Μέχρι πριν από λίγους μήνες η Άνγκελα Μέρκελ εθεωρείτο η ισχυρότερη ηγετική φυσιογνωμία στην Ευρώπη. Ορισμένοι μάλιστα έλεγαν ότι ήταν η ηγερία ολόκληρης της Δύσης, καλύπτοντας το κενό ηγεσίας που έχει αφήσει ο Ντόναλντ Τραμπ.
Αλλά η πρωτόγνωρη στη μεταπολεμική ιστορία της Γερμανίας πολιτική κρίση ήλθε να κλονίσει την καγκελάριο -η οποία έγινε σύμβολο σταθερότητας στα 12 χρόνια που κυβέρνησε επιδεικνύοντας τις ηγετικές της ικανότητες μεταξύ άλλων στη διάρκεια της κρίσης χρέους της ευρωζώνης και στην επίτευξη της συμφωνίας ΕΕ-Άγκυρας για τον περιορισμό των προσφυγικών ροών- και να θέσει εν αμφιβόλω την τέταρτη θητεία της.
Η 63χρονη Μέρκελ, στην εξουσία από το 2005, είδε την ισχύ της να μειώνεται όταν μεγάλη μερίδα του εκλογικού σώματος, εξοργισμένη με την απόφασή της καγκελαρίου να ανοίξει το 2015 τα σύνορα της χώρας σε πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες και μετανάστες, τιμώρησε τα κόμματα του μεγάλου συνασπισμού, ενώ πολλοί επέλεξαν να ψηφίσουν την ακροδεξια «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD). Και δεν είναι λίγοι εκείνοι που ανησυχούν εάν προκηρυχθούν νέες εκλογές, η AfD θα καταλάβει ποσοστό ακόμη υψηλότερο από το σχεδόν 13% που εξασφάλισε τον περασμένο Σεπτέμβριο.
«Για την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ και τον αρχηγό του Χριστιανοκοινωνικού κόμματος Χορστ Ζεεχόφερ η αποτυχία των διερευνητικών αποτελεί καταστροφή», επισημαίνει ο σχολιαστής της Handelsblatt. «Ο Ζεεχόφερ συνέδεσε την πολιτική τύχη του με τις διαπραγματεύσεις στο Βερολίνο, αλλά και η Μέρκελ δίνει μάχη για την πολιτική της επιβίωση. Το κύρος της μετά το αδύναμο εκλογικό αποτέλεσμα έχει υποστεί ρωγμές και είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσει να διαβρώνεται. Η αποτυχία της Τζαμάικα είναι δική της αποτυχία, η αποτυχία αυτή έδειξε ότι η μέθοδος Μέρκελ, η σύνδεση του άνευ ορίων πραγματισμού με τη μέγιστη ιδεολογική ευελιξία, έφτασε στο τέλος της. Όμως, πιο σημαντικό είναι ότι για πρώτη φορά μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι ασαφές με πιο τρόπο η χώρα θα αποκτήσει σταθερή κυβέρνηση».
Ο σχολιαστής περιγράφει την κατάσταση ως «παρόμοια με ένα γερμανικό Brexit ή με το βράδυ των αμερικανικών εκλογών με τη νίκηΤραμπ, όπου όλοι νόμιζαν ότι στο τέλος τα πράγματα δεν θα είναι τόσο άσχημα και ότι η πολιτικο-κρατική λογική θα υπερίσχυε των κομματικών συμφερόντων. Όμως τα πράγματα ήρθαν αλλιώς».
Την προοπτική του πολιτικού τέλους της Μέρκελ προδιαγράφει η ελβετική Neue Zürcher Zeitung, σε περίπτωση που επικρατήσει το σενάριο των πρόωρων εκλογών. «Ο Γερμανός πρόεδρος της Δημοκρατίας θα μπορούσε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές σε περίπτωση, για παράδειγμα, παραίτησης της Μέρκελ. Σε αυτήν την περίπτωση η εποχή της πιο ισχυρής γυναίκας του κόσμου, της κόρης πάστορα, θα ήταν λίγο πριν το τέλος της, παρά τη βούλησή της μετά από 12 χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας στην καγκελαρία να παραμείνει εκεί για ακόμη άλλα τέσσερα χρόνια. Για τη Γερμανία αυτό θα σήμαινε τον πιο καυτό πολιτικά χειμώνα της ιστορίας της».
Τα μάτια στρέφονται τώρα στους Σοσιαλδημοκράτες
Αλλά εκτός από τη Μέρκελ σε δύσκολη θέση βρίσκονται και οι Σοσιαλδημοκράτες.
Ο Μάρτιν Σουλτς προγραμμάτιζε για σήμερα μια συνέντευξη Τύπου, όπου θα εξηγούσε τα σχέδιά του για την ανανέωση του SPD μετά το εκλογικό στραπάτσο του περασμένου Σεπτεμβρίου, όταν και ανακοίνωσαν την απόφασή τους να απόσχουν από μια νέα κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού προτιμώντας να αναρρώσουν με την ησυχία τους και να μεταρρυθμιστούν. Αλλά ο Κρίστιαν Λίντνερ και οι Φιλεύθεροί του του χάλασαν τα σχέδια βάζοντας ταφόπλακα στα όνειρα για «συνασπισμό Τζαμάικα» με τα δύο κόμματα της Χριστιανικής Ένωσης και τους Πράσινους. Κι έτσι τα βλέμματα στρέφονται τώρα στους Σοσιαλδημοκράτες. Από το στρατόπεδο της Κεντροδεξιάς εντείνονται οι πιέσεις. Ο Γιενς Σπαν, μέλος του διευθυντηρίου των Χριστιανοδημοκρατών, κάλεσε το SPD «να σκεφθεί αν θα παραμείνει στη γωνία ή αν είναι έτοιμο να αναλάβει ευθύνες», ενώ ο Χριστιανοκοινωνιστής υπουργός Εσωτερικών της Βαυαρίας, Γιόαχιμ Χέρμαν, είπε ότι θα γίνει μια νέα προσπάθεια να διερευνηθεί αν οι Σοσιαλδημοκράτες είναι έτοιμοι για συνομιλίες.
Ένας μεγάλος συνασπισμός CDU/CSU και SPD είναι αυτή τη στιγμή η μοναδική ρεαλιστική επιλογή για σχηματισμό κυβέρνησης πλειοψηφίας μετά το ναυάγιο της Τζαμάικα. Ο Σουλτς είχε αποκλείσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο ήδη μετά την εφιαλτική νύχτα των εκλογών, ελπίζοντας ότι με κάποιο τρόπο Χριστιανοδημοκράτες, Χριστιανοκοινωνιστές, Φιλελεύθεροι και Πράσινοι θα κατάφερναν να βρουν έδαφος συνεννόησης.
Αλλά ακόμη και μετά τις χθεσινοβραδυνές εξελίξεις η αριστερή πτέρυγα του SPD έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να αλλάξει στάση. «Δεν υπάρχει λαϊκή εντολή για έναν μεγάλο συνασπισμό», δήλωσε ο αντιπρόεδρος του κόμματος, Ραλφ Στέγκνερ το πρωί στο ZDF. Τόνισαν δε ότι αυτό ισχύει ανεξάρτητα από τις κινήσεις της επικεφαλής των Χριστιανοδημοκρατών. «Οι Σοσιαλδημοκράτες δεν είναι ρεζέρβα στο παραπαίον αυτοκίνητο της Μέρκελ», είπε ένα άλλο σημαίνον στέλεχός τους, ο Τόρστερν Σέφερ Γκιούμπελ.
Το ερώτημα, ωστόσο, είναι αν οι Σοσιαλδημοκράτες μπορούν να επιμείνουν σ’ αυτή τη γραμμή, αφού σε περίπτωση πρόωρων εκλογών θα πρέπει μέσα σε χρόνο ρεκόρ όχι μόνον να έχουν συνέλθει, αλλά και να είναι έτοιμοι για τη μεγάλη εκλογική μάχη.
Οι εσωτερικές συγκρούσεις δεν έχουν κοπάσει, ενώ αναμένεται με αγωνία το συνέδριο του κόμματος σε περίπου δύο εβδομάδες, όταν και θα κριθεί αν θα παραμείνει στην ηγεσία του ο Μάρτιν Σουλτς ή θα αναλάβει άλλος τα ηνία. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι πιθανότητες νέας ήττας για τους Σοσιαλημοκράτες σε περίπτωση προσφυγής στα κάλπες είναι μεγάλες. Οι προοπτικές, ως εκ τούτου, διαγράφονται δυσοίωνες και δεν αποκλείεται να το ξανασκεφθούν αναφορικά με το μεγάλο συνασπισμό, αναλαμβάνοντας τις ευθύνες για να μη μπει η χώρα σε μια περιπέτεια.
Ήδη έστειλαν ένα ενδεχομένως θετικό σήμα ανακοινώνοντας την αναβολή για μερικές ώρες της προγραμματισμένης για το πρωί συνέντευξης Τύπου του Μάρτιν Σουλτς με τον ΓΓ του κόμματος Χουμπέρτους Χάιλ να εξηγεί ότι τα όργανα του κόμματος θα συζητήσουν πώς σκοπεύουν να προχωρήσουν...
«Ναι» των Φιλελευθέρων σε κυβέρνηση μειοψηφίας
Την ίδια ώρα οι Φιλελεύθεροι στέλνουν μήνυμα ότι θα ήταν ανοικτή σε μια κυβέρνηση μειοψηφίας υπό την Μέρκελ. Όπως δηωσε ο γενικός διευθυντής της ΚΟ του κόμματος, Μάρκο Μπούσμαν στη Bild, το FDP θα ήταν διατεθειμένο να υποστηρίξει μια κυβέρνηση μειοψηφίας υπό την κ. Μέρκελ «εάν υπάρχουν ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες. Δεν θέλουμε να κάνουμε φονταμενταλιστική αντιπολίτευση , αλλά εποικοδομητική», όπως είπε χαρακτηριστικά.
Η κατάρρευση των διερευνητικών επαφών έχει εγείρει το ενδεχόμενο κυβέρνησης μειοψηφίας της κεντροδεξιάς υπό την κ. Μέρκελ με το κόμμα των Πρασίνων, ενώ δεν μπορεί να αποκλειστεί και το ενδεχόμενο επαναληπτικών εκλογών.
Στις 15:30 ώρα Ελλάδος αναμένονται δηλώσεις του προέδρου της χώρας Φρανκ-Βάλτερ Στάινμαϊερ, ο οποίος συζητά αυτή την ώρα με την Μέρκελ, ώστε να αποφασιστούν τα επόμενα βήματα. Ο Στάινμαϊερ φέρεται να έχει ταχθεί κατά της διεξαγωγής νέων εκλογών και ίσως προσπαθήσει να κατευθύνει τα πράγματα προς μία κυβέρνηση μειοψηφίας ή να ασκήσει πιέσεις στους Σοσιαλδημοκράτες, από τους οποίους προέρχεται, να αλλάξουν γνώμη.
Οι Πράσινοι «βλέπουν» πρόωρες εκλογές
Από την πλευρά τους οι Πράσινοι βλέπουν πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Όπως δήλωσε επικεφαλής της Κ.Ο του κόμματος, Γιούργκεν Τριτίν στο γερμανικό ραδιόφωνο, τα πάντα θα εξαρτηθούν από τον πρόεδρο της χώρας, Φρανκ Βάλτερ Στάινμαγερ,