Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η συνάντηση με το μωρό σας για πρώτη φορά είναι μια απίστευτη εμπειρία.
Υπάρχουν, όμως, πολλά που συμβαίνουν αμέσως μετά τη γέννηση ενός μωρού, ειδικά τις πρώτες 24 ώρες. Αν πρόκειται να γίνετε για πρώτη φορά μαμά, καλό είναι να τα γνωρίζετε τόσο εσείς όσο και ο σύντροφός σας, καθώς έτσι θα νιώσετε πιο άνετα με τις διάφορες διαδικασίες. Ορίστε, λοιπόν, 24 πράγματα που συμβαίνουν τις πρώτες 24 ώρες μετά τη γέννηση ενός μωρού, όπως χαρακτηριστικά μας αναφέρει ο Δρ. Θάνος Παράσχος, γυναικολόγος μαιευτήρας, ειδικός στην εξωσωματική γονιμοποίηση και Διευθυντής του Κέντρου Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής emBIO (διαβάστε περισσότερα):
24. Οι πρώτες αναπνοές του μωρού σας
Οι πρώτες αναπνοές του νεογέννητου, η έξοδος του αμνιακού υγρού και η είσοδος του αέρα στους μικρούς του πνεύμονες είναι ίσως και οι πιο δύσκολες αναπνοές που θα πάρει ποτέ. Η διαδικασία της πνευμονικής λειτουργίας δεν είναι μόνο ζωτικής σημασίας για την υγεία και την ανάπτυξη του μωρού, αλλά επιτρέπει και στη μαμά να ακούσει το πρώτο κλάμα που θα κάνει, που είναι ίσως ο πιο γλυκός ήχος που μπορεί κανείς να ακούσει ποτέ.
23. Κοπή ομφάλιου λώρου
Μόλις γεννηθεί το μωρό, ο γιατρός θα κόψει τον ομφάλιο λώρο, που καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τού παρείχε θρεπτικά συστατικά από τον πλακούντα αλλά και αντισώματα για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Αυτό μπορεί να γίνει και από κάποιον άλλο, π.χ. τον πατέρα, θα πρέπει όμως ο γιατρός να έχει ενημερωθεί για αυτό πριν την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού (διαβάστε περισσότερα). Η ιατρική ομάδα θα του παρέχει όλες τις απαραίτητες οδηγίες.
22. Η δοκιμή Apgar
Η εξέταση Apgar χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της γενικής υγείας των νεογέννητων στο 1ο λεπτό και ξανά στο 5ο λεπτό μετά τη γέννησή τους. Aξιολόγηση υπάρχει στους τομείς της καρδιακής συχνότητας, αναπνοής, μυϊκού τόνου (αν δηλαδή υπάρχει λίγη κίνηση στα άκρα του), της αντανακλαστικής ανταπόκρισης σε ερεθίσματα (π.χ. αν το βρέφος αντιδρά σε ένα μικρό τσίμπημα) και του χρώματος του δέρματος. Κάθε τομέας βαθμολογείται σε μία κλίμακα από 0 έως 2, οι αριθμοί αυτοί αθροίζονται και οποιοδήποτε άθροισμα πάνω από 7 θεωρείται υγιές.
21. Αφαίρεση πλακούντα
Αφού γεννηθεί το παιδί, ύστερα από μερικά λεπτά θα ξαναρχίσουν πάλι οι συστολές της μήτρας, με ροή αίματος από τον κόλπο, για να αποβληθεί ο πλακούντας (διαβάστε περισσότερα). Υπάρχουν και σ’ αυτό το στάδιο του τοκετού ωδίνες, που είναι όμως πιο ήπιες απ΄ αυτές της γέννησης του μωρού. Σε αυτό το στάδιο η μαλακή μάζα του πλακούντα περνά χωρίς δυσκολία από το εξωτερικό στόμιο του κόλπου, με τη βοήθεια του γιατρού. Η όλη διαδικασία μπορεί να διαρκέσει από 1 λεπτό μέχρι 20 λεπτά.
20. Το πρώτο του μπάνιο
Ενώ γίνεται η αφαίρεση του πλακούντα, το μωρό σας πιθανότατα θα πλυθεί και θα καθαριστεί από όλα αυτά που υπήρχαν στον αμνιακό σάκο και τη μήτρα και από το αίμα με το οποίο έχει λερωθεί από τη διαδικασία του τοκετού. Θα καθαριστούν με προσοχή τα ματάκια του και θα του ρίξουν αντιβιοτικές σταγόνες, που αποτρέπουν τυχόν ερεθισμούς από την πρώτη αυτή επαφή με το εξωτερικό περιβάλλον.
19. Θα μάθετε το βάρος και το ύψος
Ακολουθεί το ζύγισμα και το μέτρημα, τα οποία θα καταγράφονται στο βιβλιάριο υγείας του μωρού. Αυτές είναι και οι πρώτες πληροφορίες που θα δίνετε για το μωρό σας, μαζί με το φύλο του, όταν θ’ απαντάτε στα απανωτά τηλεφωνήματα που θα σας γίνονται, για να σας συγχαρεί ο κοινωνικός σας περίγυρος.
18. Ίσως γίνουν ράμματα
Εάν, ωστόσο, κατά τη διάρκεια του τοκετού έγινε περινεοτομή, τότε μπορεί να χρειαστεί να σας γίνουν ράμματα, τα οποία είναι κάποια εσωτερικά και απορροφήσιμα και κάποια εξωτερικά, που πέφτουν μόνα τους μετά από 7-10 μέρες. Μετά από αυτό, ακολουθεί ο δικός σας καθαρισμός από τις νοσοκόμες που περιλαμβάνει πλύσιμο από τη μέση και κάτω.
17. Η πρώτη επαφή με το μωρό
Αν όλα πάνε καλά με τον τοκετό, θα σας τοποθετήσουν το μωρό σας στο στήθος σας αμέσως. Αυτός ο χρόνος της σωματικής επαφής έχει πολλά οφέλη τόσο για εσάς όσο και για το μωρό. Το δέρμα της μητέρας το διατηρεί ζεστό, μειώνει το άγχος του και βοηθά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης του μωρού.
16. Αν θέλετε, θα θηλάσετε
Όλες σχεδόν οι μητέρες είναι ικανές να θηλάσουν τα παιδιά τους και η φύση έχει προβλέψει ώστε η παραγωγή του μητρικού γάλακτος να είναι ανάλογη με τις ανάγκες του νεογέννητου. Να θυμάστε ότι όσο πιο γρήγορα μετά τον τοκετό και βέβαια όσο πιο συχνά θηλάζετε το μωρό, τόσο γρηγορότερα έρχεται το πρωτόγαλα και στη συνέχεια το κανονικό γάλα.
15. Μία σύμβουλος θηλασμού θα σας επισκεφθεί
Εάν πρόκειται να θηλάσετε, θα σας επισκεφτεί μια μαία, εξειδικευμένη στον θηλασμό, η οποία θα σας δώσει τις πρώτες οδηγίες γα το πώς να θηλάσετε το μωρό σας, πώς να το τοποθετήσετε σωστά στο στήθος σας ή πόση ώρα θα το θηλάσετε και πόσο συχνά και θα απαντήσει σε τυχόν ερωτήσεις που μπορεί να έχετε. Η βοήθεια αυτή είναι πολύτιμη, επειδή μπορεί για κάποιες μητέρες ο θηλασμός να προκύπτει εύκολα, όμως ένα σημαντικό ποσοστό δυσκολεύεται με τη διαδικασία αυτή και χρειάζεται καθοδήγηση και υποστήριξη.
14. Θα σηκωθείτε και θα περπατήσετε
Μπορεί να νιώθετε εξαντλημένη, όμως οι νοσοκόμες θα σας ενθαρρύνουν να σηκωθείτε και να περπατήσετε όσο το δυνατόν συντομότερα και θα σας βοηθήσουν να χρησιμοποιήσετε την τουαλέτα, αν χρειαστεί. Με τον τρόπο αυτό προωθείται η κυκλοφορία, η οποία επιταχύνει τη διαδικασία επούλωσης και αποτρέπει την εμφάνιση άλλων προβλημάτων, όπως οι θρόμβοι στα πόδια.
13. Θα δεχτείτε επίσκεψη από τον παιδίατρο
Ένας παιδίατρος θα εξετάσει το μωρό σας και στα πλαίσια αυτής της εξέτασης θα γίνει και ο έλεγχος του μωρού για ίκτερο. Φυσικά, θα σας επισκεφτεί και ο μαιευτήρας – γυναικολόγος σας, ο οποίος θα σας ενημερώσει με όλες τις λεπτομέρειες για τη διαδικασία του τοκετού που μαζί βιώσατε.
12. Θα έχετε ακόμα κοιλιά
Η μήτρα θα χρειαστεί περίπου 6 εβδομάδες, για να μαζέψει και να φτάσει στο αρχικό της μέγεθος. Ακόμα και τότε όμως, η μήτρα μπορεί να μην επιστρέψει στο μέγεθος που ήταν πριν από την εγκυμοσύνη. Πιθανόν μάλιστα να παραμείνει ελάχιστα μεγαλύτερη. Γενικά, θα χρειαστεί επίσης να περάσει ένα διάστημα μέχρι να αποβάλλει ο οργανισμός τα υγρά που είχε κατακρατήσει στο σώμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
11. Θα εξακολουθείτε να έχετε συσπάσεις
Είναι φυσιολογικό να αισθανθείτε κράμπες και συσπάσεις της μήτρας μετά τον τοκετό. Μπορεί επίσης να έχετε αυτά τα συμπτώματα ακόμα κι όταν θηλάζετε, καθώς ο θηλασμός απελευθερώνει ορμόνες στην κυκλοφορία του αίματός σας, που προκαλούν τη συστολή της μήτρας. Αυτό συμβαίνει προκειμένου να επιστρέψει η μήτρα στο μέγεθος που ήταν πριν από την εγκυμοσύνη.
10. Θα τρέμετε … όχι από το κρύο
Οι αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών - που είχαν αυξηθεί κατά την εγκυμοσύνη, αλλά και τα φάρμακα που πιθανόν σας χορηγήθηκαν με την επισκληρίδιο αναισθησία, ίσως σας κάνουν να τρέμετε. Όσο όμως η ώρα περνά, το φαινόμενο αυτό θα μειώνεται.
9. Θα έχετε αίμα
Μετά από 9 μήνες χωρίς περίοδο, θα υπάρχει ροή από τον κόλπο που αποτελείται από αίμα, βλέννα και ιστό και μπορεί να διαρκέσει για μια εβδομάδα μετά τον τοκετό ή και περισσότερο. Η μικρή αυτή αιμόρροια θα σταματήσει το αργότερο έξι εβδομάδες μετά τον τοκετό.
8. Και πόνο
Ο τοκετός δεν είναι κάτι εύκολο. Στην πραγματικότητα, είναι μία από τις πιο απαιτητικές δοκιμασίες για το σώμα μας γυναίκας – ίσως η πιο απαιτητική. Για τις μητέρες που γέννησαν με φυσιολογικό τοκετό, ο πόνος που θα έχουν θα είναι στην περιοχή του κόλπου και του αιδοίου. Οι μητέρες που έχουν γεννήσει με καισαρική βιώνουν το μετεγχειρητικό πόνο στην περιοχή της κοιλιάς. Τα παυσίπονα που θα σας δοθούν θα σας ανακουφίσουν από τον πόνο, ενώ το περπάτημα συντελεί στην πιο γρήγορη ανάρρωση.
7. Θα νιώθετε πρησμένη
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας, εκτός από την κοιλιά, μπορεί επίσης να είναι πρησμένα τα πόδια, τα χέρια και το πρόσωπό σας, καθώς το σώμα σας θα έχει κατακρατήσει πολλά υγρά. Θα χρειαστεί λίγος χρόνος για ν΄ αποβληθούν από το σώμα σας, περίπου μια εβδομάδα.
6. Θα γίνει αφαίρεση του καθετήρα
Εάν γεννήσατε με καισαρική ή κάνατε επισκληρίδιο, πιθανόν να έχετε καθετήρα. Μόλις υποχωρήσει η επιρροή της αναισθησίας και είστε σε θέση να περπατήσετε, ο καθετήρας θα αφαιρεθεί, έτσι ώστε να μπορείτε να προσπαθήσετε να πάτε στο μπάνιο μόνη σας.
5. Η τουαλέτα θα σας τρομάζει
Για πολλές νέες μητέρες, η τουαλέτα είναι ένα μέρος που φοβούνται αμέσως μετά τη γέννα. Αν γεννήσατε με φυσιολογικό τοκετό, μπορεί να υπάρχει πόνος στην ουρογεννητική περιοχή, που μπορεί να αυξηθεί, όταν χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε την τουαλέτα. Αν γεννήσατε με καισαρική, ο πόνος στην περιοχή της κοιλιάς θα κάνει τη διαδρομή και τις κινήσεις πιο δύσκολες.
4. Η πρώτη πάνα που θα αλλάξει το μωρό σας
Σ’ αυτή μπορεί να δείτε και τα πρώτα κακά του μωρού σας, που ονομάζονται μηκώνιο. Είναι μαύρο, παχύρρευστο και κολλώδες και σχεδόν άοσμο. Το μηκώνιο διατηρείται κανονικά στο έντερο του βρέφους μέχρι τη γέννησή του, αλλά μερικές φορές εκδιώκεται στο αμνιακό υγρό πριν ή και κατά τη διάρκεια του τοκετού. Σταδιακά το χρώμα του θα γίνει μουσταρδί, κίτρινο, πράσινο ή καφέ.
3. Θα γίνει έλεγχος της ακοής του μωρού
Κατά τη διάρκεια της παραμονής σας στο νοσοκομείο, το μωρό σας θα έχει και δοκιμασία ακοής. Ένας εξειδικευμένος παιδοΩΡΛ θα τοποθετήσει ακουστικά στο μωρό σας και θα ελέγξει την ακοή του με ήχους, παρακολουθώντας τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνεται σε αυτούς.
2. Το μωρό σας μπορεί να χάσει βάρος
Μην ανησυχείτε, αν το μωρό σας χάσει βάρος, αυτό συμβαίνει συχνά. Μια απώλεια βάρους 7-10% είναι φυσιολογική για τα μωρά που θηλάζουν, ενώ το 5% χάνουν τα μωρά που δε θηλάζουν. Τα περισσότερα μωρά ξαναπαίρνουν αυτό το βάρος μετά από 2 βδομάδες περίπου.
1. Θα έχετε πολλούς επισκέπτες
Μέλη της οικογένειας, συγγενείς και φίλοι θα σας επισκεφτούν, για να δουν το μωρό σας! Θα μπορούν να σας επισκέπτονται κατά τη διάρκεια ορισμένων ωρών της ημέρας. Σκόπιμο είναι να αποφύγουν την επίσκεψη άτομα με συμπτώματα ασθένειας, καθώς το μωρό σας χρειάζεται να είναι προστατευμένο από τη μετάδοση μικροβίων. Αν δε θέλετε πολλές επισκέψεις, επειδή νιώθετε εξαντλημένη ή προτιμάτε να περάσετε τις πρώτες ώρες με το μωρό σας μακριά, χωρίς την εισβολή των επισκεπτών, μπορείτε να τους ενημερώσετε ότι μπορούν να σας επισκεφτούν σε δεύτερο χρόνο στο σπίτι. Και φυσικά, εφόσον όλα έχουν πάει καλά, το πιθανότερο είναι ότι τις επόμενες μέρες ή ώρες θα βρεθείτε με το μωρό σας – πλέον ως μια οικογένεια - στο σπίτι σας!
Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για τη διαδικασία τοκετού, δες το βίντεο:
Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για θέματα τοκετού και τις τελευταίες εξελίξεις στην εξωσωματική γονιμοποίηση εξωσωματική, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον Δρ. Θάνο Παράσχο, Χειρουργός Γυναικολόγος-Μαιευτήρας, Ειδικός στην Εξωσωματική Γονιμοποίηση και Ενδοσκοπική Χειρουργική.
W: www.ivf-embryo.gr
E: paraschos@ivf-embryo.gr
F: Δρ. Θάνος Παράσχος
T: (+30) 210 6774104
Κ: (+30) 6944428242