιο χρόνο. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται ετεροφυλλία και από τα 40 γκι που μελετήθηκαν, τα 39 δέντρα εμφάνιζαν το φαινόμενο αυτό
Οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι όσο πιο χαμηλά ήταν τα φύλλα στο δέντρο τόσο πιο κοφτερά ήταν, ενώ αντίθετα τα ψηλότερα φυλλώματα ήταν στρογγυλεμένα και λεία, γεγονός που πιθανόν να είναι η άμυνα του φυτού στις επιθέσεις των λαίμαργων ζώων.
Όλα τα φύλλα σε ένα δέντρο είναι γενετικά πανομοιότυπα και έχουν ακριβώς την ίδια αλληλουχία DNA. Ωστόσο εξετάζοντας το DNA τους βρήκαν ίχνη μιας χημικής διαδικασίας που ονομάζεται μεθυλίωση, η οποία τροποποιεί DNA, αλλά δεν μεταβάλλει τη γενετική ακολουθία του οργανισμού, αποδεικνύοντας έτσι ότι η παραλλαγή των φύλλων ήταν μια απάντηση στις περιβαλλοντικές ή γενετικές αλλαγές.
«Στα γκι, βρήκαμε ότι το DNA των αιχμηρών φύλλων ήταν σημαντικά λιγότερο μεθυλιωμένο σε σχέση με αυτό στα λεία φύλλα, και από αυτό συνεπάγεται ότι η μεθυλίωση είναι τελικά υπεύθυνη για τις αλλαγές στο σχήμα του φύλλου» εξηγεί ο Χερέρα και προσθέτει «Η καινοτομία της μελέτης μας είναι ότι αποδείξαμε ότι αυτές οι γνωστές μεταβολές στον τύπο φύλλων σχετίζονται με τις διαφορές στα πρότυπα μεθυλίωσης του DNA, δηλαδή, επιγενετικές αλλαγές που δεν εξαρτώνται από την διακύμανση στην αλληλουχία του DNA»
«Η ετεροφυλλία είναι ένα προφανές χαρακτηριστικό του είδους, ωστόσο, μέχρι τώρα, κανείς δεν μπόρεσε να καταλήξει σε έναν ακριβή μηχανισμό για το πώς συμβαίνει αυτό» δήλωσε ο Μάικ Φέι αρχισυντάκτης στο Βοτανικό περιοδικό Linnean και επικεφαλής της γενετικής στο Kew Royal Botanic Gardens.
«Η διαδικασία αυτή παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση των φυτών» τονίζει ο Χερέρα. «Η γρήγορη ανταπόκριση του DNA στις περιβαλλοντικές αλλαγές, θα μπορούσε να βοηθήσει τους οργανισμούς να επιβιώσουν. Είναι μέρος της προσαρμοστικότητας των συγκεκριμένων των φυτών» προσθέτει.