Μεγάλο χάσμα χωρίζει τα κράτη-μέλη της ΕΕ στο πεδίο του προσφυγικού ενόψει της επικείμενης Συνόδου Κορυφής. Δεν θα είναι εύκολη η υιοθέτηση ενιαίας στάσης, όπως διαφάνηκε στην έκτακτη «μίνι» σύνοδο των Βρυξελλών.
Οι διαφωνίες μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ σε σχέση με τον τρόπο διαχείρισης των αιτούντων άσυλο εξακολουθούν να είναι πολύ μεγάλες και μετά τη σημερινή συνάντηση 16 Ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Στην έκτακτη συνεδρίαση συμμετείχαν οι χώρες που τάσσονται υπέρ μιας ευρωπαϊκής ενιαίας στάσης στο προσφυγικό, ενώ εκείνες οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης, που αντιτίθενται αρνούμενες να επιδείξουν αλληλεγγύη στις χώρες της πρώτης γραμμής δεν συμμετείχαν.
Η σημερινή συνάντηση είχε στόχο την προσέγγιση των απόψεων μεταξύ των χωρών που υποστηρίζουν την ευρωπαϊκή λύση ώστε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την Πέμπτη και Παρασκευή στις Βρυξέλλες να επιδιωχθεί μια ενιαία στάση κι αν αυτό δεν καταστεί δυνατόν, που είναι και το πιθανότερο σενάριο, να προχωρήσουν μαζί όσοι συμφωνούν.
Ομοφωνία για την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων
Είναι πλέον σαφές ότι ο λεγόμενος κανονισμός του Δουβλίνου, που καθιστά υπεύθυνη για τη διαχείριση των προσφύγων την πρώτη χώρα εισόδου στην ΕΕ δεν έχει πλέον καμία τύχη γιατί οι ανατολικές χώρες αρνούνται την αναθεώρησή του ώστε να γίνει πιο δίκαιος στην κατανομή των βαρών μεταξύ των χωρών μελών. Η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Τσεχία και η Σλοβακία αρνούνται να παίρνουν υποψήφιους πρόσφυγες από τις χώρες της πρώτης γραμμής, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία σε περιόδους πιέσεων, οπότε ο κανονισμός θα καταστεί ανενεργός γιατί και η Ιταλία χωρίς αλληλεγγύη δεν δέχεται να τον εφαρμόσει.
Στη συνεδρίαση της 24ης Ιουνίου παρουσιάστηκαν διάφορες προτάσεις. Εκεί που όλοι συμφώνησαν είναι στην ενίσχυση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα μέσω της αύξησης του αριθμού των συνοριοφυλάκων από 1.300 σήμερα σε 10.000. Προτάθηκε επίσης η δημιουργία κέντρων υποδοχής σε τρίτες χώρες διέλευσης, εκτός ΕΕ, όπου θα μεταφέρονται οι αιτούντες άσυλο και εκεί θα γίνεται ο διαχωρισμός μεταξύ των προσφύγων και των οικονομικών μεταναστών. Οι πρώτοι θα παίρνουν άσυλο, ενώ οι οικονομικοί μετανάστες θα απελαύνονται.
Σημαντικές διαφωνίες για τον καταμερισμό των προσφύγων
Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει συμφωνία για τον καταμερισμό μεταξύ των κρατών μελών εκείνων που χαρακτηρίζονται πρόσφυγες, γιατί δεν θέλουν οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Μάλιστα, ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν πρότεινε να επιβληθούν κυρώσεις στις χώρες που αρνούνται να παίρνουν πρόσφυγες, ζητώντας μεταξύ άλλων την περικοπή των κοινοτικών κονδυλίων που αφορούν έργα του τομέα της συνοχής. Υπέρ της γαλλικής πρότασης τάσσεται επίσης η Ιταλία.
Οι Ιταλοί από την πλευρά τους θέλουν να αναλάβουν όλες οι χώρες από κοινού τη διαχείριση των υποψήφιων προσφύγων που συλλέγονται στη θάλασσα και όχι μόνο οι χώρες της πρώτης γραμμής. Τέλος, συζητήθηκε και το θέμα των δευτερογενών μετακινήσεων εντός της ΕΕ, όπου οι υποψήφιο πρόσφυγες υποβάλουν αίτημα στη χώρα εισόδου, κυρίως στην Ελλάδα και την Ιταλία και στη συνέχεια πριν εξεταστεί το αίτημά τους φεύγουν για το βορρά. Αυτές τις μετακινήσεις θέλουν να αποφύγουν ορισμένες χώρες του βορρά, ενώ η Κομισιόν προτείνει να μην εξετάζονται τα αιτήματα υποψηφίων προσφύγων που εγκαταλείπουν τη χώρα πρώτης εισόδου. Ανοικτό παραμένει το ενδεχόμενο να δημιουργηθούν κέντρα υποδοχής αιτούντων άσυλο σε τρίτες ευρωπαϊκές χώρες της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου, ωστόσο θα πρέπει να εξεταστεί η συμβατότητα ενός τέτοιου μέτρου με το διεθνές δίκαιο.
Με τα σημερινά δεδομένα πολύ δύσκολα θα υπάρξει ευρωπαϊκή λύση την Πέμπτη και Παρασκευή στις Βρυξέλλες, που σημαίνει ότι θα αναζητηθούν συμφωνίες μεταξύ ομάδων χωρών, αλλά για να έχουν αξία οι εν λόγω συμφωνίες θα πρέπει να συμμετάσχουν όλες οι χώρες της πρώτης γραμμής, δηλαδή η Ιταλία, η Ελλάδα, η Μάλτα και κατά δεύτερο λόγο η Ισπανία. Οι 16 χώρες που εκπροσωπήθηκαν στη χθεσινή μίνι σύνοδο κορυφής ήταν η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Ελλάδα, η Αυστρία, η Βουλγαρία, η Μάλτα, το Βέλγιο, η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο, η Δανία, η Σουηδία, η Φινλανδία, η Σλοβενία και η Κροατία.
Τσίπρας:«Ζήτησα την αναθεώρηση του κανονισμού του Δουβλίνου»
Την Ελλάδα εκπροσώπησε ο Αλέξης Τσίπρας, σύμφωνα με τον οποίο στη σημερινή συνάντηση έγινε μια ουσιαστική προπαρασκευαστική συζήτηση στο κρίσιμο ζήτημα μετανάστευση-προσφυγικό, ενόψει της συνόδου κορυφής (28-29 Ιουνίου). Αναφερόμενος στην προσφυγική κρίση είπε ότι δεν είναι συγκυριακή θα την έχουμε για χρόνια στην Ευρώπη και για το λόγο αυτό, όπως είπε, χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή λύση και όχι κάθε χώρα να ενεργεί μόνη της. «Ζήτησα την αναθεώρηση του κανονισμού του Δουβλίνου ώστε να υπάρξει στήριξη των χωρών πρώτης υποδοχής, ενώ ζήτησα επίσης και έναν μηχανισμό επιστροφών καθώς και την αναβάθμιση της δύναμης των Ευρωπαίων συνοριοφυλάκων», τόνισε, προσθέτοντας ότι θα πρέπει να δούμε σοβαρά την προστασία των συνόρων και να στραφούμε σε μια πολιτική διαμοιρασμού των ευθυνών ώστε τα βάρη να μην πέφτουν μόνο στις χώρες της πρώτης γραμμής.
Ενόψει της επικείμενης κρίσιμης Συνόδου Κορυφής ο Αλέξης Τσίπρας θεωρεί την κατάληξη ανοικτή, δεν υπάρχει δηλαδή σιγουριά για ομόφωνη απόφαση και για το λόγο αυτό κατέστησε σαφές ότι στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να προχωρήσουν μόνες τους οι χώρες που συμφωνούν. Όσοι δεν θέλουν δεν μπορούμε να τους υποχρεώσουμε, αλλά κάποια στιγμή θα βρεθούν κι αυτές οι χώρες αντιμέτωπες με άλλου είδους προβλήματα και τότε θα έχουν την ίδια αντιμετώπιση, τόνισε χαρακτηριστικά.
Για τις δευτερογενείς μετακινήσεις ο Αλ. Τσίπρας ανέφερε ότι με δεδομένο ότι ο διάδρομος των Δυτικών Βαλκανίων είναι κλειστός δεν έχουν φύγει προς το βορρά άτομα που έχουν ζητήσει άσυλο στην Ελλάδα ή ακόμη κι αν κάποιοι το έχουν καταφέρει θα είναι πολύ λίγοι, είπε κλείνοντας.
Οι δηλώσεις των ηγετών
«Θέλουμε ευρωπαϊκές λύσεις όπου αυτό είναι δυνατόν. Θέλουμε διακρατικές λύσεις όπου οι ευρωπαϊκές λύσεις δεν είναι εφικτές», δήλωσε η Άνγκελα Μέρκελ μετά το τέλος της άτυπης συνόδου κορυφής της Ε.Ε. για το μεταναστευτικό.
«Θέλουμε περισσότερες συμφωνίες, σαν την συμφωνία με την Λιβύη, με άλλες χώρες καταγωγής», δήλωσε η γερμανίδα καγκελάριος. Η εντολή της Frontex πρέπει να επεκταθεί και να ενισχυθεί. Οι πρόσφυγες δεν μπορούν να επιλέγουν πού θέλουν να καταθέσουν αίτηση για άσυλο, πρόσθεσε.
Η Μέρκελ διεπίστωσε ότι υπήρξε «πολλή καλή θέληση» και «κοινές θέσεις» κατά την διάρκεια των συνομιλιών της σημερινής μίνι συνόδου κορυφής των Βρυξελλών.
«Ικανοποιημένος» δηλώνει ο Κόντε
"Σαφώς ικανοποιημένος" από τη συνάντηση που είχε σήμερα με τους Ευρωπαίους εταίρους του στις Βρυξέλλες, με τους οποίους συζήτησε το μεταναστευτικό, δήλωσε ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε μετά τη λήξη της "μίνι συνόδου".
Με ανάρτησή του στο Twitter ο Κόντε ανέφερε ότι επιστρέφρει στην Ιταλία από τη συνάντηση των Βρυξελλών "σαφώς ικανοποιημένος.
"Οδηγήσαμε τη συζήτηση που είναι σε εξέλιξη στη σωστή κατεύθυνση", πρόσθεσε.
Η Ιταλία παρουσίασε σε αυτή τη μίνι σύνοδο μια πρόταση με την οποία ζητά, μεταξύ άλλων, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αναλάβουν το βάρος που τους αναλογεί όσον αφορά τους οικονομικούς μετανάστες που μπαίνουν στην ΕΕ. Σε διαφορετική περίπτωση, να ληφθούν αντίμετρα οικονομικού χαρακτήρα για τις χώρες που δεν δέχονται να τους παραλάβουν.
Μακρόν: Απορρίφθηκαν λύσεις που δεν συνάδουν με τις ευρωπαϊκές αξίες
«Οφείλουμε να πούμε ότι οι ευρωπαϊκές λύσεις λειτουργούν. Σήμερα έχουμε να αντιμετωπίσουμε πολιτική πίεση που συνδέεται με την μετανάστευση σε ορισμένες χώρες», δήλωσε ο πρόεδερος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν μετά το τέλος των εργασιών της άτυπης μίνη συνόδου κορυφής για το μεταναστευτικό στις Βρυξέλλες.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας διευκρίνισε ότι κατά τις συνομιλίες απορρίφθηκαν λύσεις που δεν συνάδουν με τις ευρωπαϊκές αξίες, ενώ τόνισε ότι οι θέσεις του πρωθυπουργού της Ιταλίας ήταν στο ίδιο μήκος κύματος με των υπολοίπων στο τραπέζι των συνομιλιών.
Σάντσεθ: Περισσότερες οι κοινές θέσεις από τις διαφωνίες
Από την πλευρά του ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ δήλωσε ότι θα μελετήσει την ιταλική πρόταση για το μεταναστευτικό.
Ο Σάντσεθ είπε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες βρήκαν «περισσότερες κοινές θέσεις» παρά διαφωνίες, όμως δεν θα υπάρξει κάποιο κοινό συμπέρασμα από αυτή τη συνάντηση εργασίας.
«Όλοι συμφώνησαν ότι χρειαζόμαστε ένα ευρωπαϊκό όραμα για το μεταναστευτικό», πρόσθεσε ο Ισπανός πρωθυπουργός.
Τσίπρας: Δεν υπήρξε λύση - Η κρίση δεν είναι πρόσκαιρη
Η κρίση δεν είναι συγκυριακή και πρόσκαιρη είπε ο πρωθυπουργός, κατά τις δηλώσεις του μετά το τέλος της άτυπης συνόδου για το μεταναστευτικό στις Βρυξέλλες, δηλώνοντας ότι δεν υπήρξε λύση σήμερα, καθώς η συζήτηση ήταν προπαρασκευαστική.
Ο Αλέξης Τσίπρας είπε ότι την μεταναστευτική κρίση θα την αντιμετωπίζει πολλά χρόνια η Ευρώπη, και αυτό που έχει σημασία, όπως είπε, είναι «το μεγάλο δίλλημα, αν θα την αντιμετωπίσουμε ψάχνοντας συλλογική λύση» ή αν θα την αντιμετωπίζει κάθε χώρα ξεχωριστά και θα αφορά αυτούς στους οποίους εμφανίζονται τα συμπτώματα.
Ο Αλ.Τσίπρας επεσήμανε την ανάγκη, η λύση να μην αντιμετωπιστεί αποσπασματικά , καθώς οι μονομερείς λύσεις δεν λύνουν προβλήματα.
Πληροφορίες: ΑΜΠΕ/DW
Φωτογραφίες: AP/Sooc