Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έξι χωρών της πρώην ΕΣΣΔ συναντώνται σήμερα στις Βρυξέλλες προκειμένου να εμβαθύνουν την «εταιρική σχέση» τους.
Ωστόσο θα αποφύγουν θέματα που προκαλούν εκνευρισμό, όπως η ουκρανική σύγκρουση, και χωρίς να παρέχουν καμία εγγύηση στις χώρες αυτές ότι θα ενταχθούν κάποια μέρα στην Ένωση.
Φθάνοντας στις Βρυξέλλες η βρετανή πρωθυπουργός Τερέζα Μέι δήλωσε πως «οφείλουμε να έχουμε τα μάτια ανοικτά στις ενέργειες εχθρικών κρατών όπως η Ρωσία που απειλούν τη δυνητική ανάπτυξη των ανατολικών εταίρων μας και προσπαθούν να καταστρέψουν τη συλλογική δράση μας».
Η φερόμενη επιβολή της Μόσχας στους πρώην «δορυφόρους» της της ΕΣΣΔ, καθώς και οι ανησυχίες των ευρωπαϊκών πρωτευουσών για ρωσική ανάμειξη στις εκλογικές διαδικασίες τους, παραμένουν ωστόσο τα μεγάλα ταμπού αυτή της συνόδου κορυφής της «ανατολικής εταιρικής σχέσης».
«Είμαστε κατά των αντιπαραθέσεων αυτών. Η Λευκορωσία βρίσκεται μεταξύ δύο μεγάλων πυρών, της Ρωσίας από τη μία πλευρά, της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την άλλη. Είναι δυστυχώς αντίπαλες και θα θέλαμε να απομακρυνθούμε από αυτή τη ρητορική της αντιπαράθεσης», επέμεινε ο υπουργός Εξωτερικών της Λευκορωσίας Βλαντίμιρ Μακέι, ο οποίος έκανε έκκληση «να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να τις υπερβούμε».
«Δεν είναι ο τόπος για την επίλυση των συγκρούσεων, για να επιλέξουμε ανάμεσα στην Ευρώπη και κάτι άλλο», έσπευσε να διαβεβαιώσει ο Λουξεμβούργιος πρωθυπουργός Ξαβιέ Μπετέλ.
Ένδειξη των δυσκολιών που αποδίδουν σε αυτά τα πιο ευαίσθητα θέματα είναι ότι οι ηγέτες των 28 χωρών της ΕΕ και της Ουκρανίας, της Μολδαβίας, της Γεωργίας, της Λευκορωσίας, της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν δεν θα κάνουν αναφορά, στην τελική διακήρυξή τους, στη σύγκρουση που ξέσπασε με τους φιλορώσους αυτονομιστές στην Ουκρανία, η οποία έχει προκαλέσει περισσότερους από 10.000 θανάτους από το 2014.
Ούτε καν στην προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, που είχε καταδικαστεί με πολύ έντονους όρους από την ΕΕ κατά την τελευταία συνάντηση με αυτό το σχήμα, στη Ρίγα το 2015.
Η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ ανακοίνωσε ότι θα συναντηθεί με τον Ουκρανό ομόλογό της Πέτρο Ποροσένκο «για να δούμε αν μπορούμε τελικά να σημειώσουμε μικρές προόδους» στην εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ που αποσκοπούσαν στην εγκαθίδρυση μιας εκεχειρίας στην ανατολική Ουκρανία. «Η ανατολική εταιρική σχέση είναι πολύ σημαντική για την ασφάλειά μας», υπογράμμισε.
Χθες βράδυ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, επανέλαβε πως «η ΕΕ δεν θα αναγνωρίσει ποτέ την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία».
Η κοινή διακήρυξη παραλείπει επίσης, αντίθετα με ό,τι είχε συμβεί το 2015, να αναφερθεί ιδιαίτερα σε διάφορες αποσχιστικές διενέξεις στην πρώην ΕΣΣΔ στις οποίες οι Δυτικοί κατηγορούν τη Ρωσία ότι παίζει έναν υπόγειο ρόλο: μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, μεταξύ Γεωργίας και φιλορώσων αυτονομιστών που ανακήρυξαν δύο ανεξάρτητες δημοκρατίες, ή στην περιοχή της Υπερδνειστερίας στη Μολδαβία.
Αυτή τη φορά η ΕΕ προτιμά να δώσει έμφαση σε έναν κατάλογο είκοσι «συγκεκριμένων πλεονεκτημάτων για τους πολίτες» τα οποία υπόσχεται να υποστηρίξει, ζητώντας από τους εταίρους της των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών να εντείνουν τη μάχη κατά της διαφθοράς, να κάνουν περισσότερα για τη δημοκρατία και μια περισσότερο ανεξάρτητη δικαιοσύνη.
«Θα συνεχίσουμε αυτή τη δέσμευση ώστε να επιτρέψουμε την οικονομική ανάπτυξη, τη μάχη κατά της διαφθοράς, τη βελτίωση στον τομέα της διακυβέρνησης, (σε) όλους αυτούς τους τομείς όπου υπήρξε πρόοδος, και στους οποίους θέλουμε να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε από κοινού με τους εταίρους μας», είπε ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Εντουάρ Φιλίπ.
Ο σκοπός: να ενισχυθεί η δημοφιλία της ΕΕ στις κοινές γνώμες των χωρών αυτών, για παράδειγμα, με μια μεγαλύτερη διεύρυνση του φοιτητικού προγράμματος Erasmus και μια οικονομική υποστήριξη στις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Προβλέπεται επίσης μία μείωση των τελών περιαγωγής των κινητών τηλεφώνων.
Όμως δεν τίθεται θέμα από την ΕΕ να δώσει την οποιαδήποτε εγγύηση για μια μελλοντική προσχώρηση των χωρών αυτών, παρά τις τεράστιες προσδοκίες ορισμένων όπως η Ουκρανία ή η Γεωργία.
«Δεν είναι μια σύνοδος κορυφής για τη διεύρυνση ή την προσχώρηση», δήλωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιουνκερ. «Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή.
Έχουμε το Brexit και πρέπει να ρυθμίσουμε τα προβλήματα στο εσωτερικό» της Ένωσης, δήλωσε ο Λουξεμβούργιος Ξαβιέ Μπετέλ.
Τα πιο ανατολικά κράτη της ΕΕ θέλησαν ωστόσο να στείλουν ένα σήμα πιο θετικό. «Σίγουρα» η Ουκρανία μπορεί να γίνει μέλος της Ένωσης, δήλωσε η πρόεδρος της Λιθουανίας Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε, «όταν είναι έτοιμες, αλλά μακροπρόθεσμα».
Κριτική στη συνάντηση αυτή, όπου προσκλήθηκαν ηγέτες που θεωρούνται απολυταρχικοί, όπως οι πρόεδροι της Λευκορωσίας Αλεξάντρ Λουκασένκο –-ο οποίος αρνήθηκε την πρόσκληση-- και του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίεφ, έχουν ασκήσει υποστηρικτές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ