Στο επόμενο στάδιο της διαδικασίας επί παραβάσει για το κράτος δικαίου στην Πολωνία, προχώρησε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκτιμώντας ότι οι πολωνικές αρχές δεν έχουν λάβει ικανοποιητική δράση προκειμένου να απαντήσουν στις ανησυχίες της Επιτροπής.
Ειδικότερα, σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη στην Πολωνία σχετικά με τον πολωνικό νόμο περί του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Ο νέος πολωνικός νόμος περί του Ανωτάτου Δικαστηρίου μειώνει τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης των δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου από τα 70 στα 65 έτη, γεγονός που σημαίνει ότι οι 27 από τους 72 εν ενεργεία δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου κινδυνεύουν να εξαναγκαστούν σε συνταξιοδότηση.
Το μέτρο αυτό εφαρμόζεται επίσης για τον Πρώτο Πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η εξαετής θητεία του οποίου, όπως ορίζεται στο Σύνταγμα της Πολωνίας, θα τερματιστεί πρόωρα.
Σύμφωνα με τον νόμο, οι εν ενεργεία δικαστές που θίγονται από τη μείωση των ορίων συνταξιοδότησης έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν παράταση της θητείας τους από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η οποία μπορεί να χορηγηθεί για περίοδο τριών ετών και να ανανεωθεί μία φορά.
Δεν έχουν καθοριστεί κριτήρια για την απόφαση του Προέδρου και δεν υπάρχει δυνατότητα δικαστικής επανεξέτασης σε περίπτωση που η αίτηση απορριφθεί. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η θέσπιση διαβούλευσης με το Εθνικό Δικαστικό Συμβούλιο (ΕΔΣ) δεν συνιστά αποτελεσματική διασφάλιση, όπως ισχυρίζονται οι πολωνικές αρχές.
Η γνώμη του ΕΔΣ δεν είναι δεσμευτική και βασίζεται σε ασαφή κριτήρια. Επιπλέον, μετά τη μεταρρύθμιση της 8ης Δεκεμβρίου 2017, το ΕΔΣ απαρτίζεται πλέον από δικαστές που διορίζονται από το πολωνικό Κοινοβούλιο, κατά παράβαση των ευρωπαϊκών προτύπων όσον αφορά την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης.
Η Επιτροπή έχει αναλύσει διεξοδικά την απάντηση των πολωνικών αρχών στην προειδοποιητική επιστολή που απέστειλε τον Ιούλιο του 2017 σχετικά με τον νόμο περί του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Σύμφωνα με την ανακοίνωσης της Επιτροπής, "η απάντηση των πολωνικών αρχών δεν αμβλύνει τις νομικού χαρακτήρα ανησυχίες της Επιτροπής".
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εμμένει στη θέση της ότι ο πολωνικός νόμος περί του Ανωτάτου Δικαστηρίου αντίκειται στη νομοθεσία της ΕΕ διότι υπονομεύει την αρχή της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, καθώς και τη μονιμότητα των δικαστών, και, ως εκ τούτου, η Πολωνία παραβαίνει τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει του άρθρου 19 παράγραφος 1 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση σε συνδυασμό με το άρθρο 47 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κατά συνέπεια, η Επιτροπή προχώρησε στο επόμενο στάδιο της διαδικασίας επί παραβάσει. Οι πολωνικές αρχές έχουν πλέον προθεσμία ενός μηνός προκειμένου να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να συμμορφωθούν με αυτή την αιτιολογημένη γνώμη.
Αν οι πολωνικές αρχές δεν λάβουν τα κατάλληλα μέτρα, η Επιτροπή ενδέχεται να αποφασίσει να παραπέμψει την υπόθεση στο Δικαστήριο της ΕΕ.