Το άρθρο 100 γυναικών, ανάμεσά τους και η Κατρίν Ντενέβ, που δημοσιεύτηκε στις 9 Ιανουαρίου στη Le Monde και υπερασπίζεται το ανδρικό «πείραγμα», προκάλεσε έντονες αντιδράσεις.
Γαλλίδες φεμινίστριες, με επικεφαλής την ακτιβίστρια Caroline de Haas, απάντησαν με ένα δικό τους άρθρο, το οποίο δημοσιεύτηκε στη France Info, και κατηγορούν τις 100 γυναίκες, και την Κατρίν Ντενέβ, ότι «κλείνουν τη σχάρα του υπονόμου» μετά το σκάνδαλο του Χάρβεϊ Γουάινστιν και ότι περιφρονούν τα θύματα της σεξουαλικής παρενόχλησης.
H απάντηση: Καθαρό αντιφεμινισμό αποκαλύπτει η Ντενέβ
Η Christine Bard, ιστορικός, ειδική στην ιστορία του φεμινισμού και αντι-φεμινισμού, συντονίστρια του έργου «Λεξικό των φεμινιστριών, Γαλλία 18ος-21ος αιώνας», εξηγεί, επίσης στη Le Monde, γιατί το άρθρο των 100 γυναικών, και της Κατρίν Ντενέβ, αποκαλύπτει έναν καθαρό αντι-φεμινισμό.
«Ηταν προβλέψιμο ότι το κύμα των εξομολογήσεων γυναικών, εδώ και μήνες, που κατήγγειλαν σεξουαλικές βιαιότητες, θα έδινε και τέτοιου τύπου αντιδράσεις, όπως το άρθρο των 100 γυναικών.
Αυτό το άρθρο αναπτύσσει μια αντιφεμινιστική ρητορική. Στηρίζεται στα κλασικά επιχειρήματα, τα οποία υπάρχουν από τον 19ο αιώνα: ότι προσβάλλεται η σεξουαλική ελευθερία, ότι υπάρχει μίσος για τους άνδρες και για την σεξουαλικότητα, ότι οι γυναίκες το παίζουν θύματα, ότι υπάρχει ολοκληρωτισμός.
Αυτό το άρθρο των 100 δείχνει να είναι λιγότερο αντιδραστικό από τα συνήθη αντιφεμινιστικά, γιατί μιλάει εξ ονόματος της ελευθερίας. Πρόκειται, ωστόσο, για μια έννοια χειραγωγημένη, γιατί υπερασπίζεται «την ελευθερία να παρενοχλείς» -με άλλα λόγια, την σεξουαλική ελευθερία των ανδρών-, με στόχο να μειώσει, για να μην πω να νομιμοποιήσει τις μάτσο και βίαιες συμπεριφορές.
Οι υπογράφουσες το άρθρο έχουν διαφορετικά προφίλ και δεν αυτοαποκαλούνται αντιφεμινίστριες. Αλλά είτε το θέλουν είτε όχι, εγγράφονται σε αυτό το κλίμα, το οποίο δεν ομολογείται, ως γνωστόν, ως τέτοιο.
Το άρθρο επικαλείται την έννοια της «φυσικότητας» στην σεξουαλικότητα, και μειώνει έτσι την σεξουαλικότητα σε ένα άγριο ένστικτο. Οι φεμινίστριες, αντίθετα, εκτιμούν ότι η κουλτούρα είναι αυτή που διαμορφώνει την σεξουαλικότητά μας, επομένως μπορεί κάποιος να επιδράσει στη νοοτροπία.
Πώς εξηγείται αυτός ο αντιφεμινισμός;
Η ανδρική κυριαρχία, η οποία υπάρχει εδώ και αιώνες, δέχεται επιθέσεις από τον 19ο αιώνα, στο όνομα της ισότητας των φύλων. Ο φεμινισμός είναι μια επαναστατική διαδικασία εν εξελίξει, η οποία αλλάζει και θα αλλάξει τις κοινωνίες μας ριζικά. Μεταμορφώνει, για παράδειγμα, την εικόνα που έχουμε για την σεξουαλικότητα, τις φαντασιώσεις και τις συμπεριφορές μας. Μια τόσο σημαντική μεταμόρφωση δεν τους βρίσκει όλους σύμφωνους. Είναι μια δύσκολη διαδικασία, η οποία προκαλεί παθιασμένες αντιδράσεις.
Οταν βλέπει κανείς πόσο βίαιες ήταν οι αντιδράσεις στο δικαίωμα των γυναικών να κάνουν ποδήλατο, στα τέλη του 19ου αιώνα, ή στο δικαίωμα ψήφου, μας κάνει να χαμογελάμε σήμερα. Σε πενήντα χρόνια, θα βρίσκουμε σίγουρα απίστευτο το να γράφονται άρθρα σαν αυτό των 100 γυναικών που αρνείται ότι επιβάλλεται βία κατά των γυναικών στην καθημερινότητα.
Δεν με εκπλήσσει ότι το άρθρο υπογράφουν γυναίκες.
Πάντα υπήρχαν γυναίκες αντιφεμινίστριες που φοβόντουσαν τις αλλαγές και εκτιμούσαν ότι τα φεμινιστικά αιτήματα ήταν επικίνδυνα. Οι αντιστάσεις δεν υπάρχουν μόνο στο μυαλό των ανδρών, αλλά και των γυναικών. Είναι απίστευτα δύσκολο να καταλάβει κανείς τις σεξιστικές μας τάσεις...
Ο φεμινισμός φοβίζει, γιατί διαταράσσει τον τρόπο σκέψης, ζωής, έκφρασης και θέτει ερωτήματα για τα σχηματοποιημένα «γένη» που κατασκευάζουν την ταυτότητά μας. Σήμερα θεωρούμε τις βρετανίδες σουφραζέτες, εκπληκτικές. Αλλά στην εποχή τους, η πλειοψηφία των γυναικών ήταν εχθρικές απέναντί τους. Το ίδιο και στη Γαλλία, στα τέλη του 19ου αιώνα, οι περισσότερες φεμινίστριες ήταν εναντίον του δικαιώματος ψήφου για τις γυναίκες!
Αυτό το άρθρο των 100 γυναικών τα βάζει με έναν φανταστικό φεμινισμό, σαν να μιλάει σε μια γεροντοκόρη που εμποδίζει τις απολαύσεις και χαλάει το παιχνίδι με τους άνδρες. Αλλά οι φεμινίστριες δεν είναι εναντίον της σεξουαλικής ελευθερίας. Εξάλλου, χωρίς τις φεμινίστριες, για ποιά σεξουαλική ελευθερία θα μιλούσαμε σήμερα; Σε αυτές χρωστάμε την αντισύλληψη, την ελευθερία της έκτρωσης, την σεξουαλική εκπαίδευση, την ανοχή στην ομοφυλοφιλία.
Αυτό που συμβαίνει σήμερα με το κίνημα #Metoo, με τις γυναίκες που καταγγέλουν την σεξουαλική βία, είναι η συνάντηση μεταξύ του φεμινισμού -μειονοτικού κινήματος- και ενός απελευθερωμένου λόγου. Δεν θα μπει τέλος στο ζήτημα με έναν ή δύο επιπλέον νόμους. Μια βαθειά πολιτισμική αλλαγή θα μπορούσε να συμβεί μόνο μέσω της εκπαίδευσης. Δεν βρισκόμαστε παρά στην αρχή του αγώνα εναντίον του σεξισμού και εναντίον της «κουλτούρας των βιασμών».
Αλλά αυτό μπορεί να να ξεφουσκώσει: η ανδρική κυριαρχία δεν θα τελειώσει επειδή γεννήθηκε το #Metoo. Σε κάθε εξέλιξη, η ανδρική κυριαρχία επανασυστήνεται. Αυτό δείχνουν οι έρευνες στην ιστορία των γυναικών και των ειδών. Ο νέος κόσμος δεν γεννιέται σε μια μέρα και οι εντάσεις δεν μπορεί να λείπουν. Αλλά το #Metoo είναι η αρχή ενός κινήματος, μη βίαιου, το οποίο γεννήθηκε από την απόγνωση», δήλωσε η ιστορικός.
Τι έγραφε το άρθρο των 100 που συνυπέγραφε η Ντενέβ
Η ντίβα της Γαλλίας Κατρίν Ντενέβ συνυπογράφει με άλλες γυναίκες της Γαλλίας άρθρο στη Le Monde κατά της «συνοπτικής δικαιοσύνης» και του κυνηγιού μαγισών που έχει ξεσπάσει, με τους άντρες να είναι, είτε με αποδείξεις, είτε χωρίς, τα θύματα σε ένα «κύμα εκκαθάρισης» στους χώρους εργασίας, μετά το σκάνδαλο Γουάινστιν.
Το άρθρο υπερασπίζεται την ελευθερία των ανδρών «να ενοχλούν» και αντιτάσσεται στην «εκστρατεία της κατάδοσης» που έκανε την εμφάνισή της μετά την υπόθεση Γουάινστιν, υιοθετώντας μια στάση αντίθετη ως προς τις αντιδράσεις που έχουν προκληθεί απ' αυτό το παγκόσμιο σκάνδαλο.
Τι έλεγε το άρθρο των 100
«Ο βιασμός είναι ένα έγκλημα. Όμως το επίμονο ή αδέξιο φλερτ δεν είναι αδίκημα, ούτε η αβρότητα φαλοκρατική επίθεση" γράφουν στην εφημερίδα Le Monde μια εκατοστή ηθοποιοί, συγγραφείς, ερευνήτριες ή δημοσιογάφοι, απορρίπτοντας τον "πουριτανισμό" που έχει κάνει την εμφάνισή του μετά τις πρώτες κατηγορίες για παρενόχληση και σεξουαλική επίθεση με στόχο τον ισχυρό αμερικανό παραγωγό.
Σύμφωνα μ' αυτές, αν μετά την υπόθεση υπήρξε "μια θεμιτή συνειδητοποίηση των σεξουαλικών βιαιοτήτων που ασκούνται σε βάρος των γυναικών, ιδιαίτερα μέσα στο επαγγελματικό πλαίσιο... αυτή η απελευθέρωση του λόγου στρέφεται σήμερα στο αντίθετό της: μας διατάσσουν να μιλάμε καθώς πρέπει, να αποσιωπούμε αυτό που προκαλεί θυμό, και αυτές που αρνούνται να υποκύψουν σε τέτοιες εντολές θεωρούνται προδότριες, συνεργοί!».
Εκστρατεία καταδόσεων
«Άνδρες τιμωρήθηκαν κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους, υποχρεώθηκαν σε παραίτηση, ενώ το μόνο κακό που έκαναν ήταν να αγγίξουν ένα γόνατο, να αποπειραθούν να κλέψουν ένα φιλί, να μιλήσουν για 'προσωπικά' πράγματα σε ένα επαγγελματικό δείπνο ή να στείλουν μηνύματα με σεξουαλικά υπονοούμενα σε μια γυναίκα, η έλξη με την οποία δεν ήταν αμοιβαία" σημειώνει το άρθρο που κάνει λόγο για ένα "καθαρτήριο κύμα».
Αυτός ο πυρετός να στείλουμε τα 'γουρούνια' στο σφαγείο, αντί να βοηθάει τις γυναίκες να αυτονομηθούν, εξυπηρετεί στην πραγματικότητα τα συμφέροντα των εχθρών της σεξουαλικής ελευθερίας, των θρησκευτικών εξτρεμιστών, των χειρότερων αντιδραστικών και αυτών που θεωρούν (....) ότι οι γυναίκες είναι ξεχωριστά όντα, παιδιά με πρόσωπο ενηλίκου, που ζητούν να προστατεύονται...
Ως γυναίκες, δεν αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας μέσα σ' αυτόν τον φεμινισμό που, πέρα από την καταγγελία των καταχρήσεων εξουσίας, παίρνει το πρόσωπο ενός μίσους προς τους άνδρες και τη σεξουαλικότητα", συνεχίζουν οι γυναίκες που υπογράφουν το κείμενο αυτό, λέγοντας ότι υπερασπίζονται «μια ελευθερία να ενοχλείς, απαραίτητη για τη σεξουαλική ελευθερία».