Τις λίγες ακόμα στιγμές ανεμελιάς θα απολαύσει σήμερα ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, περνώντας το κατώφλι του Συμβουλίου των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης.
Και αυτό γιατί από την επόμενη συνάντηση της 4ης Δεκεμβρίου δεν θα μετρά αντίστροφα ο χρόνος μόνο για την αξιολόγηση, αλλά και για τις ανατροπές στη λειτουργία της Ευρωζώνης, μέσα στις οποίες κινδυνεύει να «πνιγεί» το ελληνικό ζήτημα.
Ανατρέχοντας κανείς στην ατζέντα του σημερινού Eurogroup, θα διαπιστώσει ότι δεν υπάρχει η παραμικρή νύξη για το ελληνικό πρόγραμμα. Ωστόσο, από σήμερα ξεκινά επί της ουσίας και με τη βούλα, το «ξήλωμα» όσων γνωρίζαμε για την Ευρωζώνη, χωρίς να γνωρίζει κανείς τι ακριβώς έρχεται.
Αλλαγές στους δημοσιονομικούς κανόνες, ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, ανατροπές στη δομή και λειτουργία των ευρωπαϊκών οργάνων, ενίσχυση και αποδυνάμωση ευρωπαϊκών θεσμών, νέες ισορροπίες στα όργανα αποφάσεων, αλλαγές προσώπων και συσχετισμών δυνάμεων. Μέσα σε αυτή τη δίνη, το ελληνικό ζήτημα φαντάζει μάλλον ενοχλητικό για τους ισχυρούς της Ευρώπης, που ήδη έχουν δείξει ότι επιθυμούν να ξεμπερδεύουν με το ελληνικό πρόγραμμα, χωρίς καθυστερήσεις και χωρίς εκπλήξεις. Αυτό επ’ ουδενί σημαίνει, όμως, ότι θα αφήσουν την Ελλάδα ανεξέλεγκτή. Τουναντίον.
Όπως έχει ξεκαθαρίσει δημοσίως ο επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ, η Ελλάδα είναι ξεχωριστή περίπτωση και δεν θα έχει την ίδια «χαλαρή» αντιμετώπιση της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας και της Κύπρου, οι οποίες όπως και οι υπόλοιπες χώρες υπόκεινται στους αυστηρούς κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και σε μια αυστηρότερη παρακολούθηση την περίοδο μετά από την ολοκλήρωση των προγραμμάτων τους (post programme surveillance).
Επί της ουσίας η Ελλάδα θα νιώθει την «καυτή» ανάσα των δανειστών της, ήτοι του ESM και των υπολοίπων Ευρωπαίων, έως ότου αποπληρώσει το 75% των δανείων που έχει λάβει ως τώρα κι αν λάβει κανείς υπόψιν ότι οι ωριμάνσεις του ελληνικού Χρέους εκτείνονται ως το 2060, αντιλαμβάνεται ότι το ελληνικό ζήτημα θα συνεχίσει να ταλαιπωρεί ακόμα και τα εγγόνια μας.
Ο καταιγισμός ενημερώσεων και δηλώσεων τις τελευταίες ημέρες από υψηλόβαθμα στελέχη της Ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας- κι αυτά δεν είναι fake news που χωρούν διάψευση- συγκλίνουν στο ότι οι Βρυξέλλες θέλουν να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο, όσο θα διαρκεί η μετάβαση της Ευρωζώνης στην επόμενη φάση, όποια κι αν είναι αυτή. Κοινώς δεν θέλουν νέα «ατυχήματα». Κι επειδή η Ελλάδα εξακολουθεί να τρεκλίζει και να φαντάζει ευάλωτη, η επάνοδος στις αγορές θα είναι επί της ουσίας ελεγχόμενη ήτοι οι Ευρωπαίοι θα δέσουν το γάιδαρο τους, θωρακίζοντας τη χώρα με μια ασπίδα, τη νομική και τεχνική υπόσταση της οποίας θα εξετάσουν μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2018, όταν θα έχουν διαμορφωθεί οι νέοι συσχετισμοί δυνάμεων και στο Βερολίνο.
Το πώς και αν θα μπορέσει να αποτελέσει η Ελλάδα μέρος αυτής της διαπραγμάτευσης ή για μια ακόμα φορά θα αποφασίσουν άλλοι για τις τύχες της, είναι ακόμα «θολό». Το μόνο σίγουρο είναι ότι όσο η ελληνική πλευρά δίνει άλλοθι με καθυστερήσεις και παλινωδίες, η όποια διαπραγματευτική της θέση θα αποδυναμώνεται. Για παράδειγμα, θέματα όπως η νέα αναβολή εφαρμογής του Φόρου Υπεραξίας ή της κατάργησης των χαμηλών συντελεστών ΦΠΑ στα τελευταία νησιά, μπορεί να έχουν κάποιο εσωτερικό πολιτικό ενδιαφέρον, ωστόσο το μείζον ζήτημα του τραπεζικού συστήματος είναι από τα θέματα που μπορούν να σηκώσουν τρικυμία.
Στο σημερινό Eurogroup θα γίνει απολογισμός του SSM για τους προηγούμενους μήνες και μένει να διαπιστωθεί εάν θα γίνει ειδική αναφορά στις ελληνικές τράπεζες, στον υψηλό δείκτη των «κόκκινων» δανείων τους, στις καθυστερήσεις έναρξης των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και στο πώς ξημερώνει το 2018 με δεδομένο ότι τα ενισχυμένα stress tests ξεκινάνε νωρίτερα ειδικά για μας.