Χωρίς συμφωνία και χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα -που ήταν μάλλον και το αναμενόμενο- ολοκληρώθηκε η ευρωτουρκική Σύνοδος στη Βάρνα.
Μπορεί η ΕΕ να «τράβηξε» το αυτί του Ταγίπ Ερντογάν και να στάλθηκαν αυστηρά μηνύματα στην Αγκυρα για το Αιγαίο, την κυπριακή ΑΟΖ και τους δύο κρατούμενους Έλληνες στρατιωτικούς, ωστόσο οι δύο πλευρές δεν κατέληξαν σε συμφωνία σε κανένα από τα ανοιχτά θέματα.
Στο Μαξίμου ούτως ή άλλως δεν έτρεφαν ελπίδες για κάτι παραπάνω. Εντός της ημέρας αναμένεται να κάνουν «ταμείο» στον καθιερωμένο «πρωινό καφέ» υπό τον πρωθυπουργό, ενώ προηγήθηκε εκτενής ενημέρωση μέσω των διπλωματικών γραφείων των Γιούνκερ-Τουσκ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Ντόναλτ Τουσκ και Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, στον απόηχο της Συνόδου, έθεσαν επιτακτικά το θέμα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών που κρατούνται σε φυλακές της Αδριανούπολης ως όρο για την πρόοδο της ευρωτουρκικής ατζέντας.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι δύο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι μόνο για αυτό το θέμα συζητούσαν με τον Τούρκο πρόεδρο επί 20 λεπτά. Ο Ερντογάν, από την πλευρά του, άφησε ανοιχτό παράθυρο για λύση, χωρίς όμως να δεσμευθεί! Την ίδια ώρα η Ευρώπη επανέλαβε την καταγεγραμμένη ανησυχία της, έτσι όπως αυτή αποτυπώθηκε και στη Σύνοδο Κορυφής, για τις πρακτικές της Άγκυρας σε Αιγαίο, ΑΟΖ και για τους δύο στρατιωτικούς.
Γιούνκερ: Να λυθεί το ζήτημα πριν από το ορθόδοξο Πάσχα
«Πρέπει να γίνουν προσπάθειες από την τουρκική πλευρά για να επιλυθεί το ζήτημα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών», είπε ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, προσθέτοντας ότι η ΕΕ εμπιστεύεται την τουρκική πλευρά πως θα επιλύσει το ζήτημα, ει δυνατόν πριν από το ορθόδοξο Πάσχα. «Θα ήταν επιθυμητό να γίνει αυτό πριν από το ορθόδοξο Πάσχα και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Κομισιόν.
Γιατί ο Τσίπρας δεν σηκώνει το τηλέφωνο
Ο πρωθυπουργός, πάντως, αν εξακολουθεί να εμμένει στο να παραμείνουν ανοιχτοί οι διπλωματικοί δίαυλοι επικοινωνίας με την Άγκυρα, δεν προχωρά σε παρέμβαση κορυφής. Στην κυβέρνηση, κατά πληροφορίες του iefimerida, εξακολουθούν να εκτιμούν ότι δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να τηλεφωνήσει στον πρόεδρο Ερντογάν.
Η υπόθεση, τύποις, βρίσκεται στα χέρια της τουρκικής Δικαιοσύνης και η Αθήνα αναμένει το κατηγορητήριο του Τούρκου εισαγγελέα. Από την άλλη, τυχόν τέτοιου τύπου πρωτοβουλία θα ήταν εκ των πραγμάτων υψηλού ρίσκου και θα σήμαινε ότι η ελληνική πλευρά τα παίζει όλα για όλα με τον κίνδυνο να μην κερδίσει τίποτα.
Προσβλέπουν στη συνάντηση Πούτιν-Ερντογάν
Την ίδια ώρα, η ηγεσία στο Μαξίμου στρέφει το βλέμμα της και αλλού, μιλώντας για την κρισιμότητα της συνάντησης που θα έχουν ο Ρώσος πρόεδρος με τον «σουλτάνο» στις 3 Απριλίου στην Κωνσταντινούπολη, μια συνάντηση για την οποία η Αθήνα τρέφει ελπίδες. «Το βασικό για εμάς είναι να υπάρξει πρόοδος», σχολιάζει κυβερνητικός παράγοντας.
Πού εδράζεται όμως η αισιοδοξία της «ασπίδας» Πούτιν για να τελειώσει η περιπέτεια των «δύο»; Η απάντηση είναι απλή και έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι πιέζονται από τον Ερντογάν υπό την απειλή του προσφυγικού και τον κίνδυνο να ανοίξει την κάνουλα των ροών. Εξ αυτού του λόγου, δεν είναι λίγοι όσοι πιστεύουν ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει «άλλου τύπου δυνατότητες»!
Οι απαιτήσεις Ερντογάν: Θα ήταν λάθος να απομονωθεί η Τουρκία
O Ερντογάν υποστήριξε στη Σύνοδο ότι «η Τουρκία σέβεται θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα», προσθέτοντας μάλιστα ότι «είναι κάτι προφανές από τα γεγονότα στην απόπειρα πραξικοπήματος». Προανήγγειλε, δε, ότι «θα συνεχιστούν οι επιχειρήσεις μας εναντίον τρομοκρατών».
Ο Τούρκος πρόεδρος, εμφανώς ενοχλημένος από την κριτική που δέχθηκε για το θέμα της κυπριακής ΑΟΖ και τα εμπόδια που θέτει η Αγκυρα, προειδοποίησε ότι «θα ήταν λάθος να απομονωθεί η Τουρκία», καθώς είναι «σημαντικός εταίρος στρατηγικής σημασίας για την ΕΕ». Εσπευσε να προσθέσει, δε, ότι «αν η ΕΕ δεν σταματήσει να είναι ιδιαίτερα επικριτική για συγκεκριμένα μέλη της, δεν θα μπορέσουμε να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας». Ζήτησε, μάλιστα, από τα μέλη της ΕΕ «να ενεργούν δίκαια», σημειώνοντας πως «οι εξορύξεις στην Κύπρο πρέπει να γίνουν με σεβασμό του διεθνούς δικαίου».
Σφοδρή κριτική ΝΔ στην κυβέρνηση
Σκληρή κριτική στην κυβέρνηση, με βάση τα αποτελέσματα της Συνόδου ΕΕ - Τουρκίας, όσον αφορά τους χειρισμούς της για την απελευθέρωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών που κρατούνται στις τουρκικές φυλακές, ασκεί η Νέα Δημοκρατία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα αποτελέσματα της Συνόδου στη Βάρνα κρίνονται ως μη αισιόδοξα, με την Πειραιώς να καταλογίζει στο Μέγαρο Μαξίμου πως δεν φρόντισε να ασκηθεί συντονισμένη διεθνής πίεση για το θέμα των δύο αξιωματικών μας, γεγονός που πιθανότατα θα οδηγήσει σε παράταση της αγωνίας για τον τερματισμό της κράτησης τους.
Αναλύοντας το τελικό κείμενο της Συνόδου ΕΕ - Τουρκίας, στην αξιωματική αντιπολίτευση εκτιμούν, ότι εκφράζονται περισσότερο ευχές παρά προειδοποιήσεις προς την Τουρκία, κατηγορώντας την κυβέρνηση, ότι επαναπαύτηκε σε μια ακόμη φραστική καταδίκη της προκλητικότητας της Τουρκίας και της κράτησης των δύο στρατιωτικών ενώ θα όφειλε να έχει ήδη προκαλέσει μια διεθνή καμπάνια για την απελευθέρωσή τους προκειμένου να αυξηθεί η πίεση και προς την ηγεσία της ΕΕ και προς την Άγκυρα. Μάλιστα στη ΝΔ υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση δεν προέβη σε καμία σοβαρή προετοιμασία για τη Σύνοδο στη Βάρνα και αρκέστηκε μόνο στη δημιουργία εντυπώσεων.
«Η κυβέρνηση όφειλε να κινητοποιηθεί σε όλα τα διεθνή fora και να έχει απευθυνθεί και στα διεθνή ΜΜΕ, όπως έκανε ήδη η ΝΔ, προκειμένου να αξιοποιήσει το μομέντουμ της ισχυρής απόφασης της Συνόδου Κορυφής στην οποία συνέβαλλε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης με την παρέμβαση του στην Σύνοδο του ΕΛΚ», σημειώνουν στελέχη της ΝΔ.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στις δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν καθώς αμέσως μετά τη λήξη της Συνόδου, δεν έθιξε καν το θέμα των Ελλήνων στρατιωτικών. Φανέρωσε επίσης, ότι δεν υπάρχει διάθεση από την πλευρά της Τουρκίας να υποχωρήσει στο θέμα της ΑΟΖ της Κύπρου, ζητώντας ταυτόχρονα ισοτιμία για τους Τουρκοκυπρίους.
Ρεπορτάζ: Στέλλα Γκαντώνα, Γιάννης Καντέλης