Μπορεί στο υπουργείο Οικονομικών να αισθάνονται πιο αισιόδοξοι μετά από το χθεσινό τετ-α-τετ με τους Θεσμούς, ωστόσο γνωρίζουν ότι η αριθμητική των συντάξεων κινείται στην κόψη του ξυραφιού, όσο κι αν η Κομισιόν κλείνει το μάτι στην Αθήνα.
Η επιχειρηματολογία της ελληνικής πλευράς για να ζητήσει την ακύρωση της περικοπής των συντάξεων στηρίζεται σε δύο άξονες:
- επίτευξη μεγαλύτερου πλεονάσματος από τις αρχικές εκτιμήσεις το 2019
- «σπάσιμο» όσων αντίμετρων διασωθούν σε ορίζοντα τετραετίας.
Αν και η επιχειρηματολογία αυτή μοιάζει με τη λογική «και την πίτα ολάκερη και το σκύλο χορτάτο», οι Θεσμοί θα μετρήσουν τα στοιχεία που πήραν από την ελληνική πλευρά, με την ισορροπία των αριθμών να είναι τόσο λεπτή, που μοιάζει με ισορροπία του τρόμου.
Από την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, που οδηγεί σε μείωση ως 18% των κύριων κι επικουρικών συντάξεων, το Μεσοπρόθεσμο προβλέπει εξοικονόμηση 2,9 δισ ευρώ σε ακαθάριστους όρους και περίπου 2,1 δισ ευρώ «καθαρά». Τι έχει η ελληνική πλευρά για να απορροφήσει αυτό το κόστος; Ένα δημοσιονομικό χώρο που θα προσεγγίζει το 1 δισ ευρώ, δηλαδή περίπου 300 εκ. ευρώ πάνω από τις αρχικές εκτιμήσεις κι ένα “πακέτο” αντίμετρων, που έχει κοστολογηθεί περίπου 1,9 δισ ευρώ, δηλαδή συνολικά 2,9 δισ ευρώ. Το πρόβλημα ξεκινά από τη στιγμή που η κυβέρνηση πέρα από τη διάσωση των συντάξεων θέλει να προχωρήσει φοροελαφρύνσεις αλλά και στην εφαρμογή έστω μέρους των αντίμετρων.
Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών υπολογίζεται στα περίπου 150 εκ ευρώ, ενώ ο ΕΝΦΙΑ θα «κόψει» ως και 300 εκ σε πρώτη φάση, όπου η μεσοσταθμική μείωση του φόρου θα είναι γύρω στο 12%. Άλλα 300 εκατ. Ευρώ κοστίζει το έστω κουτσουρεμένο επίδομα ενοικίου, ενώ το έξτρα κονδύλι (περίπου 260 εκ.) για τα νέα οικογενειακά επιδόματα υποτίθεται ότι έχει εξασφαλιστεί από το φετινό προϋπολογισμό. Αν συνυπολογιστούν και κάποιες μικρότερες ελαφρύνσεις (π.χ. επιδότηση εισφορών για νέους μισθωτούς), τότε από τον “κουμπαρά” που έχει στη διάθεση του το οικονομικό επιτελείο απομένουν γύρω στα 2 δισ ευρώ.
Συμφωνούν, όμως, οι ξένοι τεχνοκράτες με τέτοιου είδους υπολογισμούς για τα πλεονάσματα και τον επιπλέον δημοσιονομικό χώρο; Αν υπάρξει έστω μικρή διαφοροποίηση από τα μακροοικονομικά σενάρια π.χ. για τη μόνιμη τάση αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης, τότε η ισορροπία του τρόμου αυτομάτως διαταράσσεται και οι συντάξεις βρίσκονται εκ νέου στην κόψη του ξυραφιού.
Αν και επισήμως η κυβέρνηση αιτείται την ακύρωση των περικοπών στις συντάξεις, στο τραπέζι βρίσκονται εκ των πραγμάτων κι εναλλακτικά σενάρια, ως συμβιβαστική λύση, καθώς μια συμφωνία για ένα τέτοιο μέτρο θα πρέπει να πατάει πάνω σε ατράνταχτα στοιχεία, τα οποία εν προκειμένω δεν υπάρχουν. Με πιθανή, λοιπόν, τη διαπίστωση «τρύπας» στους υπολογισμούς της ελληνικής πλευράς από τα κλιμάκια των ξένων τεχνοκρατών, παίζουν ακόμα δύο σενάρια.
- Κατ’ αρχάς αυτό της μικρότερης μείωσης από το 18%
- κι εναλλακτικά της σταδιακής κατάργησης της προσωπικής διαφοράς, ήτοι της μείωσης των συντάξεων, σε συνάρτηση με την πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών τους επόμενους μήνες.
Την ίδια ώρα, και ενώ ξεκινούσαν μόλις οι συζητήσεις στην Αθήνα με τους εκπροσώπους των Θεσμών ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ έβαζε πάγο στη μη περικοπή των συντάξεων λέγοντας ότι «οι δεσμεύσεις πρέπει να τηρούνται».