Η κρίση, τα απομεινάρια του lifestyle και το σχεδόν κορεσμένο ελληνικό τοπίο αφήνουν περιθώρια για δημιουργία στους νέους έλληνες αρχιτέκτονες; Απαντήσεις από αύριο στην 7η Μπιενάλε Νέων Αρχιτεκτόνων στο Μουσείο Μπενάκη.
Βήμα για την δημόσια προβολή του έργου τους και την έναρξη μια συζήτησης για τη νέα ελληνική αρχιτεκτονική βρήκαν 71 αρχιτεκτονικά γραφεία που υπέβαλλαν 289 προτάσεις και συμμετέχουν στη φετινή Μπιενάλε Νέων Αρχιτεκτόνων σε μια στιγμή που η οικοδομή μοιάζει να βρίσκεται στην εντατική και τα δημόσια έργα να έχουν παγώσει -με ελάχιστες εξαιρέσεις. Έτσι οι συμμετοχές στη Μπιενάλε αφορούν κατοικίες και άλλα ιδιωτικά κτίρια αλλά και πολλές συμμετοχές σε διαγωνισμούς – το βασικό πεδίο άσκησης δημιουργικής αρχιτεκτονικής τα τελευταία χρόνια. Οι συμμετέχοντες έχουν ηλικία ως 45 ετών.
«Μία Mπιενάλε δεν καταγράφει μόνον τα πεπραγμένα μιας εποχής, αλλά ξεχωρίζει ορισμένα έργα ως τα αρτιότερα ή τα πλέον ενδιαφέροντα, μέσα από την συγκεκριμένη οπτική μιας κριτικής επιτροπής» επισημαίνει ο Ηλίας Κωνσταντόπουλος, πρόεδρος Δ.Σ. Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής. «Μέσα από τις Μπιενάλε του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής, αυτό που φαίνεται να αποτελεί μία σταθερή παράμετρο της παραγωγής αρχιτεκτονικού έργου στην Ελλάδα, τουλάχιστον μεταπολεμικά, είναι ότι η ατομική κατοικία εξακολουθεί να διατηρεί τα σκήπτρα, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά. Ενώ αυτό είναι οπωσδήποτε ένα θετικό γεγονός - καθώς μάλιστα η αρχιτεκτονική της σύγχρονης ελληνικής κατοικίας αναγνωρίζεται σταδιακά και εκτός Ελλάδας για την υψηλή της στάθμη - είναι ταυτόχρονα και ενδεικτικό της συνεχιζόμενης απουσίας αξιόλογων δημόσιων έργων στην χώρα. Αυτή η ένδεια, που δυστυχώς στοιχειώνει και τις νεότερες γενεές, μαρτυρά όχι μόνον την διαπιστωμένη χρόνια αρχιτεκτονική απουσία, αλλά πρώτιστα την έλλειψη ενός συλλογικού οράματος και κοινωνικού ενδιαφέροντος για τον δημόσιο χώρο.
Ένα άλλο, όχι αμελητέο, ενθαρρυντικό στοιχείο που διαφαίνεται στα πλαίσια της Biennale, είναι η συμμετοχή νέων αρχιτεκτόνων σε διαγωνισμούς και μάλιστα διεθνείς, με αρκετές διακρίσεις. Σε μία περίοδο παγκόσμιας οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής κρίσης οι νέοι αρχιτέκτονες δεν εξαντλούνται μόνον στον σχεδιασμό ιδιωτικών κατοικιών και αναζητούν διαφορετικούς εναλλακτικούς δρόμους αρχιτεκτονικής έκφρασης και παρουσίας.»
Τα δείγματα της σύγχρονης ελληνικής αρχιτεκτονικής, που παρουσιάστηκαν με αφορμή την πρόσκληση του ινστιτούτου για συμμετοχή στην 7η Biennale νέων αρχιτεκτόνων, αναδεικνύουν τρεις προθέσεις:
α) τη συνέχιση της συμπόρευσης με τα δυτικοευρωπαϊκά πρότυπα, ενίοτε αβίαστα και άλλοτε διατυπώνοντας μορφολογικές αντιστάσεις διαμέσου της χρήσης τοπικών υλικών,
β) την υπεράσπιση των κυρίαρχων ειδών, υιοθετώντας ωστόσο νέες κατασκευαστικές μεθόδους και προηγμένα υλικά κελύφους,
γ) την δήλωση μιας κριτικής αντίληψης σε ό,τι αφορά στη σχέση ανάμεσα στην αρχιτεκτονική και την πόλη.